Jan Rabie

Jan Sebastian Rabie (14 november 1920 – 15 november 2001) was een Afrikaanse schrijver van korte verhalen, romans en andere literaire werken. Rabie was een van de zogenaamde Sestigers, een groep invloedrijke Afrikaanse schrijvers uit de jaren zestig. Hij produceerde eenentwintig werken.

Leven

Rabie groeide op in verschillende delen van de West-Kaap. In 1937 schreef hij zich in aan de Universiteit van Stellenbosch en in 1941 behaalde hij zijn bachelor in Afrikaans en Nederlands. Als student publiceerde hij zijn eerste gedichten. Daarna werkte hij als leraar in Umtata en Knysna. Tijdens deze periode was hij lid van de Nasionale Party en de extreemrechtse Ossewabrandwag.

In 1944 verhuisde hij naar Johannesburg om als schrijver te werken. Hij ontving een doctoraatsbeurs aan een universiteit in Parijs. Hij woonde er zeven jaar en werd beïnvloed door Jean-Paul Sartre en de ideeën van het existentialisme. Tegelijkertijd verzette hij zich tegen de apartheid. In Parijs ontmoette hij ook de schilder Marjorie Wallace, met wie hij trouwde na zijn terugkeer naar Zuid-Afrika in 1955. Ze woonden in Kaapstad, waar Rabie werkte voor de South African Broadcasting Corporation en de krant Die Burger.

In 1956 verscheen zijn eerste boek Een-en-twintig, dat 21 kortverhalen bevat in de stijl van het surrealisme en existentialisme, en daarmee aanzienlijk afweek van eerdere Afrikaanse literatuur. Rabie werd lid van de Sestigers, die het boek Een-en-twintig als belangrijk zagen.

In 1966 reisde het stel naar de VS, Europa en Israël en woonde daarna drie jaar op Kreta. In 1970 keerden ze terug naar Zuid-Afrika en woonden vanaf dat moment in Onrusrivier in wat nu de gemeente Overstrand is, waar Rabie in 2001 stierf.

Rabie is vooral bekend van de vijfdelige romanreeks Bolandia, waarin hij de Boeren en Kleurlingen van de historische Kaapkolonie als gemeenschap portretteerde. Hij publiceerde ook korte verhalen, gedichten, jeugdboeken, reisverhalen, essays en dagboeken. Hij vertaalde ook ongeveer 40 boeken in het Afrikaans, waaronder L'Étranger van Albert Camus.

Publicaties

Jaar	Publicaties
1943	Nog skyn die sterre
1944	Geen somer
1946	Vertrou op môre
1947	Die pad na mekaar
1950	Groen reise
1956	21
1957	Dakkamer en agterplaas
	Swart ster oor die Karoo
1958	Ons, die afgod
1960	Twee strandlopers
	Die evolusie van nasionalisme
1961	Die groen planeet
1963	Mens-alleen
1964	Eiland voor Afrika
	Die groot anders-maak
1966	Die roos aan die pels
	Waar jy sterwe
	Polemika
1969	A man apart
1970	Klipwieg
1971	’n Haan vir Eloúnda
	Die hemelblom
1975	Seeboek van die Sonderkossers
1977	Ark
1980	Versamelverhale
1981	Johanna se storie
1982	’n Boek vir Onrus
1985	En oseaan
	Droomberge – Sederberge
1986	Sestigers in woord en beeld: Jan Rabie
1989	Buidel
1998	Paryse dagboek
2000	21 Plus
2004	Hutspot
	Redactie
1966	In memoriam Ingrid Jonker
	Vertalingen naar het Afrikaans
1960	Die waaier – Paul-Jacques Bonzon
	’n Huis met groen luike – Georges Siménon
	Die stilte van die see – Paul Vercors
1961	Die ysterperd – Paul Berna
	Die ligte voetstap – Henri Bosco
	Die klip wat groei – Albert Camus
1963	Die weeskinders van Simitra – Paul Jacques Bonzon
1964	Pret met die ysterperd – Paul Berna
	Briewe uit my meul – Alphonse Daudet
	Verlorevlei – L.N. Lavolle
	Windesang se kinders – L.N. Lavolle
1965	Die perd sonder kop – Paul Berna
1966	Die buitestaander – Albert Camus
	Witrot en sy stoker – Etienne Cattin
1967	Roseline se sneltrein – Etienne Cattin
1968	Die straatmusikant – Paul Berna
1969	’n Bruid in die môre – Hugo Claus
1971	Museums – Suzanne de Borhegyi
1974	Patoegas – Ioannes Kondulakis
1975	Soektog na ’n legende – Paul Berna
1979	Verlange na die hartland – Ilias Venezis
1981	Viktor, die seekoei met vlerke – Guy Couhaye
	Waar kan ’n olifant wegkruip? – David McPhail
	Jan en die boontjierank – Tony Ross
	Suster Luiperd – Djibi Thiam
1982	Die varkwagter – Hans Christian Andersen
	Die beertjieberg – Max Bolliger
	Die herderslied – Max Bolliger
	2010: Sending na Jupiter – Arthur C. Clarke
	Duikboot-kaperjolle – Franklin W. Dixon
1984	Mev. Frisby en die rotte van Nimh – Robert O’Brien
1987	Môrester oor die Abruzzi – Uys Krige

Bronnen

• Antonissen, Rob. Die Afrikaanse letterkunde van aanvang tot hede. Nasou Beperk. Elsiesrivier. Derde hersiene uitgawe. Tweede druk 1964.
• Antonissen, Rob. Kern en tooi. Nasou Beperk. Eerste uitgawe. Eerste druk. Elsiesrivier, 1963.
• Antonissen, Rob. Spitsberaad. Nasou Beperk. Elsiesrivier. Eerste uitgawe. Eerste druk, 1966.
• Antonissen, Rob. Verkenning en kritiek. H.A.U.M. Pretoria. Eerste uitgawe. Eerste druk, 1979.
• Aucamp, Hennie. Kort voor lank. Tafelberg-Uitgewers Bpk. Kaapstad. Eerste uitgawe. Tweede druk, 1980.
• Bosch, Erna. Mosaïek. Academica. Pretoria. Eerste uitgawe,1986.
• Botha, Elize. Prosakroniek. Tafelberg Uitgewers Bpk. Kaapstad. Eerste uitgawe, 1987.
• Brink, André P. Aspekte van die nuwe prosa. Academica. Pretoria en Kaapstad. Eerste uitgawe. Derde druk, 1972.
• Brink, André P. Jan Rabie se 21. Blokboeke 23. Academica. Pretoria en Kaapstad. Derde druk, 1984.
• Brink, André P. e.a. Rooi. John Malherbe Edms. Bpk. Kaapstad. Tweede hersiene uitgawe, 1982.
• Brink, André P. Vertelkunde. Academica. Pretoria en Kaapstad. Eerste uitgawe, 1987.
• Cloete, T.T. (red.) Die Afrikaanse literatuur sedert sestig. Nasou Beperk. Eerste uitgawe, 1980.
• De Jager, Johan. Allegaartjie. De Jager-HAUM. Pretoria. Eerste uitgawe. Vierde druk, 1982.
• Dekker, G. Afrikaanse Literatuurgeskiedenis. Nasou Beperk. Kaapstad. Elfde druk, 1970.