भारतीय संविधान
From Wikipedia, the free encyclopedia
भारतको संविधान भारतको सर्वोच्च कानून हो जसअनुसार भारत शासित छ। यस दस्तावेजले भारतमा सरकारी संस्थाहरूको मौलिक राजनीतिक संहिता, संरचना, प्रक्रिया, अधिकार र कर्तव्यहरूको सीमांकन गर्ने ढाँचा र मौलिक अधिकार, निर्देशक सिद्धान्त र नागरिकहरूको कर्तव्यहरू निर्धारण गर्दछ। भारतको संविधान संविधान सभा द्वारा २६ नोभेम्बर, १९४९ मा पारित भयो तथा २६ जनवरी, १९५० देखि सुचारु भयो। २६ जनवरीको दिन भारतमा गणतन्त्र दिवसको रूपमा मनाइन्छ।
यसलाई भारतको संविधान सभा द्वारा २६ नोभेम्बर १९४९ मा अपनाइएको थियो र २६ जनवरी १९५० मा प्रभावकारी भयो। यस संविधानले भारत सरकार ऐन १९३५ लाई देशको मौलिक शासकीय दस्तावेजको रूपमा प्रतिस्थापन गर्यो, र डोमिनियन भारत, गणतन्त्रात्मक भारत बन्यो। संवैधानिक स्वदेशिकता सुनिश्चित गर्न, यसको निर्माताहरूले ब्रिटिश संसदको अनुच्छेद ३९५ मा पूर्वका ऐनहरू खारेज गरे। भारतले संविधान अपनाइएको दिन २६ जनवरीमा गणतन्त्र दिवसको रूपमा मनाउँछ ।
यस संविधानले संवैधानिक सर्वोच्चता प्रदान गर्दछ (संसदीय सर्वोच्चता होइन, किनकि यो संसदको सट्टा संविधान सभा द्वारा निर्माण गरिएको थियो) र यसको प्रस्तावनामा घोषणाको साथ यसको जनताले यसलाई अपनाए। संसदले संविधानलाई बेवास्ता गर्न सक्दैन ।