Tsalendzjicha (stad)

Tsalendzjicha (Georgisch: წალენჯიხა) is een stad in het noordwesten van Georgië met 3.013 inwoners (2024), gelegen in de regio Samegrelo-Zemo Svaneti. Het is het bestuurlijke centrum van de gelijknamige gemeente en ligt 20 kilometer ten noordoosten van regiohoofdstad Zoegdidi en hemelsbreed 250 kilometer van Tbilisi.

Tsalendzjicha
წალენჯიხა

Stad in Georgië
Geografie
Regio	Samegrelo-Zemo Svaneti
Gemeente	Tsalendzjicha
Hoogte	200 m
Coördinaten	42° 37' NB, 42° 4' OL
Bevolking
Inwoners (2024)	3.013 [1]
Etniciteit (2014)	Georgisch (99,6%)
Overige informatie
Stad sinds	1964
Tijdzone	UTC+4
Website	Officiële website
Tsalendzjicha in Samegrelo-Zemo Svaneti
Foto's
Portaal    Georgië

Locatie

Tsalendzjicha is gesitueerd aan beide oevers van de rivier Tsjanistskali, op een hoogte van ongeveer 200 meter boven zeeniveau. Aan de westzijde van de stad en de rivier rijst een richel uit het landschap met een hoogte van ongeveer 100 meter.

Geschiedenis

In de middeleeuwen was Tsalendzjicha al een belangrijke plaats, wat leidde tot de bouw van de kathedraal in de 12e eeuw. In de 13e-14e eeuw werd het een van de residenties van het Dadiani geslacht dat over het vorstendom Mingrelië heerste. De zetel van het bisdom verplaatste door deze toenemende kernfunctie van Odisja naar Tsalendzjicha. In de folklore werd ook wel de naam Tsendicha gebruikt.^[2][3]

Onder het Russische Rijk, vanaf de 19e eeuw, was Tsalendzjicha een van de centra van het Oejezd Zoegdidi in het Gouvernement Koetais. Bij de bestuurlijke herindelingen van de Sovjet-Unie werd in 1930 het aparte rajon Tsalendzjicha geïntroduceerd, dat wezenlijk nog zo bestaat met Tsalendzjicha als bestuurlijk centrum. Het ontwikkelde zich onder de Sovjet-Unie tot theecentrum in de regio wat tot verdere urbanisatie leidde met uiteindelijk zes theefabrieken.

In 1957 werd Tsalendzjicha gepromoveerd naar 'nederzetting met stedelijk karakter' (დაბა, daba),^[4] en in 1964 verkreeg het stadsrechten.^[5] Sinds 2006 is het rajon naar gemeente getransformeerd. In 1995 werd het district ingedeeld bij de nieuw gevormde regio (mchare) Samegrelo-Zemo Svaneti.

Demografie

Begin 2024 had Tsalendzjicha 3.013 inwoners,^[1] een daling van bijna 20% sinds de volkstelling van 2014. De bevolking van Tsalendzjicha bestaat vrijwel geheel uit Georgiërs (99,6%). De grote op- en neergang van het aantal inwoners in 1989 en 2014 werd voornamelijk veroorzaakt door bestuurlijke herindelingen van de dorpen rond de stad.

Jaar	1923	1939	1959	1970	1979	1989	2002[6]	2014	2020	2024
Aantal	1.432	2.496	6.486	2.314	2.632	9.304	8.956	3.847	3.186	3.013
Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1897 tot heden[7][8][6]

Bezienswaardigheden

In Tsalendzjicha zijn enkele bezienswaardigheden waarvan de middeleeuwse kathedraal veruit het belangrijkste is. Daarnaast is er het Terenti Graneli Huis Museum, dat gewijd is aan de Georgische dichter Terenti Graneli (1897-1934) die in Tsalendzjicha geboren is.^[10]

Vervoer

Tsalendzjicha is via de weg bereikbaar vanaf Zoegdidi via de nationale route Sh6. De stad is een kruispunt van regionale wegen die met de belangrijke plaatsen in de gemeente verbinden.

Stedenbanden

Tsalendzjicha heeft stedenbanden met:^[11]

• Javoriv, Oblast Lviv, Oekraïne
• Mersin, Turkije
• Vilnius, Litouwen

Geboren

• Terenti Graneli (1897–1934), Georgisch dichter.

Foto's

• 
  Oetoe Mikava, leider boerenopstand 1856
• 
  Tsalendzjicha-kathedraal
• 
  Freco's kathedraal
• 
  Terenti Graneli Huis Museum

Externe links

• (ka) Website Tsalendzjicha

Referenties

Bronnen, noten en/of referenties

1. (en) Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January. National Statistics Office of Georgia, Geostat (1 januari 2023). Geraadpleegd op 3 juli 2023.
2. (ka) Topoarchaeologisch woordenboek van Kartli - Tsalendzjicha. National Parliamentary Library of Georgia. Geraadpleegd op 15 januari 2022.
3. (ka) Gamkrelidze, Gela, et al. (2013). ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი (Topoarcheologisch woordenboek van Georgië) (pdf). Center of Archaeology, National Museum of Georgia, Tbilisi, "წალენჯიხა (Tsalendzjicha)", p.606. ISBN 978-9941-15-896-4. Geraadpleegd op 14 januari 2022.
4. (ru) (1957). No. 6 (873). Gazette of the Supreme Soviet of the USSR
5. (ka) deel I. Census.ge, National Statistics Office of Georgia (Geostat) p.94 (2003). Gearchiveerd op 10 oktober 2022. Geraadpleegd op 11 oktober 2022.
6. Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie^[9], "1. Introduction", Pagina 1.
7. (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 1 januari 2022.
8. (en) Ethnic composition rural Georgia 1923. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 18 januari 2022.
9. (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2022.
10. (en) Terenti Graneli House Museum. georgianmuseums.ge. Geraadpleegd op 18 januari 2022.
11. (ka) დამეგობრებული ქალაქები (Stedenbanden). Gemeente Tsalendzjicha. Geraadpleegd op 3 juli 2023.

Mediabestanden

Zie de categorie Tsalenjikha van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.