Loading AI tools
teamsport op het ijs met stick en puck Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
IJshockey is een variant van hockey die op ijs gespeeld wordt. De sport valt onder de "balsporten" maar de puck waarmee gespeeld wordt is geen ronde bal, maar een platte schijf van rubber, met een diameter van 3 inch (7,62 cm) en een dikte van 1 inch (2,54 cm). De spelers gebruiken een stick met een vrij groot plat vlak. Wel is het blad van de stick gekromd waardoor er nauwkeuriger en harder geschoten kan worden. Bij rechtshandige spelers (die de stick aan de rechterkant van het lichaam houden) wijst de uiterste punt van het blad naar links, bij linkshandige spelers is dit andersom.
| IJshockey | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
Een wedstrijd tussen de San Jose Sharks en de Anaheim Ducks in 2007. | ||||
| Algemene gegevens | ||||
| Organisatie | .svg){kind=small} België: KBIJF Nederland: NIJBMondiaal: IIHF | |||
| Start | 19e eeuw - Canada | |||
| Type | Teamsport | |||
| Categorie | Balsport | |||
| Locatie | IJs | |||
| Olympisch | 1920 | |||
| Competities / Kampioenschappen | ||||
| Competities | België: BeNe-leage Nederland: BeNe-leage Europees: IIHF Continental Cup (heren) Elite Hockey League (dames) EK Mondiaal: WK (heren) WK (dames) Olympische Spelen | |||
| Kampioenen | ||||
| Belgisch kampioen |
HYC Herentals 2019 (heren) | |||
| Nederlands kampioen |
Hijs Hockij Den Haag 2019 (heren) | |||
| Wereldkampioen |
 Finland (heren) Verenigde Staten (dames) | |||
| Olympisch kampioen |
Rusland (heren) Verenigde Staten (dames) | |||
| Verwante sporten | ||||
| Verwante sporten | Onderwaterhockey Veldhockey Zaalhockey | |||
| ||||
Montreal wordt het meest genoemd als de plek waar ijshockey begonnen is, hoewel Kingston, Ontario en Halifax, Nova Scotia ook aanspraak maken op die titel. Er zijn echter meerdere schilderijen uit de Lage Landen, zoals jagers in de sneeuw van Pieter Bruegel de Oudere uit de 16e eeuw en Winterlandschap met schaatsers van Hendrick Avercamp uit het begin van de 17e eeuw, waarop schaatsers te zien zijn die een spel met typische ijshockeysticks spelen.
Toen Engeland in 1763 Canada veroverde op Frankrijk, ontwikkelden soldaten in Engeland een sport door hun kennis van hockey te combineren met de fysieke aspecten van wat de Mi'kmaq stam van Nova Scotia dehuntshigwa'es noemden (lacrosse) om de lange koude winters van Canada door te komen.
IJshockey is sinds de Olympische Spelen in 1920 in Antwerpen een olympische sport.
Canada werd in 2016 voor de 26e keer wereldkampioen, door Finland te verslaan.
De spelregels voor ijshockey zijn niet overal hetzelfde. Het grootste deel van de wedstrijden wordt gespeeld onder auspiciën van de Internationale IJshockey Federatie (IIHF), Hockey Canada en USA Hockey. De laatste twee omvatten het meeste amateurijshockey in Noord-Amerika, de IIHF omvat het professionele en amateurhockey buiten Noord-Amerika. Elke bond heeft zijn eigen set spelregels. Daarnaast heeft de National Hockey League (NHL), de professionele Noord-Amerikaanse competitie, zijn eigen regels. De meeste regels zijn in hetzelfde, de verschillen zitten in de details. De regels van de IIHF wijken het meeste af. Dit komt vooral omdat het speelveld in Noord-Amerika smaller is dan daarbuiten. De afmeting in Noord-Amerika is 200 bij 85 voet, afgerond is dit 61 bij 26 meter, daarbuiten 60 bij 30 meter.[1]
De onderstaande regels gelden voor alle organisaties.
