Veldspaatvervanger

Veldspaatvervangers, veldspatoïdes of foïdes (Engels: feldspathoids of foides) zijn een groep mineralen die tot de silicaten behoren. Veldspaatvervangers lijken in eigenschappen en samenstelling op de veldspaten, maar zijn onderverzadigd in silica. Ze komen voor in zeldzamere stollings- en metamorfe gesteenten.

Sodaliet

Eigenschappen

Alle veldspaatvervangers zijn tectosilicaten en bevatten meestal de elementen kalium, natrium, calcium en/of aluminium.

Veldspaatvervangers

• Nefelien - (Na,K)AlSiO₄
• Kalsiliet - KAlSiO₄
• Leuciet - KAlSi₂O₆
• Noseaan - Na₈Al₆Si₆O₂₄(SO₄)·(H₂O)
• Sodaliet - Na₈Al₆Si₆O₂₄Cl₂
• Lazuriet - Na₃CaAl₃Si₃O₁₂S
• Haüyn - Na₄Ca₂Al₆Si₆O₂₂S₂(SO₄)Cl_0,5
• Helviet - Mn²⁺₄Be₃(SiO₄)₃S
• Cancriniet - Na₆Ca₂Al₆Si₆O₂₄(CO₃)₂
• Afghaniet - (Na,Ca,K)₈(Si,Al)₁₂O₂₄(SO₄,Cl,CO₃)₃·H₂O
• Davyn - Na₄K₂Ca₂Si₆Al₆O₂₄(SO₄)Cl₂

Voorkomen

De veldspaatvervangers komen voornamelijk voor in alkali-rijke stollingsgesteenten als syeniet. Ze kunnen ook ontstaan bij de verwering van veldspaat.

Zie ook

• Lijst van mineralen
• Veldspaat

Mediabestanden

Zie de categorie Feldspathoid van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.