Herzele (België)

Herzele is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. De gemeente ligt in de Denderstreek en Vlaamse Ardennen.

Herzele

Gemeente in België
(Details)
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Oost-Vlaanderen
Arrondissement	Aalst
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	47,9 km² (2023) 79,58% 13% 7,42%
Coördinaten	50° 53' NB, 3° 53' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkings­dichtheid	18.928 (01/01/2024) 49,31% 50,69% 395,12 inw./km²
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder	(01/01/2024) 18,98% 60,37% 20,65%
Buitenlanders	3,95% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Benjamin Rogiers (Open Vld)
Bestuur	Open Vld, CD&V
Zetels Open Vld CD&V Vlaams Belang N-VA Leef! Vooruit	25 12 5 3 2 2 1
Economie
Gemiddeld inkomen	24.727 euro/inw. (2022)
Werkloosheids­graad	3,96% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 9550 9550 9550 9550 9550 9550 9551 9552	Deelgemeente Herzele Hillegem Sint-Antelinks Sint-Lievens-Esse Steenhuize-Wijnhuize Woubrechtegem Ressegem Borsbeke
Zonenummer	053, 054, 09
NIS-code	41027
Politiezone	Zottegem / Herzele / StLHoutem
Hulpverlenings­zone	Vlaamse Ardennen
Website	www.herzele.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Aalst in de provincie Oost-Vlaanderen
Portaal    België

Het grondgebied van Herzele wordt doorkruist door twee beken: de Molenbeek en de Molenbeek-Ter Erpenbeek. Herzele telt ruim 18.000 inwoners, die Herzelenaars^[1] worden genoemd.

Geschiedenis

De naam ‘Herzele’ is afkomstig uit de 7e eeuw van ‘harja sali’, wat zoveel wil zeggen als ‘een gebouw van het leger’. Dit wijst op de burcht, die, weliswaar een primitieve versie uit hout- en vlechtwerk en aarden wallen, een goede verschansing was tegen de Noormannen.

In de zevende eeuw al werd in het centrum van de gemeente de burcht van Herzele opgericht, die het centrum zou worden van heel wat politiek gewoel, onder meer gevechten tussen Gentenaars en de graaf van Vlaanderen. Herzele was een heerlijkheid. De heer van Herzele nam in 1302 deel aan de Guldensporenslag aan de kant van de Vlamingen. De burcht werd definitief in de as gelegd onder het Spaanse bestuur (1579).

Kernen en buurgemeenten

Herzele telt acht deelgemeenten.

Deelgemeenten

	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Herzele	7,72	5.970	773	41027A
2	Hillegem	4,80	3.271	775	41027B
3	Borsbeke	3,85	2.545	661	41027C
4	Ressegem	3,92	1.251	319	41027D
5	Woubrechtegem	4,86	1.003	206	41027E
6	Sint-Antelinks	3,38	620	183	41027F
7	Steenhuize-Wijnhuize	7,65	1.790	234	41027G
8	Sint-Lievens-Esse	11,74	2.052	175	41027H

Herzele grenst aan de volgende gemeenten:

• Sint-Lievens-Houtem (Sint-Lievens-Houtem & Letterhoutem)
• Erpe-Mere (Burst & Aaigem)
• Ninove (Aspelare & Voorde)
• Geraardsbergen (Ophasselt & Smeerebbe-Vloerzegem)
• Lierde (Sint-Maria-Lierde)
• Haaltert (Heldergem)
• Zottegem (Oombergen, Leeuwergem & Grotenberge)

Bezienswaardigheden

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Herzele voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

• Het schepenhuis
• De neogotische Sint-Martinuskerk uit 1912.
• De Sint-Rochuskapel uit 1636.

Molens

• Molen Te Rullegem
• Molen Ter Rijst
• 't Watermeuleke
• Watermolen 's-Heerenmeersen

Kastelen

• Kasteel Du Parc-Locmaria
• Burcht van Herzele

Natuur en landschap

Herzele ligt in de Vlaamse Ardennen op een hoogte van 55-82 meter. De gemeente telt twee Natuurpunt-natuurreservaten: het Duivenbos in het zuiden en het Doormansbos in het noorden.

