Esrange Space Center

Esrange Space Center (voorheen Esrange, een acroniem van European Space Research Range) is een lanceerbasis en ruimtevaartonderzoekscentrum ten oosten van de stad Kiruna in het uiterste noorden van Zweden. De basis wordt beschouwd als de eerste ruimtehaven voor satellietlanceringen op het vasteland van de Europese Unie.

Esrange Space Center

Lanceerbasis in Zweden
Coördinaten	67° 54′ NB, 21° 6′ OL
Foto's
Lancering van een Skylark-raket vanaf Esrange in 2005
Portaal    Zweden

Op Esrange worden raketten en stratosferische ballonnen getest en gelanceerd en er staat een satellietgrondstation. Daarnaast vindt divers wetenschappelijk onderzoek plaats, onder meer naar het noorderlicht.

Het Duitse ruimtevaartbedrijf Rocket Factory Augsburg voert statische tests van raketmotoren en rakettrappen uit op een gedeelte van het terrein en is van plan om op termijn lanceringen uit te voeren.^[1] In mei 2024 werd een contract gesloten met het Zuid-Koreaanse Perigee Aerospace dat er hun Blue Whale 1 gaat lanceren. Een maand later tekende ook Firefly Aerospace om er zijn lichte draagraket Alpha lanceren.

Kiruna, dat boven de poolcirkel ligt, is een gevestigd centrum voor Europese ruimtevaart, onder de naam SpaceCity Kiruna. Naast Esrange is hier het Zweedse Instituut voor Ruimtefysica gevestigd. Ook heeft Kiruna een European Space Tracking-station van ESA voor communicatie met ruimtesondes en een radarsysteem en het hoofdkwartier van de European Incoherent Scatter Scientific Association (EISCAT), dat verstoringen in de ionosfeer en magnetosfeer bestudeert.

Geschiedenis

Esrange werd aangelegd in de periode 1964-1966 door de European Space Research Organisation (ESRO), voorloper van de Europese Ruimtevaartorganisatie (European Space Agency, ESA).^[2] Esrange werd gekozen als locatie omdat het in dunbevolkt gebied ligt, zodat de gelanceerde sondeerraketten ook weer in de buurt van de basis konden neerkomen. Enkele jaren na het gereedkomen van de basis waren er plannen om deze alweer te sluiten in verband met bezuinigingen en reorganisaties van de ESRO. Sinds 1972 is Esrange in handen van de Swedish Space Corporation (SSC).^[3][4]

Plannen voor ruimtetoerisme vanaf Esrange werden aangekondigd in 2007, toen de Zweedse minister Maud Olofsson een overeenkomst met Virgin Galactic tekende om in Kiruna de eerste lanceerbasis van Virgin buiten de Verenigde Staten te ontwikkelen onder de naam Spaceport Sweden.^[5]

Op 14 oktober 2020 kondigde Matilda Ernkrans, de Zweedse minister bevoegd voor ruimtevaart, aan dat de Zweedse regering had beslist om Esrange verder te ontwikkelen voor de lancering van kleine satellieten.^[6] Vanaf 2023 kunnen ook orbitale lanceringen worden uitgevoerd vanaf Esrange dat tot dan toe enkel suborbitale lanceringen heeft ondersteund.^[7][8]

Het idee om orbitale lanceringen uit te voeren vanaf Esrange dateert al van de inauguratie van de basis in 1996 als deel van de ESRO -visie. Begin 21e eeuw werden een aantal kleine lanceerprojecten gestart en groeide bij SSC het idee verder.