Een ijshockeywedstrijd bestaat uit drie zogenaamde periodes van elk 20 minuten zuivere speeltijd. Dit betekent dat bij alle spelonderbrekingen de tijd wordt stopgezet.
Tussen deze periodes is er telkens een pauze van 15 minuten.
Het spel wordt gespeeld door twee teams. Naast de goalie mogen beide teams vijf spelers tegelijk in het veld hebben staan. Hiervan zijn er traditioneel twee verdedigers (rechtsachter en linksachter) en drie aanvallers (rechtsvoor, middenvoor en linksvoor) keeper (in de goal). Er mag vrijwel voortdurend gewisseld worden. Dit gaat gewoon tijdens het spel. Ook spelers die eerder gewisseld waren kunnen weer terug het veld in. Op het hoogste niveau hebben teams hiertoe vier aanvals- en drie verdedigingslijnen ter beschikking, die doorgaans niet langer dan een minuut op het ijs blijven. Het aantal spelers waaruit een team mag bestaan, hangt af van de regels waaronder gespeeld wordt; bij de NHL-wedstrijden zijn er maximaal 18 spelers en 2 keepers (totaal 20) en bij de IIHF-wedstrijden, zoals de Olympische Spelen zijn dit er maximaal 20 spelers en 2 keepers (totaal 22).
Het speelveld is verdeeld in 3 zones, die - afhankelijk van de speelrichting van het team - het verdedigingsvak, het neutrale vak en het aanvalsvak worden genoemd. Deze verdeling is belangrijk, omdat de toegang tot het aanvalsvak door een buitenspelregel (offside, zie onder) beperkt wordt. Ook mag de puck niet lukraak van eigen helft naar de andere kant geschoten worden (Icing) De bedoeling van het spel is om te scoren door de puck in het doel van de tegenstander te schieten. Een ijshockeydoel heeft een afmeting van 1,83 bij 1,23 m.
De goalie mag de puck met alle onderdelen van zijn of haar bescherming tegenhouden. Hiervoor wordt vaak de zogenoemde "Butterfly"-stijl gebruikt. Hierbij laat een goalie zich op de knieën vallen en spreidt de onderbenen voor het lage deel van het doel. Met het bovenlichaam en de handschoenen worden dan de hoge schoten gestopt. Een goalie mag een puck vasthouden. Wanneer de puck langer dan 3 seconden vastgehouden wordt is er sprake van "freezing" en wordt het spel hervat middels een face-off. Dit mag trouwens alleen als er een reden voor is, zoals tegenstanders in de buurt. Als er geen reden voor is, kan de scheidsrechter een straf voor vertraging opleggen.
Hoewel bij ijshockey meer contact is toegestaan dan bij veel andere sporten zijn er regels om het spel in goede banen te leiden. Een straf bij ijshockey heet een 'penalty'. Penalty’s worden uitgedrukt in strafminuten. Voor lichte (minor) overtredingen krijgt een speler een tijdstraf van twee minuten.
Een tijdstraf van 10 minuten kan opgelegd worden als aanvulling op een minor-penalty al naargelang de ernst van de overtreding (bijvoorbeeld bodychecken van achteren of bodychecken tegen het hoofd, hiervoor wordt een minor penalty en een 10 minuten misconduct (letterlijk wangedrag) penalty opgelegd).
Belangrijke regels en begrippen bij ijshockey, kijk voor alle begrippen op Categorie:IJshockeyterminologie. Kijk hier voor de uitleg over de ijshockeybaan:
IJshockey is een harde en soms gevaarlijke sport dus dragen de spelers de nodige bescherming: een toque, helm, scheenbeschermers, elleboogbeschermers, handschoenen, speciale ijshockeybroek en bodybeschermer (schouders, borst en schouderbladen). Dit is omdat lichamelijk contact is toegestaan en de puck hard is en zeer hoge snelheden kan halen (160 km/h is geen uitzondering).
