Gebied van Brodmann

Een gebied van Brodmann of brodmanngebied is een gebied in de grotehersenschors (cortex cerebri). De indeling in brodmanngebieden is gebaseerd is op de cytoarchitectuur van de cortex cerebri.

Geschiedenis

De Duitse neuroloog Korbinian Brodmann onderzocht de grotehersenschors onder een microscoop na aanbrengen van een nisslkleuring, zodat hij beter de afzonderlijke onderdelen en de lagen van de cortex cerebri kon bestuderen. In verscheidene publicaties uit het eerste decennium van de twintigste eeuw legde Brodmann zijn bevindingen over de opdeling van de cortex cerebri vast. Daarin publiceerde hij zogenaamde hersenkaarten van de mens, de aap en andere diersoorten. De hersenkaart van de mens telt in het overzichtswerk van Brodmann uit 1909 in totaal 52 gebieden.

Naamgeving

Brodmann gaf elk van de 52 gebieden twee namen. Een volledige Latijnse naam en een naam bestaande uit het woord Feld (Duits voor 'veld') en een uniek identificatienummer, lopend van 1 t/m 52. De volledige Latijnse naam bestond uit het Latijnse woord voor 'veld'/'gebied', namelijk area en een bijvoeglijk naamwoord dat een celbouwkundig (cytoarchitectonisch) aspect kon aangeven of aangaf waar het gebied in kwestie lag. Zo geeft granularis, Latijn voor korrelig, aan dat het desbetreffende brodmanngebied onder andere bestaat uit korrelcellen (cellulae granulares) en het bijvoeglijk naamwoord gigantopyramidalis dat het desbetreffende hersengebied een verhoogde concentratie reuzenpiramidecellen (cellulae gigantopyramidales) bevat. De term frontalis duidt anderzijds weer aan dat het desbetreffende hersenschorsgebied zich bevindt in de lobus frontalis of temporalis in de lobus temporalis. Het nummersysteem wordt binnen de huidige wetenschap het meest gebruikt.

Lateraal aanzicht (buitenzijde) van de menselijke hersenen met gebieden van Brodmann

Mediaal aanzicht (binnenzijde) van de menselijke hersenen met gebieden van Brodmann

