Hillig Röömsch Riek vun Düütsche Natschoon
From Wikipedia, the free encyclopedia
Dat Hillig Röömsch Riek vun Düütsche Natschoon weer de Naam för de Länner, wo de Röömsch-düütsche Kaiser vun dat Middelöller af an bit nah dat Johr 1806 dat Seggen harrt hett. „Röömsch“ warrt dat Riek nömmt, vunwegen dat de Kaisers in dat Middelöller dor up düsse Oort mit kloormaken wollen: Hier geiht dat wieder mit de Traditschoon vun dat Röömsche Riek ut de Antike. Dat Hillige Röömsche Riek is de Anfang vun de hüdigen Länner Düütschland un Öösterriek. In de moderne Forschung warrt dor woll ok „Olet Riek“ to seggt, dormit en dat nich dör’nanner bringt mit dat Düütsche Riek vun 1871.
Mit dat Riek füng dat so bilüttjen an ünner dat Huus vun de Ottonen in dat 10. Johrhunnert. Vördem weer dor dat Riek vun de Oostfranken ünner dat Huus vun de Karolingers ween. De Naam „Sacrum Imperium“ (Hillig Riek) is 1157 to’n eersten Mol to hören un 1254 warrt in en Urkunn to’n eersten Mol vun dat „Sacrum Romanum Imperium“ (Hillig Röömsch Riek) schreven. Vun dat 15. Johrhunnert af an steiht dor denn jümmers fökener de Tosatz „Vun de Düütsche Natschoon“ mit bi.
Dat Riek is vör de Tiet vun de Nationalstaten upkamen un sammel ok ganz verscheden Völker ünner sien Dack. Dor is ok nie nich en modern Natschonalstaat vun wurrn, dat paß dor eenfach nich to. Dat Riek bleev en Wesewark, wat vun den Kaiser un de Rieksstänn tohopenholen wurrn is un bloß ganz wenig gemeensam Ämter kenn vun de verscheden Länner, de dor as Liddmaten tohören döen.
Vun de Fröhe Nutied af an kreeg dat Riek dat nich mehr hen, sien Macht uttobreden oder anner Länner antogriepen. Jedet Land, wat dor tohören dö, bedreev sien egen Politik un keek up sien egen Vördeel. Man en gemeensam Politik tohopen mit de annern Liddmaten vun dat Hillig Riek keem nich mehr tostann. Vun düsse Tiet af an wurr dat so ankeken, dat dat Riek dat Recht schulen scholl in de düütschen Länner un den Freden bewohren. Dat Riek scholl so wat as en Scheedsrichter ween: De Lüde schollen schuult weern för den bösen Willen vun de Försten, de lüttjen Rieksstänn schollen sik schulen können, wenn de groten Stänn oder de Kaiser dat Recht breken döen. Vun 1648 af an hören ok Staaten ut de Nahberschop as Rieksstänn dor mit to, just as de Verfaten dat vörsehn dö. So hölp dat Riek dor mit to, dat de verscheden europääschen Mächt Freden helen.
Man vun de Midden vun dat 18. Johrhunnert af an konn dat Riek sik nich mehr towehr setten gegen sien Fienden vun binnen un buten. De Liddmaten fragen sik af: Wat schall de Saak nu noch? As Napoleon sien Truppen verscheden Länner vun dat Riek eenfach innehmen un as sik dor denn de Rhienbund grünnt harr, weer kloor: Nu is dat ut. De Kaiser Franz II. lä an’n 6. August 1806 de Kroon af. Dor weer de Geschicht vun dat „Hillig Röömsch Riek vun Düütsche Natschoon“ mit to Enn.