Bé Udink

Berend Jan (Bé) Udink (Deventer, 12 februari 1926 – Goedereede, 24 mei 2016) was een Nederlands politicus voor de Christelijk-Historische Unie (CHU) en ondernemer. Na zijn politieke loopbaan was hij topfunctionaris bij OGEM.

Berend Jan Udink
Bé Udink in 1969
Algemeen
Volledige naam	Berend Jan Udink
Geboren	12 februari 1926
Overleden	24 mei 2016
Partij	CHU (tot 1980) CDA (vanaf 1980)
Titulatuur	drs.
Functies
1967–1971	Minister voor Ontwikkelingssamenwerking
1970–1971	Partijleider van de CHU
1971	Lid Tweede Kamer
1971	Fractievoorzitter CHU Tweede Kamer
1971–1973	Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening
1972–1973	Minister van Verkeer en Waterstaat
Portaal    Politiek

Politiek

Ontwikkelingshulp

Udink was een econoom die op 3 april 1967 op zijn autoradio toevallig hoorde dat hij minister voor Ontwikkelingssamenwerking zou worden in het kabinet-De Jong, hoewel hij beoogd minister-president Piet de Jong nog nooit had ontmoet. Hij wist een begrotingsnorm van één procent ontwikkelingshulp vast te leggen door met aftreden te dreigen.

Partijleider en lijsttrekker

Van 1970 tot 1971 leidde hij de CHU. Voor de verkiezingen van 1971 voerde hij een campagne waarin 'law and order' centraal stond. Na de verkiezingen zat hij kortstondig in de Tweede Kamer.

Volkshuisvesting

Vervolgens was hij van 1971 tot 1973 minister van Volkshuisvesting en eveneens vanaf 1972 minister van Verkeer en Waterstaat in de kabinetten Biesheuvel I en Biesheuvel II. Hij voerde de huurharmonisatie in waarop de linkse oppositie hem fel aanviel. In 1972 lanceerde minister Udink het Rijksspreidingsbeleid dat beoogde instanties van het Rijk naar provincies te verplaatsen. Tevens was er het doel opgenomen de kantorensector in het Haagse af te remmen. Dit beleid was het vervolg op een rapport van de Commissie Spreiding Rijksinstellingen uit 1961.^[1] In de tien à twaalf jaar na 1972 plaatste het Rijk 16.000 Haagse ambtenaren over naar provinciesteden als Apeldoorn, Groningen, Zwolle, Enschede en Heerlen. Het ging om ca. 16.000 gezinnen, met in totaal ca. 50.000 tot 60.000 welvarende inwoners. Diensten van het Ministerie van Defensie gingen de provincie in; de Centrale Directie van de PTT (toen nog een Rijksdienst) verhuisde naar Groningen en de Topografische dienst naar Emmen. Voor Den Haag had dit tot gevolg dat het inwonertal drastisch daalde en vooral middenklassegezinnen de stad uit trokken. Met de verplaatsing van Rijksdiensten werd beoogd de provincies juist een impuls te geven.

OGEM

Na zijn ministerschap speelde Udink een belangrijke rol bij het OGEM-concern. In 1973 kwam hij bij OGEM in dienst en was verantwoordelijk voor de internationale activiteiten. In januari 1978 werd hij president-directeur, hij volgde Karel Fibbe op die acht jaar lang leiding aan OGEM had gegeven. Onder Fibbe en Udink groeide OGEM zeer snel, mede door veel overnames, in 1979 telde het bedrijf zo'n 20.000 medewerkers.

Begin 1980 nam Udink ontslag, of hij werd ontslagen, na zwaar tegenvallende resultaten. Hem werd verder verweten de zaken te rooskleurig te hebben voorgesteld. Over het eerste halfjaar van 1979 werd een winst van 11 miljoen gulden gerapporteerd, terwijl intern al een verlies van ruim 30 miljoen gulden voor het hele jaar werd verwacht.^[2] Een onderzoeksrapport van professor Kuin legde diverse problemen van OGEM en de rol van Udink daarin bloot.^[3] De problemen in de bouwdivisie van OGEM werd te laat onderkend en de mislukte overname van het Duitse Beton- und Munierbau had veel geld gekost.^[3] Kort na de overname ging dit bedrijf failliet, omdat een grondig boekenonderzoek niet nodig was volgens Udink. Het besluit van OGEM om het aandelenbelang in het verlieslijdende Lindeteves-Jacoberg in 1974 naar 100% te verhogen was ook ongelukkig.^[3] Over zijn vertrekregeling is nog gesteggeld, maar na dreiging met een rechtszaak kreeg Udink een afvloeiingsregeling ter waarde van 1,5 miljoen gulden.^[4]

Trivia

Eind maart 1977 werd Udink op de luchthaven van New York in de boeien geslagen, nadat hij tegen personeel met betrekking tot een pakket dat hij bij zich droeg voor de grap had gezegd: "Pas op, er zit een bom in." De politie werd daarop meteen gealarmeerd. Door toedoen van de Nederlandse ambassade kwam hij weer vrij met een boete van duizend dollar vanwege het geven van valse informatie ^[5] en een aantekening in het strafregister.

