Monument 1940-'45 in Bos en Lommer

Het Monument 1940-1945 is een oorlogsmonument in de wijk Bos en Lommer in Amsterdam-West. Hier staat een standbeeld, gemaakt door beeldhouwster Gerarda Rueter (1904-1993).

Monument aan de Bos en Lommerweg
Kunstenaar	Gerarda Rueter
Jaar	1. 1957 2. 1976
Materiaal	1. steen 2. brons
Locatie	Bos en Lommerweg, Amsterdam-West
Coördinaten	52° 23′ NB, 4° 51′ OL
Detailkaart
Portaal    Kunst & Cultuur

Het origineel op 4 mei 1957

Het beeld/monument staat bekend onder vele benamingen, zoalsː Zittende vrouw, Zittende figuur, Monument 1940-1945, Monument aan de Bos en Lommerweg en Herdenkingsmonument zittende vrouw.

Het beeld Zittende vrouw was overigens al eerder door Rueter tentoongesteld; de zittende vrouw was te zien tijdens de beeldententoonstelling in Sonsbeek van 1949.

Locatie

Het voetstuk en beeld werden op 4 mei 1957 onthuld door burgemeester Gijs van Hall in een plantsoen aan de Hertspieghelweg bij de Leeuwendalersweg. Gelden hiervoor waren bijeengebracht door de buurtcentra van Landlust en Bos en Lommer. Bij de onthulling werden teksten van Jan Campert gedeclameerd.^[1]

Het beeld staat sinds 1974 opgesteld 75 meter zuidelijker in hetzelfde plantsoen (tegenwoordig bekend als Hertspiegelplantsoen) aan de noordzijde van de Bos en Lommerweg, bij de Hertspieghelweg en Lippijnstraat (tegenover de Gloriantstraat).

Beschrijving

Het kunstwerk bestaat (sinds 1995) uit drie delen. Het eerste (maar qua tijd laatste) deel is de omgeving van het beeld. Rondom het voetstuk werd in 1995 een tegelplateau aangelegd om het beeld beter bereikbaar te maken tijdens de herdenkingsbijeenkomsten die er worden gehouden.

Het tweede deel wordt gevormd door een menshoog granieten voetstuk waarop drie teksten:

• de linkerzijde bevat teksten van Jan Campert (1902-1943) (uit Het lied der achttien doden: "Ik wist de taak die ik begon; een taak van moeiten zwaar; maar ’t hart dat het niet laten kon; schuwt nimmer het gevaar; 1940-1945"
• de voorzijde vermeldtː "1940-1945"
• de rechterzijde citeert het Wilhelmus; "Dat ick toch vroom mach blijven; U dienaar taller stondt; die tyranny verdrijven; die mij mijn hert doorwondt"

Het derde deel is het beeld zelf. Gerarda Rueter ontwierp een zittende peinzende vrouw met handen in de schoot. Het beeld was eerder uitgevoerd in kalksteen, dat in de loop der jaren beschadigd (verweerd) raakte. In 1976 werd daarom van het beeld een nieuwe versie neergezet; nu in brons. In de grondplaat is de naam van de gieterij vermeld: Binder-Schmidt Bronsgieterij.

Bronnen, noten en/of referenties

• 4 en 5 mei Comité
• Buitenkunst Amsterdam
• Buitenbeeld in beeld

---

1. De Waarheid, 25 april 1957, Herdenking gevallenen

Voorganger: 142 Constance Wibaut Kostwinner

Rijksakademie op de kaart (2020) 143 Gerarda Rueter Monument 40-45

Opvolger: 144 Niel Steenbergen Sint Hubertus