Loading AI tools
Latijn Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Binnen de woordsoort van de telwoorden of numeralia in het Latijn kan men meerdere groepen onderscheiden :
De hoofdtelwoorden in het Latijn zijn gedeeltelijk onveranderlijk (van 4-10, de tientallen, 100 en 1000), gedeeltelijk zijn ze veranderlijk (ze kunnen dus m.a.w. verbogen worden) :
Numeralia : onverbuigbaar | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
mannelijk | vrouwelijk | onzijdig | mannelijk | vrouwelijk | onzijdig | mannelijk | vrouwelijk | onzijdig | |
nominativus | unus | una | unum | duo | duae | duo | tres | tres | tria |
genitivus | unius | unius | unius | duorum | duarum | duorum | trium | trium | trium |
dativus | uni | uni | uni | duobus | duabus | duobus | tribus | tribus | tribus |
accusativus | unum | unam | unum | duos | duas | duo | tres | tres | tria |
ablativus | uno | una | uno | duobus | duabus | duobus | tribus | tribus | tribus |
één | twee | drie |
De rangtelwoorden gedragen zich als adjectieven en volgen het paradigma) bonus.
Numeralia : rangtelwoorden | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
mannelijk | vrouwelijk | onzijdig | mannelijk | vrouwelijk | onzijdig | mannelijk | vrouwelijk | onzijdig | |
nominativus | primus | prima | primum | secundus | secunda | secundum | tertius | tertia | tertium |
genitivus | primi | primae | primi | secundi | secundae | secundi | tertii | tertiae | tertii |
dativus | primo | primae | primo | secundo | secundae | secundo | tertio | tertiae | tertio |
accusativus | primum | primam | primum | secundum | secundam | secundum | tertium | tertiam | tertium |
ablativus | primo | primā | primo | secundo | secundā | secundo | tertio | tertiā | tertio |
eerste | tweede | derde |
De verdelingsgetallen gedragen zich, net zoals de rangtelwoorden, eveneens als adjectieven. Ze worden vanaf 5 gekenmerkt door het suffix -(e)ni, ~ae, ~a. Ze volgen ook het paradigma bonus.
Verdelingsgetallen komen uitsluitend in meervoudsvorm voor. Zij geven dus aan dat een getal voor ieder van de genoemde personen of zaken geldt.
Numeralia : verdeelgetallen | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
mannelijk | vrouwelijk | onzijdig | mannelijk | vrouwelijk | onzijdig | mannelijk | vrouwelijk | onzijdig | |
nominativus | singuli | singulae | singulum | bini | binae | bina | terni | ternae | terna |
genitivus | singulorum | singularum | singulorum | binorum | binarum | binorum | ternorum | ternarum | ternorum |
dativus | singulis | singulis | singulis | binis | binis | binis | ternis | ternis | ternis |
accusativus | singulos | singulas | singula | binos | binas | bina | ternos | ternas | terna |
ablativus | singulis | singulis | singulis | binis | binis | binis | ternis | ternis | ternis |
elk één | elk twee | elk drie |
De telbijwoorden gedragen zich als de gewone bijwoorden, en zijn bijgevolg onveranderlijk. Ze worden vanaf 5 gekenmerkt door het suffix -ies.
Zie ook de tabel met numeralia in het Latijn voor een volledige lijst met de numeralia in al zijn verschijningsvormen. De telwoorden staan echter wel in de nominatief mannelijk enkelvoud (meervoud voor de verdelingsgetallen).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.