Boeing 767

De Boeing 767 is een tweemotorig widebody straalverkeersvliegtuig van de Amerikaanse vliegtuigfabrikant Boeing.

Boeing 767
Een Boeing 767 van Air Canada
Fabrikant	Boeing
Type(n)	Boeing 767-200 Boeing 767-300 Boeing 767-400
Lengte	48,5 - 61,4 m
Spanwijdte	47,6 - 51,9 m
Hoogte (vanaf de grond)	15,8 - 16,8 m
Interieurbreedte	4,72 m
Stoelen voor passagiers	255 / 351 / 375
Vleugeloppervlak	283,3 - 290,7 m²
Max. startgewicht	204.120 kg
Max. brandstof	91.000 l
Kruissnelheid	0,80 mach (993 km/h)
Kruishoogte	11.000 m
Eerste vlucht	26 september 1981
Status	in gebruik, in productie (300F, KC 46)
Aantal gebouwd	1246 (mei 2022)[1]
Portaal    Luchtvaart

Geschiedenis

Het toestel werd samen met de Boeing 757 ontwikkeld, zodat piloten en onderhoudspersoneel snel met beide toestellen konden werken. De Boeing 767-200 werd in 1978 geïntroduceerd, en de productie begon in 1982. Daarna volgden de verlengde versies 767-300 (1986) en 767-400.

Kenmerken

De oorspronkelijke Boeing 767-200, met een capaciteit van 180 tot 250 passagiers, was niet meteen een groot succes, en was in eerste instantie bedoeld als vervanger voor de Boeing 727 in het Amerikaanse binnenlandse luchtverkeer. Boeing besloot al snel de 767 verder te ontwikkelen. Eerst werd het vliegbereik verbeterd met de -200ER die een afstand van 13.000 km kan afleggen. Hiermee werd de 767 ook geschikt voor intercontinentaal vliegverkeer. In 1986 presenteerde het bedrijf de verlengde Boeing 767-300 met een capaciteit van 210 tot 300 passagiers. Al snel volgde de Boeing 767-300(ER) met een vliegbereik van 12.000 km. Deze laatste versie is bijzonder succesvol gebleken en bijna twee derde van alle gebouwde 767s zijn van deze variant. Vreemd genoeg is de laatste passagiersversie, de nog verder verlengde 767-400ER, geen succes gebleken.

Concurrentie

De 767 heeft altijd moeten concurreren met de Airbus A310 en Airbus A300. Het belangrijkste verschil met deze toestellen is dat de Airbussen een bredere romp hebben en meer vracht kunnen meenemen, maar een kleiner vliegbereik hebben dan de ER-versies van de 767. Uiteindelijk zijn van de 767 aanzienlijk meer toestellen verkocht: begin 2011 liep de duizendste van de band, vooral omdat Amerikaanse maatschappijen er grote vloten van hebben opgebouwd. Tegen de Airbus A330 is de 767 minder goed opgewassen, daarom wordt deze nu vervangen door de Boeing 787. Wel zal de productie van de 767 nog blijven doorgaan met een tankerversie voor de Amerikaanse luchtmacht.

Klanten

Een Boeing 767-300ER in de oude kleuren van Arkefly met winglets.

De Amerikaanse maatschappijen Delta Air Lines, Continental, US Airways, United Airlines en American Airlines vliegen met de 767. Verder vliegen o.a. Iceland Air, Air Canada, British Airways, LAN Airlines, Condor, ArkeFly,TUIfly en Austrian Airlines met de 767.

De Italiaanse en Japanse luchtmacht gebruiken het vliegtuig ook als tankvliegtuig, waarbij via het systeem van flying boom andere vliegtuigen worden bijgetankt in de lucht.

België

Sobelair leasede van 1994 tot haar faillissement in 2004 enkele Boeing 767-toestellen. In de vloot van TUI fly zaten ook enkele Boeing 767-300ER, tot 2022.

Nederland

Martinair had 7 Boeing 767-300ER's die werden ingezet op vluchten naar verre bestemmingen en op charterbasis. KLM had 12 Boeing 767-300ER-toestellen (alle in leasevorm), ter vervanging van de Airbus A310. De 767 werd vanaf 1995 ingezet, meestal op drukke Europese bestemmingen en verre lijndienstvluchten. Alle 767-toestellen van KLM zijn niet langer in gebruik: inmiddels zijn ze vervangen door de Airbus A330 en Boeing 777. De laatste vlucht die met een KLM 767-300ER werd uitgevoerd, landde op 4 maart 2007 op Schiphol. Air Holland had 4 Boeings 767-300's, en 2 Boeings 767-200 (geleaset van Britannia Airways). Holland Exel had 3 Boeing 767-300ER's, die eerder door Air Holland werden gebruikt; dit drietal werd uitgebreid met een vierde toestel dat in 2005 werd geleverd. ArkeFly heeft de 767's van Holland Exel na faillissement overgenomen. De laatste hiervan werd eind april 2015 verkocht aan het Belgische Jetairfly.^[2]

Types

Een Boeing 767-200ER van Transaero.

