Nematocyste
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Een nematocyst is een organel dat zich binnenin de cnidocyt (netelcel) bevindt. Een cnidocyt is de cel waarin de nematocyst zich bevindt en is een van de belangrijkste celtypen van cnidaria. De nematocyst is verantwoordelijk voor het steken of vastgrijpen van prooien en/of verdediging tegen roofdieren. Wanneer een prikkel (bijvoorbeeld een aanraking) de cnidocyt bereikt, wordt de nematocyst geactiveerd en schiet hij uit de cnidocyt in de richting van de prikkel. Hierbij komt een harpoen-achtige structuur vrij die de prooi vastgrijpt of die gifstoffen afgeeft om een roofdier af te weren.
Een nematocyste bestaat grotendeels uit een holte met vloeistof, waarin een lange draad opgerold ligt als een helix. Aan het eind van deze draad zit het harpoentje. Als het kapsel geactiveerd wordt, schiet de draad eruit. De activering kan op verschillende manieren verlopen. Zoetwaterpoliepen hebben hiervoor een trilhaartje dat bij aanraking de harpoen in werking zet.
Bij netelcellen is de harpoendraad giftig, maar er zijn ook kleefdraden en wikkeldraden. Ook kan de harpoen met voldoende kracht afgeschoten worden om hun prooi daardoor te doden of inactiveren.
Neteldieren kunnen miljoenen nematocysten hebben, waarvan er altijd veel tegelijk gebruikt worden. Een geactiveerde cel herstelt zich niet, maar wordt vervangen.