Lijst van heersers over Lotharingen

Dit is een lijst van heersers over het koninkrijk en latere hertogdom Lotharingen, dat in 977 splitste in Opper-Lotharingen (ook het hertogdom van de Moezel genoemd) en Neder-Lotharingen (ook wel Lothrijk genoemd).

Koningen van Lotharingen

Zie: Koninkrijk Lotharingen

Periode	Naam		Opmerkingen
843 - 855	Lotharius I		Keizer over het Karolingische rijk
855 - 869	Lotharius II
869 - 876	In het oosten: Lodewijk II, de Duitser	In het westen: 869-877 Karel de Kale	Splitsing van Lotharingen 870 bij het Verdrag van Meerssen
876 - 882	Lodewijk III de Jonge	877-879 Lodewijk II de Stamelaar	Hereniging 880 bij het Verdrag van Ribemont
882 - 887	Karel III de Dikke
887 - 895	Arnulf van Karinthië
895 - 900	Zwentibold

Hertogen van Lotharingen

Zie: Hertogdom Lotharingen

Koning van het Roomse rijk	Periode	Hertog	Paltsgraaf
Lodewijk het Kind van Oost-Francië	900-903
	903 - 910	Gebhard van Franconië, graaf in de Rijngouw
	910 - 911	Reinier I van Henegouwen, graaf van Henegouwen
Karel de Eenvoudige koning van West-Francië	911 - 915		Markgraaf Reinier I van Henegouwen, graaf van Henegouwen + Maasgouw, Huis der Reiniers
	915 - ?		Wigerik, graaf in de Bitgouw + Ardennengouw, stamvader van het Huis Ardennen
	? - 923		Godfried van Gulik, huis der Matfrieden
Hendrik de Vogelaar koning van Oost-Francië	923 - 926
	926 - 928	Everhard III van Franken, broer van wijlen koning Koenraad I van Franken (911-918)
	928 - 936	Giselbert II van de Maasgouw, zoon van Reinier I van Henegouwen
Keizer Otto I van het Heilige Roomse Rijk	936 - 939
	939 - 940	Hendrik I van Beieren, broer van keizer Otto I
	940 - 944	Otto I, graaf van Verdun, voogd van Hendrik, de zoon van Giselbert II van de Maasgouw
	944 - 953	Koenraad de Rode, graaf van Nahegouw, Speyergouw en Wormsgouw, neef van Everhard III van Franken
	953 - 959	Bruno de Grote, aartsbisschop van Keulen, broer van keizer Otto I
	959 - 973	Vanaf 959 hertogen van Opper-Lotharingen, zie onder
Keizer Otto II	973 -983	Vanaf 977 hertogen van Neder-Lotharingen, zie onder
Keizer Otto III (983-1002)	985 - 996		Herman van Lotharingen
Keizer Hendrik II de Heilige (1002-1024)	1020 - 1034		Ezzo van Lotharingen, zoon, stamvader Huis Ezzonen
Keizer Koenraad II (1024-1039)	1035 - 1045		Otto II van Zwaben, zoon
Keizer Hendrik III (1039-1056)	1045 - 1060		Hendrik I van Lotharingen, neef van Otto II
Keizer Hendrik IV (1056-1106)	1061 - 1085		Herman II van Lotharingen, zoon
	1085 - 1087		Hendrik van Laach, 2de huwelijk van Adelheid van Orlamünde-Weimar, weduwe van Herman II
		Met het aantreden van Hendrik van Laach ging het Paltsgraafschap Lotharingen over in het Paltsgraafschap aan de Rijn

Hertogen van Opper-Lotharingen

Zie: Hertogdom Opper-Lotharingen

Keizer Otto I en zijn broer Bruno de Grote splitsten in 959 het hertogdom Lotharingen op in een zuidelijk deel ('Hertogdom van de Moezel' ofwel Opper-Lotharingen) en een noordelijk deel ('Lotharingen' ofwel Neder-Lotharingen) met Frederik I als markgraaf van Opper-Lotharingen en Godfried van Metz als markgraaf van Neder-Lotharingen.

