स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालय (नेपाल)

स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय नेपालको स्वास्थ्य सेवा प्रणाली विनियमन र यसको कार्यान्वयनको जिम्मामा रहेको एक सरकारी निकाय हो। यस मन्त्रालयका कामहरूमा नेपालमा स्वास्थ्य सेवाको विकासको व्यवस्थापन, जनसंख्या नीति, योजना र कार्यान्वयनको निरीक्षण गर्ने र नेपालमा स्वास्थ्य सेवासँग सम्बन्धित गैर-सरकारी संस्थानहरूको निरीक्षण गर्ने काम समावेश छ।^[1]

स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय

नेपाल सरकार एजेन्सी विवरण
प्रधान कार्यालय	रामशाह पथ, काठमाडौँ
वार्षिक बजेट	NRs 33.52 billion (2014/2015)[स्रोत नखुलेको]
मन्त्री	भानुभक्त ढकाल
प्रमुख दस्तावेज	राष्ट्रिय स्वास्थ्य नीति २०७१
वेबसाइट	mohp.gov.np

स्वास्थ्य सेवा सुविधा

स्वास्थ्य र जनसंख्या मन्त्रालयले नेपालका सबै सार्वजनिक अस्पतालहरूको निरीक्षण गर्छ। यसमा चार क्षेत्रीय अस्पताल, ^[2] ११ अञ्चल अस्पताल, ^[3] पाँच शिक्षण अस्पताल, ^[4] साथै जिल्ला अस्पताल र सामान्य अस्पतालहरू सामेल छन्।

सङ्गठनात्मक संरचना

स्वास्थ्य सेवा विभाग मन्त्रालय अन्तर्गत आफ्नो काम को सुविधा र कार्यान्वयन, मुख्यतया स्वास्थ्य सेवाहरू प्रदान गर्न र सार्वजनिक अस्पतालहरू लाई कायम राख्न मद्दत गर्दछ।^[5] यसबाहेक, दुई अन्य विभागहरू पनि मन्त्रालयको मुनि र यसका साथ काम गर्दछन्:

• आयुर्वेद विभाग^[6]
• औषधि प्रशासन विभाग (स्थापना १९७९)^[7]

स्वास्थ्य र जनसंख्या मन्त्रीहरू

सन् २०१३ मा नेपाली संविधानसभा निर्वाचन भएदेखि यता स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका पूर्व मन्त्रीहरूको सूची।

	नाम	दल	कार्यालय ग्रहण गरिएको मिति	कार्यालय छोडिएको मिति	पोर्टफोलियो
1	खगराज अधिकारी[8]	नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एकीकृत मार्क्सवादी-लेनिनवादी)	२५ फेब्रुअरी २०१४		स्वास्थ्य र जनसंख्या मन्त्री
2	राम जनम चौधरी[9]	मधेसी जना अधिकारी फोरम, नेपाल	१९ अक्टोबर २०१५		स्वास्थ्य मन्त्री
3	गगन थापा[10]	नेपाली कांग्रेस	२६ अगस्ट २०१६	३१ मे २०१७
4	गिरी राजमणि पोखरेल	नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र)	२६ जुलाई २०१७	१७ अक्टोबर २०१७
5	दीपक बोहोरा[11]	राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी नेपाल	१७ अक्टोबर २०१७	१५ फेब्रुअरी २०१८
6	प्रधानमन्त्री खड्गप्रसाद ओली [lower-alpha 1]	नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एकीकृत मार्क्सवादी-लेनिनवादी) १७ मे २०१८ सम्म नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी १७ मे २०१८ बाट	१६ मार्च २०१८	३१ मे २०१८	स्वास्थ्य र जनसंख्या मन्त्री
7	उपेन्द्र यादव[13]	सङ्घीय समाजवादी फोरम, नेपाल	१ जुन २०१८

सन्दर्भ सामग्री

1. "Archived copy", मूलबाट २०१३-१२-२४-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१३-११-२१। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१३-१२-२४ मिति
2. "Regional Hospitals", Ministry of Health & Population, अन्तिम पहुँच १ सेप्टेम्बर २०१८। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ३१ अगस्ट २०१८ मिति
3. "Zonal Hospitals", Ministry of Health & Population, अन्तिम पहुँच १ सेप्टेम्बर २०१८। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ३१ अगस्ट २०१८ मिति
4. "Teaching Hospitals", Ministry of Health & Population, अन्तिम पहुँच १ सेप्टेम्बर २०१८। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ३१ अगस्ट २०१८ मिति
5. "Department of Health Services", Ministry of Health & Population, अन्तिम पहुँच १ सेप्टेम्बर २०१८। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ३१ अगस्ट २०१८ मिति
6. "Department of Ayurveda", Ministry of Health & Population। |url= रितो (सहायता)
7. "Department of Drug Administration", Ministry of Health & Population, अन्तिम पहुँच १ सेप्टेम्बर २०१८। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ३१ अगस्ट २०१८ मिति
8. "Meet the new cabinet of ministers", Nepali Times, अन्तिम पहुँच १ अक्टोबर २०१७।
9. "4 new ministers inducted in Oli Cabinet", The Himalayan Times, २४ डिसेम्बर २०१५, अन्तिम पहुँच १ अप्रिल २०१८।
10. "13 new ministers take oath from President", The Himalayan Times, अन्तिम पहुँच ११ नोभेम्बर २०१७।
11. "New Health Minister instructs employees to work keeping people first", Setopati, अन्तिम पहुँच १ नोभेम्बर २०१७। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ११ नोभेम्बर २०१७ मिति
12. "Council of Ministers", Government of Nepal, अन्तिम पहुँच २२ मार्च २०१८।
13. "Yadav appointed as Minister for Health, Raya as Minister for Urban Development", The Kathmandu Post, अन्तिम पहुँच १ जुन २०१८।

1. Prime Minister Oli was also in charge of the Ministry of Health and Population until 31 May 2018.^[12][13]