De goalie is bij ijshockey compleet ingepakt. In de eerste plaats is dit natuurlijk om letsel te voorkomen maar de uitrusting heeft ook een functionele kant, namelijk het tegenhouden van de puck. Een goalie-uitrusting bestaat uit de volgende onderdelen:
IJshockey in Nederland wordt georganiseerd door IJshockey Nederland (IJNL). De sport telt (actieve) clubs in Alphen aan den Rijn, Amsterdam, Breda, 's-Hertogenbosch, Den Haag, Dordrecht, Eindhoven, Enschede, Geleen, Groningen, Heerenveen, Leeuwarden, Leiden, Nijmegen, Tilburg, Utrecht, Zoetermeer, Alkmaar en Hoorn.
Sinds het seizoen 2007/2008 worden vrijwel alle competities op landelijk niveau georganiseerd. Op seniorenniveau zijn dat de Eredivisie, Eerste Divisie, Tweede Divisie en Derde Divisie. De junioren zijn verdeeld in een 5-tal leeftijdscategorieën (U17, U14 en U12, welpen en mini's). De overige competities (recreanten, studenten) worden regionaal georganiseerd. In 2008 spelen 3 Nederlandse U20 teams (Dordrecht, Den Haag en Zoetermeer) samen met de Belgische eersteklassers om de Coupe der lage Landen.
Er is aparte vrouwencompetitie maar vrouwen spelen ook in de recreanten competities en in juniorenteams.
In 2008 telde de Nederlandse IJshockey Bond (NIJB) ca. 2050 geregistreerde spelers. Sinds 2015 neemt de Nederlandse subtop deel aan de Beneliga competitie. De Nederlandse club Tilburg Trappers speelt met ingang van dat seizoen in Duitsland in de Oberliga. In het eerste seizoen wist de club meteen kampioen te worden maar mocht niet promoveren naar de tweede divisie.
Mondiaal neemt Nederland een plaats in de middenmoot in, zowel bij de mannen als bij de vrouwen. De mannenploeg is sinds 1990 een min of meer 'vaste waarde' in de B-groep, die sinds 2000 luistert naar de naam 'Division I'. Hoogtepunt uit de geschiedenis van het nationaal team was de deelname aan de Olympische Winterspelen van 1980 in Lake Placid (negende plaats), en het wereldkampioenschap.
Het Nationale vrouwenteam is Internationaal sinds 2010 aan een opmars bezig. Vanaf 2010 speelt het Nationale Team mee in European Womens Competition. Ook in 2011 wordt het team Wereldkampioen in Australië door o.a. een winnende golden goal van Julie Zwarthoed en uitstekend goalie werk van Claudia van Leeuwen. In 2012 werd de promotie gehandhaafd en in 2013 werd een zilveren medaille gehaald in een deelnameveld met enkele (ex-)top 10-landen.
In 2012 wist Julie Zwarthoed de eerste Nederlandse olympische medaille in het ijshockey te winnen. Op de Olympische Jeugdspelen in Innsbruck wist zij op het onderdeel Skills Challenge goud te behalen. Haar shirt welk zij bij deze prestatie droeg, werd in 2013 tentoongesteld in de wereldberoemde Hockey Hall Of Fame. In april 2019 promoveert het Nederlandse vrouwenteam naar division 1A. Dit gebeurde door alle wedstrijden te winnen in reguliere speeltijd op het WK division 1B. Zij behoren nu tot de beste 16 landen ter wereld. Het WK waar deze prestatie plaatsvond was in Beijing.
In België wordt de sport georganiseerd door de Koninklijke Belgische IJshockey Federatie (KBIJF) gevestigd in Tremelo. Belgische clubs zijn er (onder andere) in Antwerpen-Deurne, Charleroi, Gent, Hasselt, Heist-op-den-Berg, Herentals, Leest, Leuven, Liedekerke, Lommel, Luik, Maaseik, Kortrijk en Turnhout.
België was aanvankelijk een van de grootmachten in het internationaal ijshockey. Het werd Europees kampioen in 1913 (de kampioenschappen waren toen nog een louter Europese aangelegenheid, de Amerikanen sloten zich pas later bij de internationale bond aan) en behaalde in die jaren ook nog 3 bronzen medailles. Sindsdien heeft de sport in België een grote terugval gekend.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
