James Franco

James Edward Franco (Palo Alto, 19 april 1978) is een Amerikaans acteur, regisseur, producer en schilder. Hij begon aan zijn acteercarrière eind jaren 90 in de korte televisieseries Freaks and Geeks en verscheen in verschillende tienerfilms. Franco bereikte internationaal succes dankzij zijn rol in Sam Raimi's Spider-Man trilogie waarin hij de rol van Harry Osborn speelde, Pineapple Express waarin hij drugdealer Saul Silver representeerde en 127 Hours als Aron Ralston. Enkele andere films waar hij bekend van is, zijn Milk, Tristan & Isolde, Flyboys, Date Night, Your Highness, Eat Pray Love en de remake van Planet of the Apes uit 2011: Rise of the Planet of the Apes. Hij werd genomineerd voor vier Golden Globe Awards, waarvan hij er twee won, en ontving een nominatie voor een Oscar voor 127 Hours.

James Franco
Franco in 2013
Algemene informatie
Volledige naam	James Edward Franco
Geboren	19 april 1978
Land	Verenigde Staten
Werk
Jaren actief	1997-
(en) IMDb-profiel
(en) IBDB-profiel
MovieMeter-profiel
(mul) TMDb-profiel (en) AllMovie-profiel
Portaal    Film

Franco werd eind 2001 uitgeroepen tot 'shooting star' (veelbelovende acteur) en speelt sindsdien in grote filmproducties. In zijn vrije tijd is hij scenarioschrijver en filmt hij zelf graag.

Biografie

Jeugd en familie

Franco's moeder, Betsy Lou Verne, is dichter, auteur en redacteur. Zijn vader, Douglas Eugene Franco, runde een non-profit agentschap en een verschepingscontainerbedrijf. Ze ontmoetten elkaar als studenten aan de Stanford-universiteit. Franco's vader is van Portugese en Zweedse afkomst en zijn moeder is Joods, een afstammeling van immigranten van Rusland (haar familienaam werd veranderd van Verovitz in Verne). Zijn grootmoeder aan vaders kant, Marjorie Peterson Franco, schreef boeken voor jongvolwassenen; zijn grootmoeder aan moeders kant, Mitzi Levine Verne, bezit de Verne Art Gallery, een prominente kunstgalerie in Cleveland, en was een actief lid van de National Council of Jewish Women.

Franco groeide op in Californië met zijn twee jongere broers, Tom en Dave. Deze laatstgenoemde is eveneens een acteur. Getalenteerd in wiskunde liep Franco stage bij Lockheed Martin. Hij deed eindexamen aan Palo Alto High School in 1996, waar hij in toneelstukken speelde. Hij schreef zich in aan de Universiteit van Californië - Los Angeles voor Engelse literatuur, maar schreef zich na zijn eerste jaar uit, tegen de wensen van zijn ouders in, om een carrière als acteur te beginnen. Hij volgde lessen bij Robert Carnegie aan het Playhouse West.

Carrière

Vroege werk

Na vijftien maanden studie begon hij audities te doen in Los Angeles. In 1999 werd hij gecast voor een hoofdrol in de televisieserie Freaks and Geeks. Franco beschreef de serie later als "een van de leukste" werkervaringen die hij heeft gehad. In een ander interview zei Franco: "Toen we Freaks and Geeks opnamen, begreep ik niet helemaal hoe film en televisie werkten en ik improviseerde zelfs wanneer de camera niet op me gericht was… dus ik improviseerde een beetje in die periode, maar niet op een productieve manier."

Zijn eerste grote film was de romantische komedie Whatever It Takes (2000), waarin hij samenspeelde met zijn toenmalige vriendin Marla Sokoloff. Hij kreeg een hoofdrol in Mark Rydells biografie van James Dean in 2001. Ken Tucker van Entertainment Weekly schreef: "Franco had zich er makkelijk vanaf kunnen maken en een redelijke James Dean neergezet hebben, maar in plaats daarvan kroop hij in de huid van deze onzekere, afkomstloze jongeman." Hij kreeg een Golden Globe en nominaties voor een Emmy Award en een Screen Actors Guild Award.

