Bocholt (België)

gemeente in Limburg, België Van Wikipedia, de vrije encyclopedie

Bocholt (België)map

Bocholt (Limburgs: Bogget) is een gemeente in de provincie Belgisch-Limburg. Het is tevens de naam voor de centrumgemeente die daarnaast ook Kaulille en Reppel omvat. Bocholt zelf telt 8.000 inwoners, en 14.000 inwoners met haar deelgemeenten.

Snelle feiten Gemeente in België, Geografie ...
Bocholt
Bógget
Gemeente in België
Thumb
Geografie
Gewest Vlaanderen
Provincie Limburg
Arrondissement Maaseik
Oppervlakte
 Onbebouwd
 Woongebied
 Andere
59,29 km² (2023)
77,88%
8,22%
13,9%
Coördinaten 51° 10' NB, 5° 35' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
 Mannen
 Vrouwen
 Bevolkings­dichtheid
13.753 (01/01/2024)
50,51%
49,49%
231,97 inw./km²
Leeftijdsopbouw
 0-17 jaar
 18-64 jaar
 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
18,41%
59,23%
22,36%
Buitenlanders 15,39% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Stijn Van Baelen (VIA)
Bestuur VIA (CD&V), Samen
Zetels
VIA (CD&V)
Samen
N-VA
Bocholt Beleeft
23
13
5
4
1
Economie
Gemiddeld inkomen 20.598 euro/inw. (2022)
Werkloosheids­graad 4,87% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
3950
3950
3950
Deelgemeente
Bocholt
Kaulille
Reppel
Zonenummer 089 + 011
NIS-code 72003
Politiezone CARMA
Hulpverlenings­zone Noord-Limburg
Website www.bocholt.be
Detailkaart
Thumb
ligging binnen het arrondissement Maaseik
in de provincie Limburg
Portaal    België
Sluiten

Toponymie

Bocholt werd voor het eerst schriftelijk vermeld in 1162 als Bucolt oftewel "het beuk(en)hout". Dit moet gelezen worden als "het dorp bij het beukenbos". Soortgelijke plaatsnamen zijn ook bewaard gebleven als Boekhout bij Sint-Truiden, Boechout bij Antwerpen, Bocholtz bij Heerlen, en elders.

Geschiedenis

Samenvatten
Perspectief

De dorpskern is een samensmelting van drie historische gehuchten: Bocholt, Lechten en Bovenkreyel. Eromheen liggen nog zes andere buurten. Ten noorden liggen Veldhoven en Lozen. Aan de grens met Kaulille liggen op Goolder en de Hees. In de richting van Weert passeert men Kreyel en Neerkreyel.

Bocholt ontstond in het gebied Britte (zie Bree). In Beek en Lozen beschikte de abdij van Thorn over diverse landerijen en rechten. Andere gedeelten van Britte stonden echter onder invloed van de voogd, de graaf van Loon. Naarmate de bevolking toenam, ontstonden er nieuwe woonkernen in Britte. Op initiatief van de graaf werden de woonkernen ten noorden van de Abeek voorzien van een centraal gelegen kapel, de latere Sint-Laurenskerk. Zij bediende de nieuwe parochie Bocholt. In de loop van de 12e eeuw volgde de oprichting van een schepenbank.

Omstreeks 1200 werden de Loonse rechten in leen gegeven aan een adellijke familie. Dit was het begin van de heerlijkheid Bocholt. Het plaatselijke leenhof was de versterkte hoeve de Damburg. Een ander belangrijk landgoed was de hoeve van de familie van den Steen, in de volksmond bekend als de Winning. Dit was ook het geboortehuis van Cornelius a Lapide (1567–1637), een in Europa bekende kerkgeleerde die doceerde aan het College in Rome. Hoeve de Winning werd gesloopt omstreeks 1950. Op het Bocholter traject van de Abeek lagen vier watermolens, waarvan er nog twee bestaan: de Voorste Luysmolen (tegenwoordig een horecazaak) en de Clootsmolen (privé).

In de periode 1584–1586, aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog, kreeg Bocholt te lijden onder doortochten en opeisingen van vreemde troepen. De Damburg werd vernield door troepen onder Peter Ernst I van Mansfeld, en herbouwd in Maaslandse renaissance. In de woelige 17e eeuw wierp de bevolking een boerenschans op, aan het tegenwoordige kruispunt van de Weerterweg en de Voortweg. Tijdens het Franse bewind werd de Napoleonsdijk aangelegd. Een tweede Frans project, het Grand Canal du Nord, werd later voltooid in de vorm van de Zuid-Willemsvaart en de Kempische Vaart (thans het Kanaal Bocholt-Herentals).

