Republiek Kongo
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
De Republiek Kongo, Utsprake up Düütsch: ˈkɔŋgo, up Franzöös'sch: kɔ̃ˈgo, is een Land in Afrika. Dat is ok bekannt unner den Naam Kongo-Brazzaville. Bit 1960 weer dat unner den Naam Franzöösch-Kongo en Kolonie vun Frankriek. De Republiek Kongo draff nich dör'nanner kregen weern mit de Demokraatsche Republiek Kongo (wat vörmolig Belgisch-Kongo ween is un denn den Naam Zaire harrt hett). De Republiek Kongo liggt in Zentraalafrika un grenzt in'n Klockenwiesersinn an Gabun, Kamerun, de Zentraalafrikaansche Republiek, de Demokraatsche Republiek Kongo, Angola siene Exklave Cabinda un den Atlantik.
| |||||
| Wahlspröök: « Unité, Travail, Progrès » Plattdüütsch: „Eenigkeit, Arbeit, Vörankamen“ | |||||
| Natschonalhymne: La Congolaise | |||||
 | |||||
| Hööftstadt | Brazzaville 4° 15′ S, 15° 16′ O | ||||
| Gröttste Stadt | Brazzaville | ||||
| Amtsspraak | Franzöös'sche Sprake man ok Kikongo as Natschonalspraak Lingala un Kituba as Verkehrsspraken | ||||
| Regeren Präsident Premierminister |
Präsidiaalrepubliek Denis Sassou-Nguesso Anatole Collinet Makosso | ||||
| Sülvstännigkeit |
15. August 1960 vun Frankriek | ||||
| Grött • Allens • Water (%) |
342.000 km² ? % | ||||
| Inwahnertall • 2005 afschätzt • Inwahnerdicht |
3,9 Mio. (UN, 2005) 11/km² | ||||
| Geldsoort | 1 CFA-Franc BEAC 1 EUR = 655,957 XAF (fixen Wesselkurs) ( [[ISO 4217|]]) | ||||
| BBP | $ (2004) 1.129 US-$ $ je Kopp | ||||
| Tietzoon | UTC+1 (UTC+1) | ||||
| Internet-TLD | .cg | ||||
| ISO 3166 | CG | ||||
| Vörwahl | ++242 | ||||
 | |||||
De Republiek Kongo liggt ganz in'n Noordwesten vun dat Kongobecken. In'n Oosten un Süüsoosten grenzt se an den Kongo-Stroom un an den Ubangi, de em toströmen deit. De Hööftstadt Brazzaville liggt an den Pool Malebo, wat en Deel vun den Kongostroom is, de sik as en Meer utbreden deit. Kinshasa, wat de Hööftstadt vun den demokraatsche Republiek Kongo is, liggt an de annere Kant vun düssen Pool.
Kongo breedt sik ut to beide Sieten vun den Äquater. Dorüm regeert dor ok en tropisch Klima. Twee Regentieden gifft dat: En vun Januar bit Mai un de annere vun Oktober bit in de Midden vun'n Dezember. De Nedderslag in't Johr liggt bi 1.400mm bit 1.900 mm, an de Küst wat minner. An de Küst liggt en smallen Striepen Siedland mit Mangrovenplanten un fochtige Savann. Dorachter stiggt dat Land an bit to en Hoochplateau, wat an de Grenz na Gabun to bit up 1.040 m kladdern deit. De gröttste Deel vun dat Land liggt unner'n Tropischen Regenwoold, dat sünd bi 57,2 %. In'n Noordoosten, an den unnern Ubangi un an den Sanga-Stroom gifft dat grote Brööke un Fehnen. Up den Kongostroom kann eerst baven den Pool Malebo schippert weern.
De Inwahners vun'n Kongo weert Kongolesen nömmt. Dat küümt ut dat franzöös'sche Congolaise, wat Minsch ut den Kongo bedüden deit. 2005 hefft in den Kongo bi 4 Mio. Inwahners leevt. Dat sünd 11 Minschen up een km², wat man minne is. Mit 98 % vun de Inwahners höört meist all Kongolesen to de Bantu-Völker (40 % Kongo, 12 % Mboshi, 11 % Kouyou, 6 % Bateke u. a.), den Rest maakt bi 1 % Pygmäen (sunnerlich in de Brööke un Woolden in'n Noordoosten) un en paar Europäers ut.
Amtssprake is Franzöös'sch. Man in'n Noorden warrt Lingala un in'n Süden Kituba as Verkehrssprake bruukt. Denn gifft dat ok noch Kikongo un annere lüttjere Spraken vun de Stämm.
Bi 50% vun de Kongolesen sünd Christenlüde (üm un bi 40% Kathoolsche, bi 10 % Protestanten, ca. 2 % Liddmaten vun de Neeapostoolsche Kark.[1] 48% sünd Animisten un hangt an heidnische Naturreligionen. Denn gifft dat noch en Rege vun lüttjere Gemeenschoppen, as de 5.041 Lüde vun Jehova siene Tügen[2] un annere Gruppen.[3]
Al in dat 17. un 18. Johrhunnert is an de Münnen vun den Kongostroom Slavenhannel dreven wurrn. 1766 is de franzöös'sche Mission hier henkamen. Vun 1875 af an is Pierre Brazza bigahn un hett dat Land utforscht. Dat Teke-Riek is 1880 franzöös'sch Protektorat wurrn. Dat hett nich lang duern, denn is en Militärposten an'n Kongostroom upboot wurrn. Dor is later de Stadt Brazzaville vun wurrn. 1883 güng dat los un Point Noire is grünnt wurrn. 1891 höör allens to de französ'sche Kolonie Kongo. Vun 1903 af an hett se den Naam „Middelkongo“ kregen. 1910 is dor denn dat Generaalgouvernement Französ'sch-Äquatoriaalafrika vun wurrn. 1911 keem de nöördliche Deel an Düütsch-Kamerun, man 1914, glieks to'n Anfang vun'n Eersten Weltkrieg sünd düsse Gemarken torüchgahn an Frankriek. 1946 is Kongo en franzöös'sch Överseeterritorium wurrn. 1958 weer dat en sülvstännige Republiek in de Union Française un amenne is 1960 de unafhängige Republiek Kongo-Brazzaville utropen wurrn. De hüdige Demokraatsche Republik Kongo hett dormols Kongo-Kinshasa heten. Vun 1963 af an regeer in Kongo-Brazzaville en matigen Sozialismus. 1969 is Kongo in en Volksrepubliek ummuddelt wurrn, man vun 1990 af an hett sik dat Land vun den Sozialismus afwennt un 1991 is de „Republiek Kongo“ utropen wurrn. Eerst 1992 hett dat demokraatsche Wahlen geven. Vun 1997 - 2003 regeer de Börgerkrieg in dat Land.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
