Nostra Ætate

Nostra Ætate (Latijn voor In onze tijd) is een verklaring van het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) over de verhouding van de Katholieke Kerk tot de niet-christelijke godsdiensten. De verklaring verscheen op 28 oktober 1965 en werd door paus Paulus VI tot de zijne gemaakt. De verklaring betekende een nieuwe fase in de verhouding tussen het joodse volk en de Katholieke Kerk. Oorspronkelijk was de verklaring voorzien als een standpuntbepaling met betrekking tot alleen het jodendom. De verklaring handelt evenwel over de verhouding met alle andere wereldgodsdiensten. De centrale stelling luidt: De Katholieke Kerk wijst niets af van wat er aan waars en heiligs is in deze godsdiensten.^[1]

Voorgeschiedenis

Het initiatief voor Nostra Ætate gaat terug tot paus Johannes XXIII. Oorspronkelijk zou de verklaring alleen ingaan op het jodendom. Als nuntius in Bulgarije en Hongarije was Johannes getuige van de Jodenvervolging in het nazi-tijdperk en redde hij vele joden. Vanaf zijn aantreden in 1958 als paus werkte hij aan een vernieuwde relatie tussen zijn Kerk en het jodendom. Hij liet ook in 1959 in de traditionele Goede Vrijdagviering voor de joden de woorden perfidious (trouwloos) en iudiacam perfidiam (joodse ontrouw) verwijderen.

In 1960 werd een speciale commissie samengesteld. Het eerste ontwerp was getiteld Decretum de Judaeis ("decreet betreffende de joden") en werd in november 1961 afgeleverd, ongeveer veertien maanden nadat kardinaal Bea de opdracht had gekregen van paus Johannes XXIII. Hierin werden twee hoofdpunten behandeld:

• een officiële kerkelijke veroordeling van het antisemitisme.
• een erkenning van de blijvende geldigheid van het jodendom als de wortel van het christendom en daarmee een afwijzing van de vervangingstheologie (het christendom vervangt het jodendom) en Godmoord (de joden zijn schuldig aan de dood van Jezus als zijnde God).