2002–heden

In de superheldenfilm Spider Man speelde Franco Harry Osborn, de zoon van de Green Goblin (Willem Dafoe) en de beste vriend van het personage van hoofdrolspeler (Tobey Maguire). Oorspronkelijk was Franco gecast als Peter Parker/Spider-Man, maar de rol ging naar Maguire. Todd McCarthy van Variety schreef dat er "goede momenten" zijn tussen Maguire en Franco in de film. Spider-Man was een succes bij zowel pers als publiek. De film bracht 114 miljoen dollar op gedurende het debuutweekend in Noord-Amerika en 822 miljoen dollar wereldwijd. In hetzelfde jaar werd James Franco gecast voor het drama City by the Sea (2002) naast Robert De Niro. Het volgende jaar acteerde hij naast Neve Campbell in Robert Altmans The Company (2003).

Het succes van de eerste Spider-Man-film leidde tot Franco's rol in het vervolg: Spider-Man 2. De film werd wederom een financieel succes en bereikte een nieuw debuutweekend-boxofficerecord voor Noord-Amerika. Met 783 miljoen dollar had de film de op een na grootste opbrengst van 2004. Het volgende jaar verscheen Franco in de oorlogsfilm The Great Raid (2005), waarin hij Robert Prince portretteerde, een kapitein in de Sixth Ranger Batallion-elite van het leger van de Verenigde Staten.

In 2006 speelde Franco samen met Tyrese Gibson in de film Annapolis en speelde hij Tristan in Tristan & Isolde. Daarna volgde hij een opleiding bij het precisievliegteam van de marine, The Blue Angels, voor een privépilootlicentie, als voorbereiding voor zijn rol in Flyboys (september 2006). In diezelfde periode verscheen Franco kort in The Wicker Man, een remake van de eerdere gelijknamige film. Hij verscheen in de film naast Nicolas Cage, die hem een rol in Sonny bezorgde. Eveneens in 2006 had hij een korte verschijning in de romantische komedie The Holiday.

In 2007 speelde hij opnieuw Harry Osborn in Spider-Man 3. In tegenstelling tot de eerste twee films kreeg Spider-Man 3 wisselende beoordelingen van de critici. Desalniettemin werd de film met een opbrengst van 891 miljoen dollar financieel de meest succesvolle film in de serie en leverde de film Franco's hoogste inkomen tot eind 2008. In datzelfde jaar deed Franco een kort optreden in de film Knocked Up, waarin Freaks and Geeks-acteurs Seth Rogen, Jason Segel en Martin Starr speelden.

Hij verscheen in de film Pineapple Express (2008), een komedie waarin ook Seth Rogen meespeelt. Hij heeft de film eveneens geschreven, de film is geproduceerd door Judd Apatow. Beiden werkten met Franco aan Freaks and Geeks. In The New York Times-review van de film schreef criticus Manohla Dargis: "Hij is een aangename Saul, losjes en gek, maar onweerlegbaar sexy, ondanks dat vettige gordijn van haar. Het is een genereuze performance en het vermenselijkt geweldig een film die wanneer het schakelt naar een ander genre en het lawaai toeneemt sober en serieus wordt." Franco's optreden in de film bezorgde hem een Golden Globe-nominatie in de categorie voor beste acteur in een musical of komedie en eveneens een MTV Movie Award-nominatie voor beste komedieperformance. Hoewel hij niet langer cannabis gebruikte, kreeg Franco van het maandblad High Times de onderscheiding Stoner of the Year voor zijn performance in Pineapple Express. In 2008 verscheen hij ook in twee films van de Amerikaanse artiest John Carter die werden tentoongesteld in de Yvon Lambert-galerij in Parijs. Op 20 september 2008 en 19 december 2009 presenteerde James de comedyshow Saturday Night Live.

Franco verscheen tegenover Sean Penn, Josh Brolin en Emile Hirsch in de film Milk van Gus Van Sant (2008). In de film speelde hij Scott Smith, het vriendje van Harvey Milk (Penn). Kenneth Turan van de Los Angeles Times schreef in review van de film: "Franco is een goede match voor hem (Penn) als de minnaar die uiteindelijk genoeg heeft van het politieke leven." Voor zijn optreden in de film won Franco de Independent Spirit Award van 2008 in de categorie van Beste Acteur in een Bijrol.

