Lijst van werelderfgoed in België

De lijst van Werelderfgoed in België bevat sites ingeschreven in de UNESCO Werelderfgoedlijst dat wordt beschouwd als onvervangbaar, uniek en van groot belang om te behouden, zoals beschreven in de UNESCO Wereldergoedconventie in 1972.^[1] België ratificeerde deze conventie in 1996^[2]

In 1998 werd het eerste Belgische werelderfgoed toegevoegd aan de lijst. Sindsdien werden er 15 objecten in België opgenomen in lijst: veertien als cultureel en één als natuurerfgoed. Vier ervan zijn transnationaal.

Verschillende objecten omvatten sites op verschillende locaties: 33 belforten, 13 Vlaamse begijnhoven, 4 herenhuizen van Victor Horta en 4 mijnsites in Wallonië. Zodoende zijn er er in België 63 plaatsen erkend als Werelderfgoed. Dit cijfer kan teruggebracht worden tot 61 als men er rekening mee houdt dat het Begijnhof en Belfort van Brugge deel uitmaken van het erkende historische centrum van Brugge.

België heeft ook 16 objecten voorgedragen voor de kandidatenlijst.

Lijst van werelderfgoed

De nummers en criteria in de tabellen zijn zoals die worden gebruikt op de UNESCO-website. Er zijn drie verschillende typen mogelijk: cultuur, natuur en gemengd.

De selectiecriteria i, ii, iii, iv, v en vi zijn de cultuurcriteria, en de selectiecriteria vii, viii, ix, en x zijn de natuurcriteria.

Naam	Afbeelding	Locatie	Periode	UNESCO data	Noot
Vlaamse begijnhoven		Brugge, Dendermonde, Diest, Gent, Hoogstraten, Kortrijk, Leuven, Lier, Mechelen, Sint-Amandsberg, Sint-Truiden, Tongeren en Turnhout	13.5 13de eeuw	1998 855; 1998; ii, iii, iv (cultureel)	13 begijnhoven
Belforten in België en Frankrijk		In België: Antwerpen Kathedraal, Antwerpen Stadhuis, Herentals, Lier, Mechelen Kathedraal, Mechelen Stadhuis, Brugge, Diksmuide, Kortrijk, Lo-Reninge, Menen, Nieuwpoort, Roeselare, Tielt, Veurne, Ieper, Aalst, Dendermonde, Eeklo, Gent, Oudenaarde, Leuven, Tienen, Zoutleeuw, Sint-Truiden, Tongeren, Binche, Charleroi, Bergen, Thuin, Doornik, Gembloux en Namen	011.5 11de tot 17de eeuw	1999 943; 1999, 2005 (extended); ii, iv (cultureel)	56 transnationale belforten waarvan 33 in België
Historisch centrum van Brugge		Brugge	12.5 12de tot 19de eeuw	2000 996; 2000; ii, iv, vi (cultureel)
Grote Markt van Brussel		Brussel	1695 1695–1699	1998 857; 1998; ii, iv (cultureel)
Vier scheepsliften op het Centrumkanaal en hun omgeving		La Louvière en Le Roeulx	1888–1917 1888–1917	1998 856; 1998, iii, iv (cultureel)
Herenhuizen van de architect Victor Horta		Brussel en Sint-Gillis	19.5 19de en 20ste eeuw	2000 1005; 2000; i, ii, iv (cultureel)	4 huizen: Hotel Tassel, Hotel Solvay, Hotel van Eetvelde en de woning en atelier van Horta
Stocletpaleis		Sint-Pieters-Woluwe	1911 1911	2009 1298; 2009; i, ii (cultureel)
Plantin-Moretuscomplex		Antwerpen	16.5 16de tot 17de eeuw	2005 1185; 2005; ii, iii, iv, vi (cultureel)
Het architecturaal werk van Le Corbusier, een buitengewone bijdrage aan de Moderne Beweging		In België: Antwerpen	1927 1927	2016 1321; 2016; i, ii, vi (cultureel)	Transnationale selectie van 16 gebouwen van Le Corbusier in Argentinië, België, Duitsland, Frankrijk, India, Japan en Zwitserland met Maison Guiette in België, afgewerkt in 1927.
Neolithische vuursteenmijnen in Spiennes		Bergen	Neolithicum 4300–2200 v.Chr	2000 1006; 2000; i, iii, iv (cultureel)
Belangrijkste mijnsites van Wallonië		Boussu, La Louvière, Charleroi en Blegny	19.5 19de en 20ste eeuw	2012 1344; 2012; ii, iv (cultureel)	4 voormalige mijnsites Grand-Hornu, Bois-du-Luc, Bois du Cazier en Blegny-Mine
Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in Doornik		Doornik	12.5 12de eeuw	2000 1009; 2000; ii, iv (cultureel)
Oude en voorhistorische beukenbossen van de Karpaten en andere regio's van Europa		Zoniënwoud in regio Brussel, Vlaanderen en Wallonië	999 N/A	2017 1133; 2017; ix (natuurlijk)	oorspronkelijk in Oekraïne en Slowakije, uitgebreid naar Duitsland in 2011 en naar Albanië, Bulgarije, Italië, Kroatië, Oostenrijk, Slovenië, Spanje, Roemenië en ook België (Zoniënwoud) in 2017. Het werelderfgoed omvat enkel de drie bosreservaten Joseph Zwaenepoel (Vlaanderen), Le Ticton (Wallonië) en Grippensdelle (Brussel).
De Historische kuuroorden van Europa met de thermen van Spa		Spa	19.5 20de eeuw	2021 1613; 2021; ii, iii (Cultureel)
Koloniën van Weldadigheid		In België : Wortel	18.5 19de eeuw	2021 1555; 2021; ii, iv (Cultureel)	samen met Nederland
Begraafplaatsen en herdenkingssites van de Eerste Wereldoorlog (Westelijk Front)		In België :	18.5 20ste eeuw	2023 1567; 2023; iii, iv, vi (Cultureel)	samen met Frankrijk