In het zuiden loopt de Molenbeek-Ter Erpenbeek in oostelijke richting.

Demografie

Demografische evolutie voor de fusie

• Bronnen:NIS, Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen;1976=inwonertal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal[2]	Evolutie: 1992=index 100
1992	15.754	100,0
1993	15.808	100,3
1994	15.889	100,9
1995	15.947	101,2
1996	16.084	102,1
1997	16.193	102,8
1998	16.262	103,2
1999	16.301	103,5
2000	16.276	103,3
2001	16.476	104,6
2002	16.381	104,0
2003	16.431	104,3
2004	16.506	104,8
2005	16.581	105,2
2006	16.709	106,1
2007	16.822	106,8
2008	17.000	107,9
2009	17.059	108,3
2010	17.138	108,8
2011	17.216	109,3
2012	17.224	109,3
2013	17.384	110,3
2014	17.433	110,7
2015	17.454	110,8
2016	17.550	111,4
2017	17.605	111,7
2018	17.723	112,5
2019	18.027	114,4
2020	18.187	115,4
2021	18.414	116,9
2022	18.489	117,4
2023	18.715	118,8
2024	18.928	120,1

Foto's

• 
  Burchtruïne
• 
  Schepenhuis
• 
  Molen Ter Rijst
• 
  Kasteel van Steenhuize
• 
  Sint-Martinuskerk
• 
  Gemeentehuis
• 
  Molen Te Rullegem
• 
  Kerk van Borsbeke en dorpsplein
• 
  Binnenkant kerk van Borsbeke
• 
  Duivenbos

Economie

Herzele telt enkele wijngaarden en brouwerijen, te weten:

Wijngaarden

• Wijndomein Piro in Herzele en Hillegem
• Wijndomein Près de Gand in Borsbeke

Brouwerijen

• Brouwerij Van Den Bossche in Sint-Lievens-Esse
• Brouwerij De Ryck in Herzele

Toerisme

Door Herzele lopen enkele fiets- en autoroutes, met name de Molenbeekroute, de Denderroute zuid en Denderende steden.

Burchtruïne

De burcht van Herzele wordt voor het eerst vermeld in de 12e eeuw, door Lodewijk van Herzele. De vermoedelijke bouw van deze stenen waterburcht dateert uit de 13e-14e eeuw, met een donjon en een vierhoekige weermuur. In 1381 werd de burcht vernield door de Graaf van Vlaanderen, er was namelijk een conflict tussen de Gentenaars en de Graaf van Vlaanderen, en de toenmalige burchtheer, Seger, had de Gentse kant gekozen. In de 15e eeuw werd de burcht heropgebouwd door Jan van Roubaix, maar in 1579 werd de burcht definitief verwoest door de Spanjaarden, in de strijd tussen de katholieke Spanjaarden en het protestants gezinde Vlaanderen, als reactie op het feit dat de burchtheer, Pieter van Melun, de protestantse zijde koos. Sinds 1957 is de burcht een beschermd monument. In 1969 werden de restauratiewerken gestart, onder meer de noordelijke (zandstenen) toren is al herrezen. Volgens het grondplan werden de funderingen van de muren, de vierkante donjon en de hoektorens zichtbaar gemaakt. Een walgracht omsluit het geheel.

Politiek

Structuur

De gemeente Herzele ligt in het kieskanton Herzele in het provinciedistrict Geraardsbergen, het kiesarrondissement Aalst-Oudenaarde en de kieskring Oost-Vlaanderen.

Herzele		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Gewest	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen		Oost-Vlaanderen	Aalst			Herzele
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering		Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van Volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement			Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Oost-Vlaanderen					Aalst-Oudenaarde	Geraardsbergen	Herzele	Herzele
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse		Provincieraads-				Gemeenteraads-

In Herzele woont ook gouverneur Carina Van Cauter. Zij is de vrouw van gewezen burgemeester Johan Van Tittelboom.