Nummer	Latijnse naam	Locatie (Macroscopisch)	Functionele naam	Alternatieve naam
1	Area postcentralis intermedia	Gyrus postcentralis	Primaire somatosensibele schors (samen met brodmanngebieden 2 en 3)
2	Area postcentralis caudalis	Gyrus postcentralis/Sulcus postcentralis	Primaire somatosensibele schors (samen met brodmanngebieden 1 en 3)
3	Area postcentralis oralis	Gyrus postcentralis/Sulcus centralis	Primaire somatosensibele schors (samen met brodmanngebieden 1 en 2)
4	Area gigantopyramidalis	Gyrus praecentralis/Sulcus centralis	Primaire motorische schors
5	Area preparietalis	Lobulus parietalis superior/Sulcus postcentralis		Cortex parietalis posterior (samen met brodmanngebieden 7, 39 en 40)
6	Area frontalis agranularis	Gyrus precentralis/Sulcus precentralis/Lobulus paracentros	Premotorische schors
7	Area parietalis superior	Lobulus parietalis superior	Somatosensibele associatieschors	Cortex parietalis posterior (samen met brodmanngebieden 5, 39 en 40)
8	Area frontalis intermedia	Gyrus frontalis superior		Frontale oogvelden (deel van Brodmanngebied 8)
9	Area frontalis granularis	Gyrus frontalis medius		Dorsolaterale prefrontale schors (samen met brodmanngebied 46)
10	Area frontopolaris	Polus frontalis
11	Area prefrontalis	Orbitaal oppervlak van de frontale kwab		Cortex orbitofrontalis (samen met brodmanngebied 12)
12	Area prefrontalis	Orbitaal oppervlak van de frontale kwab		Cortex orbitofrontalis (samen met brodmanngebied 11)
13	Regio insularis	Insula
17	Area striata	Sulcus calcarinus/Gyrus lingualis/Cuneus	Primaire visuele schors
18	Area parastriata	Gyrus lingualis/Cuneus/Gyri occipitales superior et medius et inferior	Visuele associatieschors
19	Area peristriata	Gyrus lingualis/Cuneus/Gyri occipitales superior et medius et inferior	Visuele associatieschors
20	Area temporalis inferior	Gyrus temporalis inferior
21	Area temporalis media	Gyrus temporalis medius
22	Area temporalis superior	Gyrus temporalis superior		Centrum van Wernicke
23	Area cingularis posterior ventralis	Gyrus cinguli posterior		Cortex cingularis posterior (samen met brodmanngebied 31)
24	Area cingularis anterior ventralis	Gyrus cinguli anterior		Cortex cingularis anterior (samen met brodmanngebied 32)
25	Area subgenualis	Gyrus subcallosus
26	Area ectosplenialis	Isthmus gyri cinguli		Cortex retrosplenialis (samen met brodmanngebieden 29 en 30)
28	Area entorhinalis ventralis	Pars anterior gyri parahippocampalis		Cortex entorhinalis (samen met brodmanngebied 34)
29	Area retrosplenialis granularis	Isthmus gyri cinguli		Cortex retrosplenialis (samen met brodmanngebieden 26 en 30)
30	Area retrosplenialis agranularis	Isthmus gyri cinguli		Cortex retrosplenialis (samen met brodmanngebieden 26 en 29)
31	Area cingularis posterior dorsalis	Gyrus cinguli posterior		Cortex cingularis posterior (samen met brodmanngebied 23)
32	Area cingularis anterior dorsalis	Gyrus cinguli anterior		Cortex cingularis anterior (samen met brodmanngebied 24)
33	Area praegenualis
34	Area entorhinalis dorsalis	Uncus		Cortex entorhinalis (samen met brodmanngebied 28)
35	Area perirhinalis	Sulcus rhinicus		Cortex perirhinalis (samen met brodmanngebied 36)
36	Area ectorhinalis	Sulcus rhinicus		Cortex perirhinalis (samen met brodmanngebied 35)
37	Area occipitotemporalis	Gyrus fusiformis/Gyrus temporalis inferior
38	Area temporopolaris	Polus temporalis
39	Area angularis	Gyrus angularis		Cortex parietalis posterior (samen met brodmanngebieden 5,7 en 40)
40	Area supramarginalis	Gyrus supramarginalis		Cortex parietalis posterior (samen met brodmanngebieden 5, 7 en 39)
41	Area temporalis transversa anterior	Gyrus temporalis transversus anterior	Primaire auditieve schors
42	Area temporalis transversa posterior	Gyrus temporalis transversus posterior	Secundaire auditieve schors
43	Area subcentralis	Gyrus precentralis/Gyrus postcentralis
44	Area opercularis	Pars opercularis gyri frontalis inferioris		Centrum van Broca (samen met brodmanngebied 45)
45	Area triangularis	Pars triangularis gyri frontalis inferioris		Centrum van Broca (samen met brodmanngebied 44)
46	Area frontalis media	Gyrus frontalis medius		Dorsolaterale prefrontale schors (samen met brodmanngebied 9)
47	Area orbitalis	Pars orbitalis gyri frontalis inferioris
48	Area retrosubicularis	Gyrus parahippocampalis
52	Area parainsularis

Literatuur

• Brodmann, K. (1903). Beiträge zur histologischen Lokalisation der Grosshirnrinde. I. Mitteilung: die Regio rolandica. J Psychol Neurol 2, 79–107.
• Brodmann, K. (1905–1906). Beiträge zur histologischen Lokalisation der Grosshirnrinde. V. Mitteilung: Über die allgemeinen Bauplan des Cortex palii bei den Mammalieren und zwei homologe Rindenfelder imbesonderen. Zugleich ein Beitrag zur Furchenlehre. J Psychol Neurol 6, 275–400.
• Brodmann, K. (1909). Vergleichende Lokalisationslehre der Grosshirnrinde : in ihren Principien dargestellt auf Grund des Zellenbaues. Leipzig: Johann Ambrosius Barth Verlag.

Mediabestanden

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Brodmann areas op Wikimedia Commons.