Marie Henriëtte van Oostenrijk

Marie Henriëtte Anne, in het Nederlands vaak Maria Hendrika genoemd (Pest, 23 augustus 1836 – Spa, 19 september 1902), hertogin van Brabant, prinses van België, aartshertogin van Oostenrijk, was de tweede koningin der Belgen.

Maria Henriëtta, Aartshertogin van Oostenrijk
1836-1902
Tweede koningin der Belgen
Periode	1865-1902
Voorganger	Louise van Orléans
Opvolger	Elisabeth in Beieren
Vader	Jozef, aartshertog van Oostenrijk
Moeder	Maria Dorothea van Württemberg

Leven

Marie Henriëtte van Oostenrijk, Granzella, collectie Felixarchief

De koning en de koningin van België, gravure (1870)

Presentatie van het geschenk aan de koningin tijdens de vijfentwintigste huwelijksverjaardag van koning Leopold II en koningin Marie Henriëtte, Koninklijk Paleis (Brussel), 22 augustus 1878.

Zij was de dochter van aartshertog Jozef van Oostenrijk en Maria Dorothea van Württemberg en de kleindochter van keizer Leopold II en Maria Louisa van Bourbon. De Franse koningin Marie Antoinette (echtgenote van koning Lodewijk XVI) was haar oudtante. Via haar moeder was ze familie van hertog Frederik Eugenius van Württemberg. En omdat haar moeder een kleindochter was van prinses Carolina van Oranje-Nassau was Maria Henriëtta ook een nakomeling van Willem IV, erfstadhouder der Verenigde Nederlanden.

Op 22 augustus 1853 trad zij in het huwelijk met de Belgische kroonprins Leopold, de latere koning Leopold II. Het huwelijk was gearrangeerd door diens vader, koning Leopold I, die op deze wijze hoopte de banden met Oostenrijk te verstevigen. Het was geen gelukkige verbintenis en na de dood van hun zoon, kroonprins Leopold, begon hun huwelijk te verzuren. Na de geboorte van de jongste dochter Clementine, ontstond er een breuk tussen het echtpaar.^[1]

Uit het huwelijk kwamen vier kinderen voort:^[1]

• Louise (18 februari 1858 - 1 maart 1924), de latere echtgenote van Filips van Saksen-Coburg en Gotha
• Leopold (12 juni 1859 - 22 januari 1869)
• Stefanie (21 mei 1864 - 24 augustus 1945), de latere echtgenote van de Oostenrijkse kroonprins Rudolf
• Clementine (30 juli 1872 - 8 maart 1955), de latere echtgenote van de stamhouder der Bonapartes: Napoleon Victor

Omdat hun enige zoon Leopold op 9-jarige leeftijd verongelukte, werd haar zwager Filips de aangewezen troonopvolger. Diens zoon Albert zou uiteindelijk in 1909 de troon overnemen. De koningin was ongelukkig aan het Belgische hof en toen de koning naar een maîtresse ging, trok de vorstin, samen met een deel van haar hofhouding, naar haar buitenverblijf in Spa, waar ze vanaf 1895 definitief woonde. Daar kon ze rustig alleen in het kuuroord verblijven. De vorstin was een uitstekende amazone en zou volgens sommigen het talent hebben gehad om zelf paarden te dresseren.^[bron?] De koningin stierf alleen en ongelukkig in haar kasteel te Spa aan de gevolgen van een hartaanval. Zij werd begraven in de Onze-Lieve-Vrouwekerk te Laken.

Onderscheidingen

• Dame Orde van de Heilige Michaël Beieren,
• Dame van de Nobele Orde van het Sterrenkruis Oostenrijk
• Dame van de Koninklijke Orde van de Heilige Isabella Portugal,
• Dame Louise Orde Pruisen
• Dame van de Koninklijke en Nobele Orde van Koningin Marie-Louise Spanje
• Grootkruis Chefakat Orde Turkije
• Grootkruis Leopoldsorde
• Gouden Roos, door Leo XIII 1893

Vernoemingen

• Het grootste park van Oostende, het 19e-eeuwse Maria Hendrikapark dat sinds 1998 grondig gerenoveerd is.
• Koningin Maria Hendrikaplein voor Station Gent-Sint-Pieters.
• Maria Hendrikalei aan het Antwerpse stadspark.
• Twee bekende waters van Spa: Spa Marie-Henriette en Spa Reine, evenals de twee bronnen Koninginnebron en Marie-Henriettebron in Spa.