Eind 2009 sloot Franco zich voor een vaste rol aan bij de cast van de dagelijkse soap General Hospital. Hij speelt Franco, een multimedia artiest net als hijzelf, die naar Port Charles komt en nog een appeltje te schillen heeft met Jason Morgan (Steve Burton). Franco noemde zijn rol in General Hospital performance-kunst; in de zomer van 2010 hield de fictieve Franco een tentoonstelling in het museum gebaseerd op zijn ervaringen in de soap.

Franco verscheen in de sitcom 30 Rock waarin hij zichzelf speelde; hij had een neprelatie Jenna Maronay (Jane Krakowski), bedacht door hun respectievelijke agenten. In mei 2010 was hij gecast in Rupert Wyatts Rise of the Planet of the Apes. Franco produceerde en regisseerde een documentaire met titel Saturday Night, over een week in de productie van een aflevering van Saturday Night Live. De film begon als een kortfilm voor een college aan de New York-universiteit, maar nam in omvang toe als gevolg van zijn twee afleveringen als gastheer, terwijl de korte verhalen die hij voor andere colleges schreef, verschenen in Esquire en McSweeney's.

In 2010 speelde hij de dichter Allen Ginsberg in het drama Howl en Aron Ralston in 127 Hours.

Op 29 november 2010 werd aangekondigd dat Franco en Anne Hathaway de 83ste Oscaruitreiking zouden presenteren. Op 25 januari 2011 werd Franco officieel genomineerd door de Academy voor beste acteur voor zijn performance als Aron Ralston in 127 Hours.

In 2013 kreeg Franco een ster op de Hollywood Walk of Fame.

In 2018 won Franco zijn tweede Golden Globe voor "Beste acteur – musical of komedie" in The Disaster Artist.

in 2019 is de Acteur James Franco door twee oud-studentes aangeklaagd wegens seksueel misbruik. Dat schrijft het Amerikaanse tijdschrift Rolling Stone. Volgens de vrouwen misbruikte Franco zijn macht als docent.

Auteursleven

In 2010 publiceerde Franco een verzameling van korte verhalen, Palo Alto genoemd. Het boek is vernoemd naar de stad Californië waar hij opgroeide en is toegewijd aan veel schrijvers met wie hij werkte op de hogeschool Brooklyn College. Het boek heeft verschillende reviews gekregen; Los Angeles Times noemde het "het werk van een ambitieuze jongeman die duidelijk van lezen houdt, die een goed oog heeft voor detail, maar die veel te veel tijd heeft gespendeerd op stijl en vrijwel geen op de inhoud". The Guardian zei dat "de inval van de Hollywoodsterren in de literaire wereld kan worden voldaan met cynisme in sommige kringen, maar dit is een veelbelovend debuut van een zeer onwaarschijnlijke bron".

Privéleven

Men beschreef dat Franco een "ongewoon hoog metabolisme voor productiviteit... een bovenmenselijke mogelijkheid om zich te concentreren" heeft. Onvoldaan met de richting van zijn carrière, keerde Franco in de herfst van 2006 naar de UCLA voor Engelse literatuur met een uitdieping in het creatieve schrijven. Hij ontving zijn bachelordiploma in juni 2008 omdat hij de toestemming gekregen had om maar liefst 62 lessen per trimester te krijgen in plaats van de gewoonlijke limiet van 19, en dit terwijl hij bleef acteren. Voor zijn masters bereidde Franco zijn erethesis voor als novelle onder toezicht van Mona Simpson. Hij verhuisde naar New York om tegelijkertijd de opleiding MFA writing program te volgen aan de Columbia-universiteit, NYU's Tisch School of the Arts voor produceren van films, en het Brooklyn College voor fictief schrijven, terwijl hij meermaals naar het Warren Wilson College in Noord Carolina voor poëzie ging. Hij ontving zijn MFA van Columbia in 2010. Franco is een doctoraatstudent in Engels in de Yale-universiteit en zal eveneens naar de Rhode Island School of Design gaan.

