Waterschimmels

Waterschimmels, Oomycota, Oomycetes of Peronosporomycetes vormen een aparte fylogenetische lijn van uiterlijk op schimmels gelijkende micro-organismen (protisten: eukaryotische organismen die niet ondergebracht kunnen worden binnen de Animalia, Fungi of Plantae). In tegenstelling tot wat de naam suggereert, zijn het geen schimmels en zijn ze er ook niet aan verwant.

Waterschimmels
Phytophthora voortplantingsorganen: A: Sporangium. B: Zoöspore. C: Chlamydospore. D: Oöspore.
Taxonomische indeling
Rijk: Protista (Protisten) Stam: Heterokontophyta
Klasse
Oomycetes
Aardappelziekte: bladaantasting op Doré
Een waterschimmel uit een stroompje
Oöspore
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Waterschimmels op Wikispecies
Portaal    Biologie

Waterschimmels vormen schimmeldraden en planten zich zowel seksueel als ongeslachtelijk voort. Het kunnen saprofyten of ziekteverwekkers zijn. Een belangrijke door waterschimmels veroorzaakte plantenziekte is de aardappelziekte door Phytophthora infestans.

Morfologie

Waterschimmels hebben meestal geen gesepteerde schimmeldraden. Soms komen septen (tussenschotjes) voor aan de basis van een sporangium of in oudere gedeelten van de schimmeldraden.^[1]

Taxonomie

De waterschimmels bestaan uit zes orden.^[1]

• de Lagenidiales hebben de primitiefste vorm; enkele vormen schimmeldraden, anderen zijn eencellig; meestal zijn het parasieten.
• de Leptomitales hebben een verdikte celwand, wat op septatie lijkt. De celwanden bevatten chitine. meestal planten ze zich ongeslachtelijk voort.
• de Rhipidiales vormen rizoïden waarmee ze zich vastzetten.
• de Saprolegniales komen het meest verbreid voor, hebben geen celwand en vertakken zich sterk. Velen breken organisch materiaal af, maar er zijn ook parasieten.
• de Peronosporales zijn hoofdzakelijk saprofytisch of parasitisch op planten en hebben een ongesepteerde, vertakte vorm. Vele van de ergste ziekteverwekkers bij planten behoren tot deze orde.
• de Albuginales worden door sommige auteurs tot de familie Albuginaceae gerekend, ondanks dat ze fylogenetisch onderscheidbaar zijn van deze orde.

Witte roest (Albugo candida) op herderstasje

Linnaeus 1735	Haeckel 1866	Chatton 1925	Copeland 1938[2]	Whittaker 1969[3]	Woese e.a. 1990[4]	Cavalier-Smith 1998[5]
2 rijken	3 rijken	2 rijken	4 rijken	5 rijken	3 domeinen	6/7 rijken
(niet behandeld)	Protista	Prokaryota	Monera	Monera	Bacteria	Bacteria
					Archaea	Archaea
		Eukaryota	Protoctista	Protista	Eucarya	"Protozoa"
						"Chromista"
Vegetabilia	Plantae		Plantae	Plantae		Plantae
				Fungi		Fungi
Animalia	Animalia		Animalia	Animalia		Animalia

Bronnen, noten en/of referenties

1. Kortekamp, A. Growth, occurrence and development of septa in Plasmopara viticola and other members of the Peronosporaceae using light- and epifluorescence-microscopy, Mycological research 109, Pt 5, pages = 640–648, 2005
2. (en) Copeland H. (1938). The kingdoms of organisms. Quarterly Review of Biology 13 (4): 383–420. DOI: 10.1086/394568.
3. (en) Whittaker RH. (1969). New concepts of kingdoms of organisms. Science 163 (3863): 150–60. DOI: 10.1126/science.163.3863.150.
4. (en) Woese C, Kandler O, Wheelis M. (1990). Towards a natural system of organisms:proposal for the domains Archaea, Bacteria, and Eucarya. PNAS 87 (12): 4576–9. DOI: 10.1073/pnas.87.12.4576.
5. (en) Cavalier-Smith T. (1998). A revised six-kingdom system of life. Biological Reviews 73 (3): 203–66. PMID 9809012. DOI: 10.1111/j.1469-185X.1998.tb00030.x.