Bocholtenaars hebben de bijnaam Torenkruiers, een verwijzing naar de spraakmakende verplaatsing van de klokkentoren in 1910. In 1933–1935 werd de Zuid-Willemsvaart rechtgetrokken, waardoor het eiland ontstond. De afgesneden kanaalarm (het oud' kanaal) is bewaard gebleven, behalve op het traject van de Hamonterweg. Om de Duitse inval van 1940 te vertragen, dynamiteerde het Belgische leger alle kanaalbruggen. Duitse legervoertuigen konden wel oversteken bij sluis 17 (zie Bree en Bocholt op 10 en 11 mei 1940).

Geografie

Samenvatten
Perspectief

Natuur en landschap

Bocholt en haar deelgemeenten bezitten verschillende natuurgebieden. Hiervan liggen er twee in Bocholt:

Waterlopen

Alle rivieren beschrijven een stroomrichting van het zuidwesten naar het noordoosten.

  • De Abeek loopt ten zuiden van het dorp en vormt gedeeltelijk de gemeentegrens met Beek.
  • De Reppeler Beek ontspringt tussen Bocholt en Reppel. Stroomafwaarts heet ze Schetelbeek (van de Damburg tot de Zuid-Willemsvaart) en Kreyeler Rietbeek (ten oosten van de vaart). Een oude zijtak door het dorp, de Dorperbeek, werd gedempt omstreeks 1950.
  • Verder ten noorden stromen de Kallerbeek en de Goolder Beek. Bij Lechten vloeien beiden samen tot de Lechter Rietbeek.
  • De Kapelbeek begint in de Hees, als een droge gracht langs de Groenstraat. Aan de overzijde van de Zuid-Willemsvaart staat ze bekend als Veldhover Beek.
  • De Balkerbeek, Rieterheideloop en Rakerbeek komen vanuit Kaulille. Vóór de aanleg van het Kanaal Bocholt-Herentals stroomde de Balkerbeek verder in de Lozerbroekbeek, de Rieterheideloop in de Maatbeek. Nu worden ze afgeleid naar een gemeenschappelijke duiker op de Rakerbeek. Hun gezamenlijke benedenloop, de Kaulillerbeek, mondt uit in het benedenpand van sluis 17.
  • De administratieve scheiding tussen de Lozerheide (Bocholt) en het kasteel in 't Lo (Hamont) wordt gevormd door de Hamonterbeek.

Gegraven waterlopen:

Deelgemeenten

Meer informatie #, Naam ...
#NaamOpp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS-code
1Bocholt35,867.46920872003A
2Reppel6,661.08816372003B
3Kaulille16,764.58627472003C
Sluiten

Demografie

Bevolkingsaantallen voor de fusie

  • Bron: NIS, volkstellingen op 31 december

Bevolkingsaantallen na de fusie

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bron: NIS, volkstellingen van 1831 t/m 1981, en inwonertallen vanaf 1990
Meer informatie Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden, jaar ...
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari
1992 tot heden
jaarAantal[1]Evolutie: 1992=index 100
199210.988100,0
199311.151101,5
199411.223102,1
199511.397103,7
199611.431104,0
199711.589105,5
199811.690106,4
199911.721106,7
200011.887108,2
200111.925108,5
200211.981109,0
200312.104110,2
200412.186110,9
200512.232111,3
200612.355112,4
200712.509113,8
200812.566114,4
200912.625114,9
201012.636115,0
201112.693115,5
201212.729115,8
201312.830116,8
201412.850116,9
201512.869117,1
201612.917117,6
201712.949117,8
201813.085119,1
201913.110119,3
202013.144119,6
202113.253120,6
202213.508122,9
202313.743125,1
202413.753125,2
Sluiten

Economie

  • Brouwerij Martens is gegroeid vanuit herberg in De Star, die reeds bestond in 1758. Bekende merknamen zijn Martens Pils en Sezoens.
  • In de jaren 1920 werd de Provinciale Middelbare Landbouwschool opgericht, het tegenwoordige Biotechnicum. In het dialect werd de school de puinensjop genoemd (letterlijk "de schuur om kweekgras te telen"), een benaming die lange tijd voortleefde in de volksmond.
  • Van 1925 tot 1998 was in het dorpscentrum een zuivelfabriek actief, de Stoommelkerij Cornelius a Lapide. Anno 2020 herbergt de voormalige melkerij een filiaal van Carrefour.
  • In de monding van het oud' kanaal lag lange tijd de scheepswerf De Kempen, opgericht door de familie Savelkoul in 1963. In 2016 werd de scheepswerf afgebroken. Hier ligt nu camperplaats Heuvelzicht.
  • In de deelgemeenten was in de 20e eeuw ook industrie aanwezig, met fabrieken zoals General Carpet (tapijten), Cooppal (buskruit) en de Arsenicumfabriek (arseen).