Franco geniet van lezen op de set van zijn films. Pineapple Express-producer Judd Apatow zei het volgende over hem: "Hij is een zeer geleerd persoon. We lachten vroeger omdat hij de Ilias zat te lezen op de set tussen de scènes door. Wij hebben het boek nog steeds niet gelezen, het is erg moeilijk. Met hem was het altijd James Joyce of iets in die aard."

Sinds april 2006 heeft Franco een relatie met actrice Ahna O'Reilly. In 2008 werd Franco verkozen tot het nieuwe gezicht van de mannenparfumreeks van Gucci. Gezien als sekssymbool werd hij in 2009 door Salon.com benoemd tot meest sexy man in leven.

Als antwoord op vragen over zijn seksualiteit nu dat hij drie homorollen speelde in zijn acteercarrière, meent hij dat hij veel meer dimensies vindt bij de figuren dan hun neigingen in bed. "Of weet je wat, misschien ben ik gewoon homoseksueel", grapte hij.

Filmografie

Film

Jaar	Titel	Rol	Toelichtingen
1998	1973	Greg	Televisiefilm
1999	To Serve and Protect	Matt Carr	Televisiefilm
1999	Never Been Kissed	Jason Way
2000	If Tomorrow Comes	Devin
2000	Whatever It Takes	Chris Campbell
2000	At Any Cost	Mike	Televisiefilm
2001	Some Body	Man in appartement #3	Ongenoemde rol
	James Dean	James Dean / Verteller	Televisiefilm Critics' Choice Award voor beste acteur in televisiefilm Golden Globe Award voor beste acteur in miniseries of televisiefilm Genomineerd – Primetime Emmy Award voor uitstekende hoofdrol in miniseries of televisiefilm Genomineerd – Screen Actors Guild Award voor een uitstekende prestatie door een mannelijke acteur in een miniserie of televisiefilm
2002	Mean People Suck	Casey	Korte film
2002	Spider-Man	Harry Osborn
2002	Deuces Wild	Tino
2002	Mother Ghost	Skateboarder
2002	Blind Spot	Danny
2002	Sonny	Sonny Phillips	Limited release
2002	City by the Sea	Joey	Genomineerd – Chlotrudis Award voor beste acteur in bijrol
2003	The Company	Josh
2004	Spider-Man 2	Harry Osborn
2005	Fool's Gold	Brent	Ook auteur/directeur
2005	The Ape	Harry Walker
2005	The Great Raid	Kapitein Prince
2006	Tristan & Isolde	Tristan
2006	Annapolis	Jake Huard
2006	Flyboys	Blaine Rawlings
2006	The Wicker Man	Man in bar #1
2006	Grasshopper	Travis	Korte film
2006	The Dead Girl	Derek
2006	The Holiday	Zichzelf	Uncredited
2007	An American Crime	Andy
2007	Interview	Vriend aan de telefoon	Stemrol
2007	Finishing the Game: The Search for a New Bruce Lee	Dean Silo/"Rob Force"
2007	Camille	Silias
2007	Spider-Man 3	New Goblin / Harry Osborn	Genomineerd – Saturn Award voor beste acteur in een bijrol Genomineerd – MTV Movie Award voor beste gevecht
2007	Good Time Max	Max Verbinski	Ook auteur/directeur
2007	In the Valley of Elah	Sgt. Dan Carnelli
2008	Pineapple Express	Saul Silver	Genomineerd – Detroit Film Critics Society Award voor beste acteur in bijrol Genomineerd – Golden Globe Award voor beste acteur in musical of komedie Genomineerd – MTV Movie Award voor beste komische prestatie Genomineerd – MTV Movie Award voor het beste gevecht
2008	Nights in Rodanthe	Mark Flanner	Uncredited
2008	Milk	Scott Smith	Critics' Choice Award voor best cast Independent Spirit Award voor beste mannelijke acteur in bijrol Genomineerd – Critics' Choice Award voor beste acteur in bijrol Genomineerd – MTV Movie Award voor beste zoen Genomineerd – Satellite Award voor beste acteur in bijrol – Motion Picture Genomineerd – Screen Actors Guild Award voor een uitstekende prestatie door een cast in een film
2010	Howl	Allen Ginsberg
2010	127 Hours	Aron Ralston	Dallas-Fort Worth Film Critics Association Award voor beste acteur Indiana Film Journalists Association Award voor beste acteur Las Vegas Film Critics Society Award voor beste acteur New York Film Critics Online Award voor beste acteur Santa Barbara International Film Festival Award voor uitstekende prestatie Utah Film Critics Association Award voor beste acteur Genomineerd – Oscar voor beste acteur Genomineerd – BAFTA Award voor Beste Acteur in hoofdrol Genomineerd – Chicago Film Critics Association Award voor beste acteur Genomineerd – Critics' Choice Award voor beste acteur Genomineerd – Detroit Film Critics Society Award voor Beste Acteur Genomineerd – Golden Globe Award voor Beste Acteur in Drama Genomineerd – Houston Film Critics Society Award voor Beste Acteur Genomineerd – Independent Spirit Award voor Beste Mannelijke Hoofdrol Genomineerd – Online Film Critics Society Award voor Beste Acteur Genomineerd – Phoenix Film Critics Society Award voor Beste Acteur Genomineerd – San Diego Film Critics Society Award voor Beste Acteur Genomineerd – Satellite Award voor Beste Acteur in Drama Genomineerd – Screen Actors Guild Award voor een uitstekende prestatie door een mannelijke acteur in een hoofdrol Genomineerd – St. Louis Gateway Film Critics Association Award voor Beste Acteur Genomineerd – Toronto Film Critics Association Award voor Beste Acteur Genomineerd – Washington D.C. Area Film Critics Association Award voor Beste Acteur
2010	Date Night	Thomas Felton
2010	Eat Pray Love	David
2011	The Green Hornet	Danny Clear	Cameo
2011	Your Highness	Fabious
2011	Rise of the Planet of the Apes	Will Rodman
2011	In Praise of Shadows	William Vincent
2013	Oz the Great and Powerful	Oscar "Oz" Diggs
2013	Spring Breakers	Alien
2013	Lovelace	Hugh Hefner
2013	This Is the End	zichzelf
2013	Homefront	Morgan "Gator" Bodine
2014	Dawn of the Planet of the Apes	Will Rodman	Cameo
2014	The Interview	David Skylark
2015	True Story	Christian Longo
2015	I Am Michael	Michael Glatze
2015	Queen of the Desert	Henry Cadogan
2015	Every Thing Will Be Fine	Tomas Eldan
2015	Wild Horses	Ben Briggs
2015	The Adderall Diaries	Stephen Elliott
2015	The Little Prince	The Fox	Stem
2016	Sausage Party	Druggie	Stem
2016	Why him?	Laird Mayhew
2016	King Cobra	Joey
2017	The Disaster Artist	Tommy Wiseau	Golden Globe voor "Beste acteur – musical of komedie"
2018	The Ballad of Buster Scruggs

