Loading AI tools
componist, dirigent en pianist Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Géza Frid (Máramarossziget, Hongarije, thans Roemenië, 25 januari 1904 - Beverwijk, 13 september 1989) was een Nederlands componist, muziekpedagoog, dirigent en pianist van Hongaarse afkomst.
| Géza Frid | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
Géza Frid (ca. 1935) | ||||
| Volledige naam | Géza Frid | |||
| Geboren | 25 januari 1904 | |||
| Overleden | 13 september 1989 | |||
| Land |  Hongarije/ Nederland | |||
| Nevenberoep | muziekpedagoog, dirigent en pianist | |||
| Instrument | piano | |||
| Leraren | Béla Bartók, Zoltán Kodály | |||
| Belangrijkste werken | Symphonie, Caecilia-ouverture, Études symphoniques, Brabant en Màramures, De Zwarte Bruid | |||
| Officiële website | ||||
| (en) Discogs-profiel | ||||
| (en) MusicBrainz-profiel | ||||
| ||||
Door zijn muzikale moeder werd Frid al heel vroeg met muziek in contact gebracht. Al op zevenjarige leeftijd gaf hij zijn eerste concert in het openbaar. In 1912 ging hij naar Boedapest, om zijn opleiding voort te zetten aan de Franz Liszt Muziekacademie. Hij studeerde piano bij Béla Bartók en compositie bij Zoltán Kodály. Zijn examens legde hij af in 1924. In de tweede helft van de jaren twintig maakte hij succesvolle concertreizen door heel Europa, deels samen met de violist Zoltán Székely.
In 1927 werd zijn eerste strijkkwartet in Boedapest en Londen uitgevoerd. In 1929 emigreerde hij naar Amsterdam, waar hij in 1937 trouwde met de pianiste en zangeres Ella van Hall. Zijn composities werden met veel succes in Frankrijk, Zwitserland, de Verenigde Staten van Amerika en het Verenigd Koninkrijk uitgevoerd en verschaften Frid internationale faam. Gedurende de Duitse bezetting van Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog mocht hij als Jood niet optreden. Hij was actief in het verzet.
In 1948 verkreeg hij de Nederlandse nationaliteit. In 1948 en 1949 was hij op concertreis in Indonesië. In totaal gaf hij er 48 concerten. Hem werd de baan als chef-dirigent van het Radio Philharmonisch Orkest in Jakarta aangeboden, maar hij gaf er de voorkeur aan in Nederland te blijven. In het vervolg ontving hij talrijke prijzen en onderscheidingen. In 1951 ging hij opnieuw op concertreis in Indonesië en daarna naar het Koninkrijk Siam en verder naar Egypte.
Er volgden verdere concertreizen naar het Verenigd Koninkrijk, een derde reis door Indonesië, Israël (1962), en door de toenmalige Sovjet-Unie in 1963, samen met de zangeres Erna Spoorenberg. In de volgende jaren stonden verdere concertreizen op het programma (wederom Israël, Turkije, Italië, Zuid- en Noord-Amerika (1965), Suriname, de Nederlandse Antillen, Venezuela, Verenigde Staten van Amerika en Canada).
Van 1964 tot 1970 was hij hoofddocent voor kamermuziek aan het Utrechts Conservatorium.
Zijn laatste jaren bracht hij door in een verzorgingstehuis in Bergen (Noord-Holland). Hij kwam tragisch om het leven door onachtzaamheid van het verplegend personeel, dat de temperatuur van het badwater niet had gecontroleerd. Hij overleed in het Brandwondencentrum in Beverwijk. Hij werd begraven op Begraafplaats Zorgvlied.
De Hongaarse regering heeft Géza Frid begiftigd met de Bartókpenning en de Kodálypenning. In 1974, op zijn zeventigste verjaardag, werd hij ook in Nederland geridderd en werd er in het Amsterdamse Concertgebouw een jubileumconcert voor hem georganiseerd, waarbij onder anderen de zoon van Bartók en de weduwe van Kodály hem toespraken.
Géza Frid was geen nieuwlichter en stond niet open voor de muzikale inzichten van de avant-garde van zijn tijd, zoals dodecafonie of serialisme. Hoewel hij door zijn jarenlange verblijf (vanaf 1929) geheel geïntegreerd was in het Nederlandse muziekleven, bleven de melodieën en ritmes van de Hongaarse volksmuziek, waardoor hij gevormd was, zijn gematigd moderne muziek beheersen. De invloed van zijn leermeesters Bartók en Kodály heeft hij nooit verloochend.
| Voltooid in | titel | aktes | première | libretto |
|---|---|---|---|---|
| 1958 | De Zwarte Bruid, opus 57 | 3 bedrijven | 1959, Stadsschouwburg Amsterdam | Cornelis Jan Kelk |
| Voltooid in | titel | aktes | première | libretto | choreografie |
|---|---|---|---|---|---|
| 1953 | Luctor et emergo, opus 43 | Sonia Gaskell | |||
| 1961 | Euridice, opus 61 | Hans van Manen |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
