Loading AI tools
militaire rang Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Een politiek commissaris of politiek officier (Russisch: Politroek, een samentrekkingswoord uit Russisch политический руководитель, polititsjeski roekovoditel; politiek leider of politiek instructeur) is een toezichthoudende officier In het leger die verantwoordelijk is voor de politieke en ideologische vorming en organisatie van de eenheid waaraan hij is toegewezen, met de bedoeling de politieke controle over het leger te verzekeren.
De functie verscheen voor het eerst tijdens de Franse Revolutie (1789-1799) als commissaire politique (politiek commissaris) of vertegenwoordiger op missie in het Franse Revolutionaire Leger. Politieke commissarissen werden tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) intensief ingezet binnen de Internationale Brigades. Ze bestonden ook, met onderbrekingen, in het Sovjet-Rode Leger van 1918 tot 1942, evenals in de strijdkrachten van nazi-Duitsland van 1943 tot 1945 als Nationalsozialistische Führungsoffiziere (nationaalsocialistische leiders).
De functie blijft in gebruik in het Chinese Volksbevrijdingsleger en de Taiwanese strijdkrachten van de Republiek China alsook in het Vietnamese Volksleger.
Een vroeg soort politiek commissaris werd opgericht tijdens de Februarirevolutie van 1917 toen de Ispolkom (исполком, исполнительный комитет, leidinggevend comité) van de Petrograd-sovjet de controversiële Order nr. 1 uitvaardigde. Nadat door de Oktoberrevolutie van november 1917 de bolsjewieken aan de macht kwamen en de Russische burgeroorlog van 1917-1922 begon, richtte Lev Trotski geleidelijk het Rode Leger op en vestigde de rol van politieke officieren. Zij moesten ervoor zorgen dat de communistische partijen konden rekenen op de loyaliteit van de strijdkrachten. Hoewel er een groot verschil was tussen de Februarirevolutie en de Oktoberrevolutie, vreesden hun leiders in beide gevallen een contrarevolutie en beschouwden de militaire officieren als de meest waarschijnlijke contrarevolutionaire dreiging.
In het Rode Leger (1918-1946) en het Sovjetleger (1946-1991), bestond de politiek commissaris (Russisch: комиссар, komissar) bij naam alleen tijdens de periodes 1918–1924, 1937–1940 en 1941–1942. Niet elke politieke officier van het Rode Leger was commissaris. De politiek commissaris had een militaire rang die gelijk was aan de commandant van de eenheid aan wie hij was toegevoegd; bovendien had de commissaris ook de militaire bevoegdheid om de bevelen van de eenheidscommandant op elk moment te herroepen. Tijdens de andere periodes van de geschiedenis van het Rode Leger waren politieke officieren militair ondergeschikt aan eenheidscommandanten en bestond de functie van politiek commissaris niet.
Het politieke toezicht op het Russische leger werd uitgeoefend door de politiek commissaris, die in elke eenheid en formatie aanwezig was, van compagnie- tot divisieniveau, ook bij de marine. Revolutionaire Militaire Raden (революционный военный совет, of реввоенсовет, revvojensovjet, RVS) werden opgericht op leger-, front-, vloot- en flottielje-niveau, bestaande uit ten minste drie leden: de commandant en twee politieke werkers. De politieke arbeiders werden "leden van de RVS" genoemd, niet "commissarissen", ondanks hun positie als officiële politieke commissarissen.
In 1919 werd de titel politroek toegewezen aan politieke functionarissen op compagnie-niveau. Ondanks hun positie als officiële politieke commissarissen werden ze niet aangesproken als "commissaris". Beginnend in 1925, begon de politiek-militaire leerstellige koers naar jedinonatsjalije (Russisch единоначалие, enig commando) werd opgericht en de politiek commissaris als militaire instelling vervaagde. De introductie van jedinonatsjalije was tweeledig: ofwel de militaire commandant sloot zich aan bij de Communistische Partij en werd de politieke officier van zijn eigen eenheid, ofwel een pompolit-officier (Russisch: помполит, политический помощник, politiek assistent) werd aangesteld als ondergeschikte aan hem. Eerder, in 1924, werden de RVS's omgedoopt tot Militaire Raden, zulke hoge politieke officieren stonden bekend als TsjVS (Член Военного Совета, Tsjlen Vojennogo Soveta, lid van de Militaire Raad); deze werden afgeschaft in 1934.
Op 10 mei 1937 werd de rol van politiek commissaris in het Rode Leger hersteld en werden militaire raden opgericht. Deze kwamen voort uit de politieke zuiveringen in de Sovjet-strijdkrachten. In augustus 1940 werd het ambt van politiek commissaris weer afgeschaft, maar de militaire raden bleven gedurende de Duits-Sovjetoorlog (1941-1945) en daarna bestaan. Onder leger-niveau werd het jedinonatsjalije-systeem (enkel-commando) hersteld.
als gevolg van de nederlagen van het Rode Leger bij het begin van de oorlog, verscheen In juli 1941 de positie van politiek commissaris opnieuw. De commissarissen hadden gedurende deze tijd een invloedrijke rol als "tweede commandanten" binnen de militaire eenheden. Hun rang en insignes kwamen over het algemeen overeen met die van officieren. Omdat dit niet effectief bleek, vroeg generaal Ivan Konev aan Stalin om de politieke officier ondergeschikt te maken aan bevelvoerende officieren. Het werk van de commissarissen werd opnieuw gericht op moreel-gerelateerde functies. De term "commissaris" werd in augustus 1942 afgeschaft en op compagnie- en regimentsniveau werd de pompolit-officier vervangen door de zampolit (замполит, заместитель командира по политико-просветительской и воспитательной работе, plaatsvervangend commandant voor politiek voorlichtend en educatief werk). Hoewel niet langer bekend onder de oorspronkelijke titel "commissaris", werden politieke officieren behouden door alle Sovjet-strijdkrachten, zoals leger, marine, luchtmacht, strategische rakettroepen, tot het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991.
Na de Tweede Wereldoorlog gebruikten andere Oostbloklegers ook politieke officieren naar Sovjetmodel. Zo gebruikte de Nationale Volksarmee van Oost-Duitsland Politoffiziere als plaatsvervanger van de commandant van de eenheid die verantwoordelijk was voor politieke vorming. Tijdens de Koreaanse Oorlog stonden de commissarissen van het Koreaanse Volksleger bekend als "Culturele Afdelingen" of "Politieke Afdelingen".
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.