Periode	Naam	Opmerkingen
Huis Ardennen
959 - 978	Frederik I	Zoon van paltsgraaf Wigerik
978 - 1027	Diederik I	Zoon
1027 - 1033	Frederik III	Kleinzoon, zoon van Frederik II; stierf jong
1033 - 1044	Gozelo I	Achterkleinzoon van Wigerik
1044 - 1047	Godfried II met de Baard	Zoon
Huis Châtenois
Godfried met de Baard kwam in 1046 in opstand tegen keizer Hendrik III, maar werd verslagen. De keizer ontnam hem zijn titels en benoemde Adalbert tot hertog van Opper-Lotharingen.
1047 - 1048	Adalbert	Zoon van Gerard III van Metz, afstammeling van paltsgraaf Godfried van Gulik
1048 - 1070	Gerard	Broer
1070 - 1115	Diederik II	Zoon
1115 - 1139	Simon I	Zoon
1139 - 1179	Mattheus I	Zoon
1179 - 1206	Simon II	Zoon
1205 - 1206	Ferry I van Bitche	Broer
1205 - 1213	Ferry II	Zoon
1213 - 1220	Thiebaut I	Zoon
1220 - 1251	Mattheus II	Broer
1251 - 1303	Ferry III	Zoon
1303 - 1312	Thiebaut II	Zoon
1312 - 1329	Ferry IV	Zoon
1329 - 1346	Rudolf	Zoon
1346 - 1390	Jan I	Zoon
1390 - 1431	Karel II	Zoon
1431 - 1453	Isabella	Dochter, trouwde met René I van Anjou
Huis Valois
Doordat Isabella trouwde met René I, regeerden ze samen over het hertogdom. In 1453 nam René I afstand ten gunste van zijn zoon Jan.
1431 - 1453	René I
1454 - 1470	Jan II	Zoon
1470 - 1473	Nicolaas I	Zoon
1473	Yolande	Dochter van Isabella en René.
Huis Vaudémont
Na het huwelijk van Yolanda met Ferry II van Vaudémont werd haar zoon René II hertog.
1473 - 1508	René II	Zoon
1508 - 1544	Anton	Zoon
1544 - 1545	Frans I	Zoon
1545 - 1608	Karel III	Zoon, bijgenaamd de Grote
1608 - 1624	Hendrik II	Zoon, bijgenaamd de Goede
1624 - 1625	Nicola	Dochter, werd afgezet
1625	Frans II	Zoon van Karel III, deed afstand ten gunste van Karel IV
1625 - 1634	Karel IV	Zoon, huwde met Nicola
1634 - 1635	Nicolaas II	Broer
1635 - 1659	Franse bezetting
1659 - 1670	Karel IV	Opnieuw
1670 - 1697	Franse bezetting
1675 - 1690	Karel V	Zoon van Nicolaas II
1690 - 1729	Leopold	Zoon
1729 - 1737	Frans III	Zoon, trouwde met erfprinses van Habsburg, Maria Theresia van Oostenrijk, ruilde (Opper-) Lotharingen voor Toscane
Huis Leszcyński
In het kader van de Tweede Poolse Successieoorlog verloor Frans III het voorvaderlijke Lotharingen aan de Fransen, die het gewest nog enige tijd in leen gaven aan de onfortuinlijke Franse pretendent voor de Poolse troon Stanislaus Leszczyński, die schoonvader was van de Franse koning.
1737 - 1766	Stanislaus I	Ex-koning van Polen, schoonvader van Lodewijk XV van Frankrijk
1766	Unie met Frankrijk

Hertogen van Neder-Lotharingen

Zie: Hertogdom Neder-Lotharingen

Periode	Naam	Opmerkingen
959 - 964	Godfried van Neder-Lotharingen	benoemd door Bruno de Grote, laatste hertog van Lotharingen, zoon van Godfried van Gulik paltsgraaf van Lotharingen
964 - 977	Opengehouden voor de oudste zoon van Godfried[1]	Toen zijn vader Godfried I overleed was Godfried II te jong om hertog te worden. Totdat keizer Otto II in 977 het hertogdom plotseling nodig had voor zijn volle neef Karel, de jongere broer van de Franse koning. Als schadeloosstelling kreeg Godfried de prefectuur aan de benedenloop van Rijn en Waal en Teisterbant.
977 - 991	Karel	Huis Karolingen, benoemd door keizer Otto II
991 - 1012	Otto II	zoon, laatste lid van het huis Karolingen
1012 - 1023	Godfried I	Achterkleinzoon van Wigerik, beleend door keizer Hendrik II, bijgenaamd Godfried de Kinderloze, huis Ardennen
1023 - 1044	Gozelo I	broer, tevens hertog van Opper-Lotharingen 1033-1044
1044 - 1046	Gozelo II	zoon; zwakzinnig[2] ; militair gezag uitgeoefend door paltsgraaf Otto II van Zwaben en de rijksbisschoppen van Keulen, Trier, Utrecht en Kamerijk
1046 - 1065	Frederik van Luxemburg	Achterkleinzoon van Wigerik
1065 - 1069	Godfried II	zoon van Gozelo I, broer van Gozelo II, in conflict met keizer Hendrik III, benoemd door keizer Hendrik IV, voormalig hertog van Opper-Lotharingen 1044-1047, bijgenaamd Godfried met de Baard
1069 - 1076	Godfried III	zoon, bijgenaamd Godfried met de Bult
1076 - 1087	Koenraad van Franken	zoon van keizer Hendrik IV, wegens minderjarigheid, vicehertog Albert III van Namen
1088 - 1100	Godfried van Bouillon	kleinzoon van Godfried II, geen kinderen
1100 - 1106	Hendrik I van Limburg	achter-achterkleinzoon van Diederik I van Lotharingen kleinzoon van Frederik van Luxemburg
1106 - 1128	Godfried I van Leuven	benoemd door keizer Hendrik V, bijgenaamd met den baard, achterkleinzoon van markgraaf Reinier III van Henegouwen, geslacht der Reiniers. Godfried was de grondlegger van het latere hertogdom Brabant
1128 - 1139	Walram Paganus van Limburg	zoon van Hendrik I, benoemd door keizer Lotharius III
1139 - 1142	Godfried II van Leuven	zoon van Godfried I, bijgenaamd de Jonge
1142 - 1190	Godfried III van Leuven	zoon, bijgenaamd de Moedige

Op de Landdag van Schwäbisch Hall in 1190 na de dood van Godfried III werd de titel "Hertog van Neder-Lotharingen" gezagsloos verklaard, de erfopvolger Hendrik I van Brabant, als eerste titel verkregen van hertog van Brabant sinds 1183, mocht het hertogelijk gezag slechts uitoefenen binnen zijn eigen gebieden en rijkslenen. De titel bleef evenwel tot op het einde van het ancien régime in het oorkondelijk protocol van de hertogen van Brabant en hun opvolgers bewaard.

Bronnen en noten

1. Hein H. Jongbloed in: BM Gelre 2012, p. 7-9
2. Walter Mohr: "Geschichte des Herzogtums Lothringen"