De eucharistie of misoffer is een onderdeel van de Heilige Mis en het belangrijkste sacrament van de Rooms-Katholieke Kerk en de Byzantijns-Orthodoxe Kerk.
Geschiedenis
Etymologie
Het woord eucharistie is afgeleid van het Griekse εὐχαριστέω; eucharisteo, dat dankzeggen betekent. In het Nieuwgrieks betekent eucharisto nog altijd bedankt of dankjewel, alleen wordt het uitgesproken als evcharistó.[1]
Herkomst
Een zeer vroeg ritueel in het vroege christendom was de gemeenschappelijke maaltijd, ook wel "het brood breken" (Handelingen 2:42)[2] of "de maaltijd van de Heer" genoemd (1 Korintiërs 11:20).[3][4][5] Deze maaltijden zouden teruggaan op Jezus zelf:
Want wat ik heb ontvangen en aan u heb doorgegeven, gaat terug op de Heer zelf. In de nacht waarin de Heer Jezus werd uitgeleverd, nam hij een brood, sprak hij een dankgebed uit [εὐχαριστήσας, eucharistèsas], brak het brood en zei: 'Dit is mijn lichaam voor jullie. Doe dit, telkens opnieuw om mij te gedenken.'
— 1 Korintiërs 11:23-24
Deze gemeenschappelijke maaltijden kregen na enige tijd de naam "liefdemaaltijden" (Judas 1:12).[6] De viering van de eucharistie ontwikkelde zich hieruit.[7][8]
Vanaf de 2e eeuw is bij de vroegste kerkvaders zoals Justinus de Martelaar en Cyprianus van Carthago duidelijk dat de liefdemaaltijden verdwenen waren, mogelijk vanwege reeds door de apostel Paulus bekritiseerde excessen (1 Korintiërs 11:17-22).
De viering van de eucharistie had plaats in privéwoningen of op de graven van de martelaren, meestal in het vroegst van de zondagochtend.[bron?] Na het edict van Constantijn de Grote in 321 n.Chr. dat de zondag voor grote delen van de bevolking van het Romeinse Rijk de officiële wekelijkse rustdag maakte, vonden deze vieringen later in de voormiddag plaats en verplaatste de viering zich naar de basilicae.
In de vroege kerk ontvingen zowel geestelijken als leken de gewijde wijn bij het drinken uit de miskelk, na het ontvangen van een deel van het gewijde brood. Als gevolg van vele factoren, waaronder het probleem om in de Noord-Europese landen aan wijn te komen - het klimaat is daar voor wijnbouw niet geschikt - werd het drinken uit de kelk grotendeels beperkt tot het vieren door de priester, terwijl de leken de communie alleen in de vorm van brood ontvingen. Dit verminderde ook het belang van het kiezen van rode wijn, die symbool staat voor het bloed van Christus (Matteüs 26:27-29, Marcus 14:23-24, Lucas 22:20, 1 Korintiërs 11:25).
Betekenis
In schriftelijke vorm wordt al bij de apostolische vader Ignatius van Antiochië (35 - 107 n. Chr.) de eucharistie gedefinieerd als de gave waarin Christus werkelijk lichamelijk aanwezig is. Uit circa 150 dateert de beschrijving van de eucharistische liturgie door Justinus de Martelaar, waarin Ignatius' weergave wordt bevestigd en waaruit blijkt dat de viering op zondagochtend plaats had.
Met de eucharistie worden Christus' lijden en verrijzenis gevierd. Het is het teken van het nieuwe verbond, van eenheid in Christus en binnen de Katholieke Kerk van eenheid met de hiërarchie: paus, bisschoppen, priesters en diakens.
Dat de tekenen van brood en wijn lichaam en bloed van Christus worden is niet alleen belangrijk: ook de deelnemers worden veranderd. Door de eucharistie worden de deelnemende gelovigen verenigd met de Heer en worden zo tot volk van God. Het gaat dus om vereniging met de Heer, om later, in het gewone leven, de Heer uit te dragen. Men ontvangt dus het Lichaam van Christus, de hostie, om zijn lichaam, de kerk, te worden.
Huidige praktijk
.jpg)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
