Scleroderma

Scleroderma is een geslacht van schimmels uit de familie Sclerodermataceae. Voorbeelden van in Nederland voorkomende soorten zijn de gele aardappelbovist (Scleroderma citrinum) en de wortelende aardappelbovist (Scleroderma verrucosum). Het geslacht komt wereldwijd voor. De soorten zijn niet eetbaar.

Scleroderma
Gele aardappelbovist (Scleroderma citrinum)
Taxonomische indeling
Rijk: Fungi (Schimmels) Stam: Basidiomycota Klasse: Agaricomycetes Onderklasse: Agaricomycetidae Orde: Boletales (Boleten) Familie: Sclerodermataceae
geslacht
Scleroderma Pers. (1801)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Scleroderma op Wikispecies
Portaal    Biologie

Kenmerken

Het peridium (buitenwand), dat glad of wrattig kan zijn, is erg dik en taai. Het omhulsel breekt aan de bovenkant open zodra de sporen rijp zijn. De zwammen zijn geel of bruin van kleur.

Naam

De botanische naam Scleroderma komt van het Griekse 'sclera' dat hard betekent en 'derma' dat huid betekent. De sporen zijn kogelvormig en bruin van kleur.

Soorten

Volgens Index Fungorum bevat het geslacht 108 soorten (peildatum oktober 2020):