Zetelverdeling gemeenteraad 2019-2024

2

1

12

5

2

3

2 1 12 5 2 3 

De 25 zetels zijn als volgt verdeeld:

■ LEEF!: 2
■ Vooruit: 1
■ Open Vld: 12
■ CD&V: 5
■ N-VA: 2
■ VB: 3

Zie Lijst van burgemeesters van Herzele voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bestuur 2007-2012

De meerderheid in de gemeenteraad werd gevormd door VLD (10 zetels) en sp.a (4 zetels).De oppositie bestond uit CD&V (9 zetels) en een lokale links-groene lijst LEEF! (2 zetels).

Bestuur 2013-2018

Burgemeester blijft Johan Van Tittelboom (Open Vld) Hij leidt een coalitie van Open Vld en N-VA met een meerderheid met 13 op 25 zetels.

Bestuur 2019-2024

Na de verkiezingen van 2018 haalde de Open Vld de absolute meerderheid, maar ging ze toch in coalitie met de CD&V. Tezamen hebben ze een meerderheid van 18 op 25 zetels. De burgemeester blijft Johan Van Tittelboom.

Bestuur 2024-2030

Na de verkiezingen van 2024 werd de coalitie tussen Open Vld en CD&V hernieuwd. De twee partijen beschikken over een meerderheid met 17 op 25 zetels. Burgemeester werd Benjamin Rogiers (Open Vld), die Johan Van Tittelboom opvolgde.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976[3]		10-10-1982[3]		9-10-1988[3]		9-10-1994[3]		8-10-2000[3]		8-10-2006[4]		14-10-2012[5]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25
	LEEF!1/ LEEF! & Groen2	-		-		-		6,61	1	9,471	2	10,391	2	9,191	1	11,72	2	9,31	2
	SP1/ sp.a2/ Roodgroen3	15,461	3	17,621	4	18,731	5	17,091	4	16,371	4	16,482	4	12,532	3	11,13	2	8,3	1
	Liberale Partij1/ PVV2/ VLD3/ Open Vld4	7,061	1	25,582	7	25,992	7	29,453	8	35,963	11	38,873	10	33,074	9	43,94	13	37,54	12
	CVP1/ CD&V/N-VAA/ CD&V en Partners2/ CD&V3	38,541	11	40,441	11	39,661	11	37,31	11	28,661	8	34,26A	9	28,392	8	19,62	5	20,03	5
	VU1/ VU&ID2/ CD&V/N-VAA/ N-VA3	10,951	2	12,681	3	9,441	2	6,321	1	4,432	0			16,823	4	13,73	3	10,63	2
	Vlaams Blok	-		-		-		3,24	0	5,1	0	-		-		-		14,3	3
	VCL	27,98	8	-		-		-		-		-		-		-		-
	GEMBEL	-		-		6,17	0	-		-		-		-		-		-
	LI	-		3,67	0	-		-		-		-		-		-		-
Totaal stemmen		11180		11462		11836		12053		12473		12964		13169		13574		9608
Opkomst %						97,52		96,17		95,54		96,39		95,19		95,4		64,7
Blanco en ongeldig %		2,07		2,81		3,83		3,59		4		4,05		3,79		4,2		1,1

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.

Sport

In Herzele spelen de voetbalclubs KVC De Toekomst Borsbeke, SV Sint-Antelinks en VC Herzele-Ressegem. Volleybalclubs: VC Hebo Borsbeke-Herzele en Griffoenen Steenhuize

De voorbije jaren werden heel wat voetbalclubs opgedoekt: Woubrechtegem, VK Esse, FC Steenhuize, KFC Herzele, VC Ressegem en St Lucia Hillegem. De fusieclub VC Herzele-Ressegem is een fusie van het voorgaande Woubrechtegem, Hillegem, KFC Herzele en VC Ressegem.