Kandidatenlijst

Landen kunnen voorstellen doen voor nominatie als Werelderfgoed. Daarvoor moet die sites opgenomen worden op een lijst die wordt ingediend bij de UNESCO. Enkel sites die opgenomen op zo een kandidatenlijst bij de UNESCO komen in aanmerking om genomineerd te worden als Werelderfgoed. In 2019 stonden onderstaande 18 Belgische sites op de kandidatenlijst^[3] met het UNESCO-nummer en het jaar waarin het aan de lijst werden toegevoegd:

• De historische middeleeuwse kern van Gent en de twee stichtende abdijen (856 2002).
• De historische kern van Antwerpen: tussen de Schelde en de oude stadswallen van rond 1250 (857 2002).
• Leuven: de universiteitsgebouwen, de erfenis van zes eeuwen in het historische centrum(1712 2002).
• De Galerijen in Brussel: de Koninklijke Sint-Hubertusgalerijen (5355 2008).
• Het architecturale oeuvre van Henry van de Velde (5356 2008).
• Het Justitiepaleis van Brussel (5357 2008).
• Het plateau van de Hoge Venen (5358 2008).
• Het tracé Bavay-Tongeren van de Romeinse heirbaan Boulogne-Keulen op het grondgebied van Wallonië (5359 2008).
• Het Paleis van de Prins-bisschoppen (5361 2008).
• Het slagveld van Waterloo, het einde van het napoleontisch tijdperk (5362 2008).
• Het Panorama van de Slag bij Waterloo, bijzonder belangrijk voorbeeld van het "Panorama-fenomeen" (5364 2008).
• De Citadellen aan de Maas: Dinant, Namen, Hoei en Luik (5365 2008).
• Hoge Kempen: overgangslandschap ruraal-industrieel (5623 2011).
• Begraafplaatsen en monumenten van de Eerste Wereldoorlog (samen met Frankrijk met 25 plaatsen in België) (5886 2014).
• De Neanderthalergrotten in Wallonië (6398 2019).
• Gasthuis Notre-Dame à La Rose in Lessines (6399 2019)

Bronnen, noten en/of referenties

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel List of World Heritage Sites in Belgium op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

---

1. UNESCO World Heritage Centre The World Heritage Convention. UNESCO. Gearchiveerd op 23 May 2016.
2. États parties Situation de la Ratification
3. Tentative List - Belgium (revision 03/04/2019). Gearchiveerd op 25 februari 2023.