Televisie

Jaar	Titel	Rol	Toelichtingen
1999–2000	Freaks & Geeks	Daniel Desario	televisieserie, 18 afleveringen (1999–2000)
2009	General Hospital	Franco	televisieserie, 54 afleveringen (2009–2012)
2012	Hollywood Heights	Osbourne "Oz" Silver	televisieserie, 6 afleveringen (2012)
2016	11.22.63	Jake Epping	televisieserie, 8 afleveringen (2016)

Bibliografische informatie

• Bibsys: 3009443
• Biblioteca Nacional de España: XX1568455
• Bibliothèque nationale de France: cb14178665h (data)
• Gemeinsame Normdatei: 13217331X
• International Standard Name Identifier: 0000 0001 1681 5085
• Library of Congress Control Number: nr2002000984
• Nationale Bibliotheek van Tsjechië: xx0057829
• Nationale bibliotheek van Australië: 40662760
• Nationale Bibliotheek van Israël: 987007434768005171
• Nationale Bibliotheek van Polen: a0000001255806
• Nationale en Universitaire bibliotheek Zagreb: 000564710
• Nederlandse Thesaurus van Auteursnamen: 242092306
• Réseau des bibliothèques de Suisse occidentale: 02-A020475860
• SNAC: w6134kg0
• Système universitaire de documentation: 127498850
• Virtual International Authority File: 85674291
• WorldCat (via VIAF): 85674291

Mediabestanden

Zie de categorie James Franco van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.