Bezienswaardigheden

Cultuur

Samenvatten
Perspectief

Torenkruiers

Bocholtenaars hebben de bijnaam Torenkruiers, een verwijzing naar de verplaatsing van hun klokkentoren. Dit was nodig omdat het kerkgebouw onmogelijk uitbreiding kon krijgen in oostelijke richting. Voor de spraakmakende onderneming werd een beroep gedaan op Henry Weiss, een Amerikaanse ingenieur, en Alberto Morglia, een Italiaanse aannemer. Eerst werd de toren, een gevaarte van 2.600 ton, opgevijzeld totdat hij 2 cm losgekomen was. Vervolgens werd hij gestaag over een rail getrokken. De verplaatsing begon op 28 juli 1910 en was voltooid op 5 augustus. De toren kwam 9,4 meter westelijker te staan. De vrijgekomen ruimte was goed voor twee nieuwe traveeën.

Autozegening

De kerk van Bocholt bezit een groot beeld van de Heilige Kristoffel uit de 15e eeuw. Traditioneel wordt Kristoffel aanbeden voor een behouden thuiskomst. In Hannuit wordt elk jaar een Kristoffelbedevaart georganiseerd, waarbij de auto's gezegend worden. Dit gebruik werd in 1931 ook ingevoerd te Bocholt, waar tegenwoordig meer dan 1.000 oldtimers en andere voertuigen gezegend worden na de kerkdienst op de laatste zondag van juni.

Jumelage

In 1952 reed een bus van het katholieke Kolpingkoor uit het Duitse Bocholt naar Noord-Frankrijk. In de buurt van Maaseik zagen ze een wegwijzer naar Bocholt en besloten daar een bezoek aan te brengen. Er ontstond geleidelijk een vriendschapsband tussen beide gemeenten, iets wat kort na de Tweede Wereldoorlog toch vrij uniek was. In 1980 werd de vriendschap geformaliseerd in een verzustering, ondertekend door de toenmalige burgemeesters Berghs en Hochartz.

Beach Party

Met 10.000 bezoekers is Bocholt Beach Party een van de grootste festivals met kunstmatig zandstrand in België. Het vindt plaats in het eerste weekend van augustus.

Politiek

Samenvatten
Perspectief

Structuur

Bocholt en zijn deelgemeenten behoren tot het kies- en gerechtelijk kanton Bree.

Burgemeesters

Meer informatie Tijdspanne, Burgemeester ...
TijdspanneBurgemeester
1830 - 1866Arnoldus Vaesen
1866 - 1874Petrus Martens
1874 - 1879Francis Truyens
1879 - 1885Jan Siemkens
1885 - 1891Francis Truyens
1891 - 1933Hendrik Langens[2] (Kath.Partij / UCB)
1933 - 1937Kamiel Byvoet
1937 - 1951Willem Jaeken
1951 - 1965Frans Martens
1965 - 1972Leo Van Raemdonck (CVP)
1972 - 1988Hubert Berghs (CVP)
1989 - 1992Gerard Martens (CVP)
1993 - 2004Jos Michels (CVP / CD&V)
2004 - 2006Stijn Van Baelen[3] (CD&V)
2007 - 2010Jean-Paul Peuskens (sp.a)
2011 - 2016Jos Claessens (NU)
2016 - hedenStijn Van Baelen (VIA)
Sluiten

Gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Meer informatie Partij of kartel, 10-10-1976 ...
Partij of kartel10-10-197610-10-19829-10-19889-10-19948-10-20008-10-200614-10-2012[6]14-10-201813-10-2024
Stemmen / Zetels %21%21%21%21%21%23%23%23%23
CD1 / CVP2 / CD&V MET PIT3 / VIA564,9111650,3621255,8521347,1721138,922829,633830,835835,15950,7513
BOKAAL4 / VIA5-----5,6740
SP6 / SP-AGA7 / sp.a8 / SAMEN910,96213,946214,826211,96220,887421,808515,498314,89321,595
Gem.Bel10 / VU11 / Nieuwe Unie1218,0710332,2310729,3311635,0812840,212935,2512927,0412723,3126-
N-VA------22,06518,4418,24
Bocholt Beleeft-------8,319,61
Vlaams Belang-----7,6514,580--
JOOSTE---5,840-----
PVV6,1203,470-------
Totaal stemmen616569217516779283048433848590535595
Opkomst %97,8896,8496,8596,2895,3194,757,3
Blanco en ongeldig %2,974,934,784,74,243,75,17,32,2
Sluiten

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.

Sport

Bekende inwoners

Overleden

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.