• Boeing 767-200
• Boeing 767-200ER
• Boeing 767-300
• Boeing 767-300ER
• Boeing 767-300F (Freighter)
• Boeing 767-400
• Boeing 767-400ER

Incidenten en ongelukken

Op 23 juli 1983 kwam een Boeing 767-233 van Air Canada op 12 kilometer hoogte zonder brandstof te zitten. Het lukte de piloten door middel van een glijvlucht het vliegtuig aan de grond te zetten. Iedereen aan boord overleefde het incident.

Op 26 mei 1991 stortte Lauda Air vlucht 004, een Boeing 767-3Z9ER, neer nadat straalomkeerder 1 (die van de linkermotor) onbedoeld werd ingeschakeld. Hierdoor raakte het vliegtuig in een overtrek en stortte het neer. Geen van de 213 passagiers en 10 bemanningsleden overleefde deze ramp.^[3]

Op 31 oktober 1999 stortte EgyptAir-vlucht 990, uitgevoerd met een Boeing 767-366ER, neer in de Atlantische Oceaan. Er vielen 217 doden.

Bij de aanslagen van 11 september 2001 waren de twee vliegtuigen die in het World Trade Center crashten een 767-223ER en 767-222. Bij deze twee crashes kwamen naast 2606 mensen op de grond, in totaal 127 passagiers, 20 bemanningsleden en 10 kapers om het leven.

Specificaties

De verschillen van de 767 varianten.

Een Boeing 767-300ER van American Airlines op Dallas/Fort Worth International Airport.

		Boeing 767
		767-200	767-200ER	767-300	767-300ER	767-300F	767-400ER
		Interieur
Interieurbreedte		4,72 m
Aantal stoelen[4]
	Maximum	290		350		n.v.t	375
	2 klassen	224		269			304
	3 klassen	181		218			245
Meest gebruikte stoelconfiguratie in economy class		2-3-2					2-3-2
		Afmetingen
Lengte		48,5 m		54,9 m			61,4 m
Rompbreedte		5,03m
Hoogte		nb	15,8 m	nb	15,8 m	16,0 m	16,8 m
Romphoogte		5,41 m
Spanwijdte		47,6 m					51,9 m
Vleugeloppervlakte		283,3 m2					290,7 m2
		Gewicht
Operationeel leeggewicht[4]		80.130 kg	82.380 kg	86.070 kg	90.010 kg	86.180 kg	103.870 kg
Maximaal startgewicht		142.880 kg	179.170 kg	158.760 kg	186.880 kg		204.120 kg
		Motoren (x2)
Producent, type en stuwkracht
	General Electric	CF6-80A 222 kN CF6-80C2 276 kN	CF6-80C2 276 kN	CF6-80A 222 kN CF6-80C2 276 kN	CF6-80C2 276 kN
	Pratt & Whitney	JT9D-7R4 220 kN PW4000-94 282 kN	PW4000-94 282 kN	JT9D-7R4 220 kN PW4000-94 282 kN	PW4000-94 282 kN
	Rolls-Royce				RB211-524H 265 kN
		Snelheid
Kruissnelheid		Mach 0.80 (851 km/u)
Maximumsnelheid		Mach 0.86 (913 km/u)
		Vlieghoogte
Kruishoogte		11.000 m
		Overige
Vrachtcapaciteit		81,4 m3		106,8 m3		438 m3	129,6 m3
Reikwijdte bij volledige belading		7.300 km	11.825 km	7.900 km	11.065 km	6.025 km	10.415 km
Benodigde startbaanlengte bij volledige belading		1.710 m		2.410 m			2.896 m
Maximale hoeveelheid brandstof		63.000 l	91.000 l	63.000 l	91.000 l

Tijdlijn van de Boeing 7x7-serie

1950										1960										1970										1980										1990										2000										2010										2020
0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
								707
																																																717
													727
																		737
	= In productie																		747
	= Uit productie																															757
	= Toekomst																															767
	= Toekomstige modellen																																										777
																																																									787

Vliegtuigen van Boeing

Zuigermotorig:	40 · 80 · 200 · 247 · 307 · 314 · 377
Straalmotorig:	367-80 · 707 · 717 · 720 · 727 · 737 · 737 MAX · 747 · 757 · 767 · 777 · 787
In ontwikkeling:	777X
Voorgesteld:	Y1 · Y3
Niet gebouwd:	2707 · 7J7 · Sonic Cruiser · NLA

Mediabestanden

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Boeing 767 op Wikimedia Commons.

Bronnen, noten en/of referenties

1. (en) cboCurrentModel=767&optReportType=AllModels&cboAllModel=767&ViewReportF=View+Report 767 boeing.com, Boeing, geraadpleegd op 26 juni 2022
2. Laatste 767 van Arke komt naar Jetairfly. Flightlevel (21 april 2015). Geraadpleegd op 22 mei 2017.
3. (en) Ongevalbeschrijving in de databank van het Aviation Safety Network
4. Standaardcijfer van Boeing, cijfer verschilt van luchtvaartmaatschappij tot luchtvaartmaatschappij