Ž

Het grafeem Ž, ž (Latijnse Z met haček), wordt in verschillende contexten gebruikt, meestal ter aanduiding van de stemhebbende postalveolaire fricatief. De klank is hetzelfde als de g in het woord giraffe. In het Internationaal Fonetisch Alfabet wordt deze klank aangeduid met [/ʒ/], maar de onderkast ž wordt gebruikt in de Americanistische fonetische notatie en in het Oeraals fonetisch alfabet. De ž wordt verder gebruikt als het geromaniseerde equivalent van de Cyrillische letter ж volgende de ISO-standaard ISO 9 en wetenschappelijke transliteratie.

Ž in hoofd- en kleine letters.

Voor het gebruik in computersystemen staan Ž en ž respectievelijk op Unicode codepunten U+017D en U+017E. Op Windowscomputers kan de letter ook getypt worden met de respectievelijke toetsencombinaties Alt+0142 en Alt+0158.

Behalve in het Estisch en Turkmeense alfabet is de Ž de laatste letter van het alfabet van de taal waarin deze gebruikt wordt.

Oorsprong

Het symbool stamt af van het 15e-eeuwse Tsjechische alfabet zoals dit was geïntroduceerd door de hervormingen van Jan Hus. Het wordt ook gebruikt in de nauw verwante Slovaakse alfabet. Vanuit het Tsjechisch werd de letter in 1830 door Ljudevit Gaj in het Kroatische alfabet overgenomen, en later in het Slovaakse alfabet, het Sloveense alfabet en het Bosnische alfabet. Daarnaast komt hij ook voor in de spelling van de Baltische talen, sommige Oeraalse talen en andere talen.