कम्प्युटर सुरक्षा

कम्प्युटर सुरक्षा, साइबर सुरक्षा वा सूचना प्रविधि सुरक्षा भनेको कम्प्युटर प्रणाली र नेटवर्कको हार्डवेयर, सफ्टवेयर, वा इलेक्ट्रोनिक डेटाको सूचना प्रकटीकरण, चोरी, वा क्षति, साथै उनीहरूले प्रदान गर्ने सेवाहरूको अवरोध वा गलत प्रयोगबाट दिइने सुरक्षा हो। ^[१][२]

कम्प्युटर सुरक्षाका अधिकांश पक्षहरूमा डिजिटल उपायहरू जस्तै इलेक्ट्रोनिक पासवर्ड र गुप्तिकरण समावेश भए तापनि भौतिक सुरक्षा उपायहरू जस्तै धातु लकहरू अझै पनि अनधिकृत छेडछाड रोक्न प्रयोग गरिन्छ।

कम्प्युटर प्रणाली, इन्टरनेट, ब्लुटुथ र वाइ-फाई जस्ता ताररहित नेटवर्क मानकहरूमा विस्तारित निर्भरताको कारण र स्मार्टफोन, टेलिभिजन, र इन्टरनेट अफ थिङ्स (आइओटी) गठन गर्ने विभिन्न उपकरणहरू सहित स्मार्ट उपकरणहरूको वृद्धिको कारण यो क्षेत्र महत्त्वपूर्ण मानिन्छ।^[३] राजनीतिक प्रयोग र प्रविधि दुवै हिसाबले सूचना प्रणालीको जटिलताका कारण साइबर सुरक्षा समकालीन विश्वमा महत्त्वपूर्ण चुनौतीहरूमध्ये एक हो। यसको प्राथमिक लक्ष्य प्रणालीको निर्भरता, अखण्डता र डेटा गोपनीयता सुनिश्चित गर्नु हो।^[४][५]

सन्दर्भ सामग्रीहरू

1. Schatz, Daniel; Bashroush, Rabih; Wall, Julie (२०१७), "Towards a More Representative Definition of Cyber Security", Journal of Digital Forensics, Security and Law (अङ्ग्रेजीमा) 12 (2), आइएसएसएन 1558-7215।
2. "computer security | Definition & Facts | Britannica", www.britannica.com (अङ्ग्रेजीमा), अन्तिम पहुँच २०२२-०७-१२।
3. "Reliance spells end of road for ICT amateurs", The Australian, ७ मे २०१३।
4. Kianpour, Mazaher; Kowalski, Stewart; Øverby, Harald (२०२१), "Systematically Understanding Cybersecurity Economics: A Survey", Sustainability 13 (24): १३६७७, डिओआई:10.3390/su132413677।
5. Stevens, Tim (११ जुन २०१८), "Global Cybersecurity: New Directions in Theory and Methods", Politics and Governance 6 (2): 1–4, डिओआई:10.17645/pag.v6i2.1569।