Bronnen, noten en/of referenties

Externe link

• (en) Swedish Space Corporation

Referenties

1. (en) NSF Live: Rocket Factory Augsburg COO Stefan Brieschenk (Video). Youtube. NASASpaceflight (9 oktober 2022). Geraadpleegd op 15 januari 2023.
2. (en) Fifty years of Esrange. ESA (25 oktober 2016). Gearchiveerd op 15 januari 2023. Geraadpleegd op 15 januari 2023.
3. (en) Esrange and ESA. ESA. Gearchiveerd op 15 januari 2023. Geraadpleegd op 15 januari 2023.
4. (en) Krige, J.; A. Russo, A History of the European Space Agency. 1958 – 1987. Volume I, The story of ESRO and ELDO, 1958 - 1973 (pdf). SP-1235 459. ESA (30 april 2020). Gearchiveerd op 28 december 2022. Geraadpleegd op 28 december 2022.
5. "Scotland battles Sweden to get European spaceport", BBC News, 14 februari 2012
6. (en) SSC to launch satellites from Esrange Space Center. SSC. Swedish Space Corporation (14 oktober 2020). Gearchiveerd op 14 januari 2023. Geraadpleegd op 14 januari 2023.
7. Huyghebaert, Pieterjan, Eerste ruimtehaven in Europa officieel geopend, moet vooral dienen voor lancering van satellieten. VRT NWS (14 januari 2023). Gearchiveerd op 15 januari 2023. Geraadpleegd op 15 januari 2023.
8. (en) Move Over Cornwall, Here Comes Spaceport Esrange. Satellitenewsnetwork.com (23 december 2022). Gearchiveerd op 23 december 2022. Geraadpleegd op 23 december 2022.

Europees Ruimteagentschap (ESA)

Lanceerbasis:	Centre Spatial Guyanais · Esrange Space Center
Draagraket:	Ariane · 1 · 2 · 3 · 4 · 5 · 6 · Next · Sojoez · Vega · Vega C
Ruimtevaartcentrum:	European Space Operations Centre (ESOC) · European Space Research and Technology Centre (ESTEC) · European Space Research Institute (ESRIN) · Europees Astronautencentrum (EAC) · European Space Astronomy Centre (ESAC) · European Space Security and Education Centre (ESEC) · European Centre for Space Applications and Telecommunications (ECSAT) · Concurrent Design Facility (CDF) ·Space Telescope – European Coordinating Facility (ST-ECF)
Telecommunicatie:	European Space Tracking (ESTRACK) · European Data Relay System (EDRS)
Ruimtevaartprogramma:	Artemisprogramma · Europese servicemodule (ESM) · Aurora · ATV · Copernicus (Sentinel) · Columbus · CryoSat · EGNOS · Galileo · ELIPS · ExoMars · FLPP · Living Planet Programme (LPP) · SSA · Science Programme · Horizon 2000 · Horizon 2000+ · Cosmic Vision · Voyage 2050 · PRIDE · THEMIS programma · Zero Debris Charter
Grondstations:	Cebreros · New Norcia · Malargüe
Voorlopers:	ELDO · ESRO
Gerelateerd:	Arianespace · ESA Television · EUMETSAT · ESC

Lanceerbasis voor ruimtevaart

Brazilië:	Alcântara Space Center
China:	Jiuquan · Taiyuan · Wenchang · Xichang
Frans-Guyana:	Centre Spatial Guyanais
India:	Satish Dhawan Space Centre
Japan:	Tanegashima · Uchinoura
Kazachstan:	Bajkonoer
Nieuw-Zeeland:	Rocket Lab LC-1
Noorwegen:	Andøya Spaceport · SvalRak
Rusland:	Plesetsk · Kapoestin Jar · Vostotsjny · Sea Launch (op zee)
Verenigd Koninkrijk:	SaxaVord Spaceport · Spaceport Cornwall · Sutherland Spaceport
Verenigde Staten:	Cape Canaveral Space Force Station · Mid-Atlantic Regional Spaceport · Vandenberg Space Force Base · Kennedy Space Center · Mojave Air and Space Port · Pacific Spaceport Complex-Alaska · Spaceport America · Starbase
Zweden:	Esrange Space Center

Mediabestanden

Zie de categorie Esrange van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.