Bronnen, noten en/of referenties

• De informatie op deze pagina, of een eerdere versie daarvan, is geheel of gedeeltelijk afkomstig van www.parlement.com. Overname was tot 1 februari 2016 toegestaan met bronvermelding.

1. Tweede Kamer der Staten-Generaal Evaluatie van het Rijksspreidingsbeleid, Zitting 1980-1981, nummer: 16625
2. Telegraaf Ex-topman ontkent gekoei met resultaten, geraadpleegd op 3 maart 2015
3. Telegraaf Udink terecht ontslagen, 7 januari 1981, geraadpleegd op 3 maart 2015
4. Het Vrije Volk Udink krijgt 1,5 miljoen, 6 september 1980, geraadpleegd op 3 maart 2015
5. Trouw (27 maart 1977), 'Bomgrap' ex-minister Udink.

Voorganger: Th.H. (Theo) Bot	Minister voor Ontwikkelingssamenwerking 1967–1971	Opvolger: C. (Kees) Boertien
Voorganger: J.T. (Jur) Mellema	Partijleider van de CHU 1970–1971	Opvolger: A.D.W. (Arnold) Tilanus
Voorganger: J.T. (Jur) Mellema	Fractievoorzitter van de CHU in Tweede Kamer 1971	Opvolger: R.J.H. (Roelof) Kruisinga
Voorganger: W.F. (Wim) Schut	Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening 1971–1973	Opvolger: J.P.A. (Hans) Gruijters
Voorganger: W. (Willem) Drees jr.	Minister van Verkeer en Waterstaat 1972–1973	Opvolger: Th.E. (Tjerk) Westerterp

Ministers en staatssecretarissen in het kabinet-Biesheuvel I (KVP, VVD, ARP, CHU en DS'70)

Minister:	Barend Biesheuvel (MP/AZ) · Roelof Nelissen (VP/Fin, ex-SNAZ) · Molly Geertsema (VP/BiZa) · Norbert Schmelzer (BuZa) · Piet Engels (CRM) · Hans de Koster (Def) · Harrie Langman (EZ) · Dries van Agt (Jus) · Pierre Lardinois (LV/SNAZ) · Chris van Veen (OW) · Kees Boertien (OS) · Jaap Boersma (SZ) · Willem Drees jr. (VW) · Louis Stuyt (VM) · Bé Udink (VRO) · Mauk de Brauw (WB)
Staatssecretaris:	Jan van Stuijvenberg (BiZa) · Tjerk Westerterp (BuZa) · Fia van Veenendaal-van Meggelen (CRM) · Henk Vonhoff (CRM) · Adri van Es (Def) · Jan Oostenbrink (EZ) · Willem Scholten (Fin) · Fons van der Stee (Fin) · Hans Grosheide (Jus) · Kees Schelfhout (OW) · Koos Rietkerk (SZ) · Roelof Kruisinga (VW) · Werner Buck (VRO)

Ministers en staatssecretarissen in het kabinet-Biesheuvel II (KVP, VVD, ARP en CHU)

Minister:	Barend Biesheuvel (MP/AZ) · Roelof Nelissen (VP/Fin) · Molly Geertsema (VP/BiZa/SNAZ) · Norbert Schmelzer (BuZa) · Piet Engels (CRM) · Hans de Koster (Def) · Harrie Langman (EZ) · Dries van Agt (Jus) · Chris van Veen (OW/WB) · Kees Boertien (OS) · Jaap Boersma (SZ/LV) · Bé Udink (VW/VRO) · Louis Stuyt (VM)
Staatssecretaris:	Jan Oostenbrink (EZ) · Hans Grosheide (Jus) · Kees Schelfhout (OW) · Werner Buck (VRO)
Tussentijds afgetreden als minister:	Pierre Lardinois (LV/SNAZ)
Tussentijds afgetreden als staatssecretaris:	Adri van Es (Def) · Tjerk Westerterp (BuZa) · Fons van der Stee (Fin) · Willem Scholten (Fin) · Roelof Kruisinga (VW) · Henk Vonhoff (CRM) · Koos Rietkerk (SZ)

Christelijk-Historische Unie

Volksvertegenwoordigers:	Eerste Kamerleden · Tweede Kamerleden · Europarlementariërs
Partijleiders:	Alexander de Savornin Lohman · Johannes Theodoor de Visser · Dirk Jan de Geer · Hendrik Tilanus · Henk Beernink · Jur Mellema · Bé Udink · Jur Mellema · Arnold Tilanus · Roelof Kruisinga
Voorgangers:	Christelijk-Historische Partij (Vrij-Antirevolutionaire Partij · Christelijk-Historische Kiezersbond) · Friese Bond
Opvolger:	Christen-Democratisch Appèl

Mediabestanden

Zie de categorie Berend Jan Udink van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bibliografische informatie

• Biografisch Portaal: 91040239
• Gemeinsame Normdatei: 142763497
• International Standard Name Identifier: 0000 0001 0678 3243
• Library of Congress Control Number: n80042479
• Nederlandse Thesaurus van Auteursnamen: 071381953
• Parlement.com: vg09llihmis2
• Système universitaire de documentation: 244268738
• Virtual International Authority File: 91779205
• WorldCat (via VIAF): 91779205