Loading AI tools
register Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Volkstaal of volksmond is volkse taal, die niet als "beschaafd" of niet als standaardtaal wordt beschouwd; in deze zin wordt het begrip doorgaans gebezigd voor taalgebruik dat ruwer en/of minder aanvaardbaar is dan de omgangstaal van alledag. Ook typisch streektaalgebonden taalelementen worden volkstaal genoemd.
Deze volkstaal is geen volledig taalsysteem maar bepaalt zich tot taalfragmenten, en dan met name woorden of uitdrukkingen. Het gaat om taalgebruik; preciezer: om het gebezigde taalregister. Drie verschillende registers voor een begroeting tussen twee mannen kunnen bijvoorbeeld zijn:
neutraal/geaffecteerd | "Hallo, beste kerel!" |
omgangstaal | "Zo, ouwe jongen!" |
volkstaal | "Hé, ouwe zak!" |
Het laatste voorbeeld illustreert enkele kenmerken die typerend zijn voor volkstaal:
Volkstaal heeft daarnaast nog andere kenmerken.
omgangstaal | "Jan die hep gistere heppie z'n hoof gestote." |
volkstaal | "Jan die hep gistere heppie z'n kop gestote." |
In beide gevallen is de uitspraak substandaard, al is dit in geschreven taal slechts gebrekkig weer te geven. In beide gevallen is ook de grammatica substandaard: er is een herhaald onderwerp ("Jan die"), en tevens worden onderwerp en hulpwerkwoord nog eens herhaald. Dit alles is voldoende om te waarborgen dat deze taaluiting omgangstaal is; volkstaal wordt zij als er ook nog het ruwere "kop" in voorkomt.
In streektalen komen volkstaalelementen voor, die niet als grof, maar wel als substandaard worden ervaren. Deze volkstaalelementen zijn specifiek voor de streektaal, en onderscheiden haar van de cultuurtaal. Het begrip "volkstaal" is zelfs wel (nagenoeg) synoniem gebruik met het begrip "streektaal", zoals in een boektitel als De Volkstaal van Katwijk aan Zee.[1]
Toch is er verschil: streektalen hebben elementen gemeen met de cultuurtaal, en bevatten daarnaast specifiek volstalige elementen. De laatste kunnen bijvoorbeeld betreffen:[2]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.