Bekende Herzelenaren

• Gustaaf De Ryck (1856), bierbrouwer
• Hilaire De Boom, architect

Vervoer

in Herzele lopen de volgende gewest- of provinciale wegen:

• N8 Koksijde - Ninove - Brussel (Steenhuize-Wijnhuize)
• N42 Wetteren (Kwatrecht) - Geraardsbergen - Lessen
• N42B Zottegem (Grotenberge) - Herzele (Sint-Lievens-Esse en Steenhuize-Wijnhuize)
• N46 Erpe-Mere (Erpe) - Herzele (Borsbeke - Herzele - Hillegem) - Zottegem - Zwalm - Oudenaarde (Leupegem)
• N464 Herzele - Sint-Lievens-Esse

Bus

In Herzele en deelgemeenten is er busvervoer naar de omliggende gemeenten. Er is ook een buslijn naar Gent via Sint-Lievens-Houtem, Oosterzele en Merelbeke.

Hieronder de verschillende buslijnen:

Bussen

(Bel)buslijn	Traject	Opmerkingen
36	Zottegem - Sint-Antelinks - Aspelare - Ninove	Rijdt enkel via Sint-Lievens-Esse, Steenhuize-Wijnhuize, Sint-Antelinks
39	Brakel - Lierde - Ninove	Steenhuize-Wijnhuize (N8)
46	Wetteren - Oosterzele - Zottegem	Rijdt enkel via Hillegem, rijdt niet op zondag
49	Geraardsbergen - Herzele - Sint-Lievens-Houtem - Oosterzele - Gent	Traject Geraardsbergen-Herzele enkel in de week 8-9× per dag Rijdt enkel via Borsbeke, Herzele, Sint-Lievens-Esse, Steenhuize-Wijnhuize
25	Aalst - Erpe Vijfhuizen - Borsbeke - Zottegem	Rijdt via Borsbeke, Herzele, Vierwegen en Hillegem
25	Aalst - Erpe Vijfhuizen - Vlierzele - Herzele - Zottegem	In de schoolspits extra traject Zottegem - Herzele - Woubrechtegem
93	Aalst - Ressegem - Herzele Gemeentehuis	Rijdt enkel tijdens de schoolspits
81	Aalst - Mere - Aaigem (- Woubrechtegem) - Heldergem	Stopt enkel in schoolspits in Woubrechtegem
36	Ninove - Aspelare - Zottegem	Rijdt verschillende varianten
87	Aalst - Haaltert - Aspelare (- Sint-Antelinks) - Geraardsbergen	Enkel in schoolspits van en naar Sint-Antelinks
370	Belbus Geraardsbergen	Stad Geraardsbergen, gemeenten Brakel (enkel Parike), Herzele (enkel Steenhuize-Wijnhuize), Galmaarden
385	Belbus Lede - Erpe-Mere	Stad Aalst, gemeenten Erpe-Mere, Lede, Sint-Lievens-Houtem, Haaltert (enkel Ede), Herzele (enkel Borsbeke, Ressgem, Herzele)
390	Belbus Herzele- Sint-Lievens-Houtem	Gemeenten: Zottegem, Herzele, Sint-Lievens-Houtem, Erpe-Mere (enkel Aaigem en Burst)

Treinen

In Herzele zijn er drie spoorwegstations, die liggen langs spoorlijn 89 Zandberg (Kortrijk)-Denderleeuw. Ze behoren tot het Brusselse GEN-treinnet met treinverbinding S3 Dendermonde-Brussel-Zottegem en S8 Louvain-La-Neuve-Brussel-Zottegem.

Spoorlijn 89

Station	Treinen per uur (week)	Treinen per uur (weekend)	Info
Station Herzele	4	2
Station Hillegem	4	2
Station Terhagen	4	2	Gelegen op de grens tussen Borsbeke en Ressegem, vernoemd naar het gehucht 'Terhagen'.

Trivia

• Bijnamen van de inwoners zijn: ganzenwachters, makraangasten.^[6]

Nabijgelegen kernen

Grotenberge, Sint-Lievens-Esse, Woubrechtegem, Ressegem, Borsbeke, Hillegem