Soortnaam	Auteur(s)	Publicatiejaar
Scleroderma albidum	Pat. & Trab.	1899
Scleroderma ambiguum	Petri	1909
Scleroderma anomalosporum	Baseia, B.D.B. Silva & M.P. Martín	2016
Scleroderma anomalum	Ces.	1879
Scleroderma arenicola	Zeller	1947
Scleroderma areolatum (Kleine aardappelbovist)	Ehrenb.	1818
Scleroderma aurantiacum	Pers. ex Sacc.	1888
Scleroderma aurantium	(L.) Pers.	1801
Scleroderma aureum	Massee	1889
Scleroderma australe	Massee	1889
Scleroderma beccarii	(Pass.) De Toni	1888
Scleroderma bermudense	Coker	1939
Scleroderma bougheri	Trappe, Castellano & Giachini	2000
Scleroderma bovista (Kale aardappelbovist)	Fr.	1829
Scleroderma bresadolae	Schulzer	1884
Scleroderma bulla	R. Heim	1966
Scleroderma caespitosum	Lloyd	1922
Scleroderma camassuense	M.P. Martín, Baseia & B.D.B. Silva	2016
Scleroderma capense	Lloyd	1924
Scleroderma capeverdeanum	M.P. Martín, M. Dueñas & Telleria	2016
Scleroderma cepa (Uiige aardappelbovist)	Pers.	1801
Scleroderma chevalieri	Guzmán	1967
Scleroderma chilense	(Mont.) De Toni	1888
Scleroderma chrysastrum	G.W. Martin	1954
Scleroderma chrysosporum	Opiz	1855
Scleroderma citrinum (Gele aardappelbovist)	Pers.	1801
Scleroderma coelatum	(Pat.) Sacc. & P. Syd.	1902
Scleroderma columnare	Berk. & Broome	1873
Scleroderma congolense	Demoulin & Dring	1971
Scleroderma cookei	De Toni	1888
Scleroderma cyaneoperidiatum	Watling & K.P. Sims	2004
Scleroderma dictyosporum	Pat.	1896
Scleroderma duckei	B.D.B. Silva, M.P. Martín & Baseia	2016
Scleroderma dugesii	(De Seynes) Sacc.	1891
Scleroderma dunense	B.D.B. Silva, Sulzbacher, Grebenc, Baseia & M.P. Martín	2016
Scleroderma echinatum	(Petri) Guzmán	1967
Scleroderma echinosporites	Rouse	1962
Scleroderma endoxanthum	Petch	1919
Scleroderma flavidum	Ellis & Everh.	1885
Scleroderma flavocrocatum	Sacc. & De Toni	1888
Scleroderma floridanum	Guzmán	1967
Scleroderma franceschii	Macchione	2000
Scleroderma furfurellum	Zeller	1947
Scleroderma gilvidulum	Bres.	1926
Scleroderma hakkodense	Kobayasi	1986
Scleroderma hemisphaericum	Lázaro Ibiza	1902
Scleroderma hypogaeum	Zeller	1922
Scleroderma laeve	Lloyd	1916
Scleroderma lanosum	Pat.	1898
Scleroderma leiospermum	(Mont.) De Toni	1888
Scleroderma leptodermeum	(Durieu & Mont.) De Toni	1888
Scleroderma leptopodium	Pat. & Har.	1908
Scleroderma lycoperdoides	Schwein.	1822
Scleroderma macrorrhizon	Wallr.	1833
Scleroderma martinicense	(Pat.) Sacc. & D. Sacc.	1905
Scleroderma mayama	Grgur.	1997
Scleroderma mcalpinei	(Rodway) Castellano	1993
Scleroderma meridionale	Demoulin & Malençon	1971
Scleroderma michelii	(Lév.) De Toni	1888
Scleroderma michiganense	(Guzmán) Guzmán	1970
Scleroderma minutisporum	Baseia, Alfredo & Cortez	2012
Scleroderma multiloculare	Dring & Rayss	1964
Scleroderma nastii	Raut	2020
Scleroderma nitidum	Berk.	1854
Scleroderma nitidum	Lloyd	1918
Scleroderma ohiense	(Ellis & Morgan) De Toni	1888
Scleroderma olivaceum	(Cooke & Massee) Sacc.	1888
Scleroderma oregonense	(Ellis & Everh.) De Toni	1888
Scleroderma pandanaceum	F. Muell.	1872
Scleroderma pantherinum	Mattir.	1931
Scleroderma paradoxum	G.W. Beaton	1982
Scleroderma patagonicum	Nouhra & Hern. Caff.	2012
Scleroderma patens	Lloyd	1906
Scleroderma pedunculatum	Link	1816
Scleroderma phaeotrichum	(Berk.) De Toni	1888
Scleroderma pisiforme	Henn.	1895
Scleroderma poltaviense	Sosin	1952
Scleroderma polyrhizum (aardsterachtige aardappelbovist)	(J.F. Gmel.) Pers.	1801
Scleroderma pseudostipitatum	Petch	1919
Scleroderma pyramidatum	Kalchbr.	1882
Scleroderma radicans	Lloyd	1908
Scleroderma radicatum	(Durieu & Mont.) De Toni	1888
Scleroderma reae	Guzmán	1967
Scleroderma rhodesicum	Verwoerd	1926
Scleroderma sapidiforme	Sosin	1959
Scleroderma sapidum	(Corda) Zerova	1979
Scleroderma schmitzii	Demoulin & Dring	1971
Scleroderma septentrionale	Jeppson	1998
Scleroderma sinnamariense	Mont.	1840
Scleroderma squamatum	Chevall.	1826
Scleroderma stellatum	Berk.	1841
Scleroderma stellatum	Berk.	1856
Scleroderma stellenbossiense	Verwoerd	1926
Scleroderma suthepense	Kumla, Suwannar. & Lumyong	2013
Scleroderma tenerum	Berk. & M.A. Curtis	1868
Scleroderma texense	Berk.	1845
Scleroderma torrendii	Bres.	1902
Scleroderma tuberoideum	Speg.	1906
Scleroderma tuberosum	Spreng.	1827
Scleroderma umbrinum	Cooke & Massee	1890
Scleroderma uruguayense	(Guzmán) Guzmán	1970
Scleroderma venosum	Boud.	1878
Scleroderma verrucosum (Wortelende aardappelbovist)	(Bull.) Pers.	1801
Scleroderma violaceum	Lloyd	1924
Scleroderma violacinum	(Raf.) De Toni	1888
Scleroderma xanthochroum	Watling & K.P. Sims	2004
Scleroderma yunnanense	Y. Wang	2013
Scleroderma zenkeri	Henn.	1901

Bronnen, noten en/of referenties

• (en) Index Fungorum