Färöer
From Wikipedia, the free encyclopedia
Färöer [[ˈfɛːʁøɐ]] – ok Färöers, Faröers oder Faröer nömmt (färöösch Føroyar [[ˈfœɹjaɹ]], däänsch: Færøerne [[ˈfɛːʀøʔəʀnə]] „Schaapsinseln“) sünd en Inselgrupp in den Noordatlantik twuschen de Brittschen Eilannen, Norwegen un Iesland. Funnen un besiedelt wurrn sünd se eerst in dat Middeloller. Mol afsehn vun Lítla Dímun, wat de lüttjeste vun all 18 Inseln is, wahnt up all Eilannen over dat ganze Johr hen Lüde. De Hööftstadt is Tórshavn.
| |||||
Wahlspröök: keen Motto | |||||
Natschonalhymne: Mítt alfagra land | |||||
Hööftstadt | Tórshavn 62° 0′ N, 6° 51′ W | ||||
Gröttste Stadt | Tórshavn | ||||
Amtsspraak | Färöösche Spraak, Däänsch | ||||
Regeren Königin Løgmaður (Premierminister) |
Parlamentaarsche Monarkie mit Sülvstverwalten. Natschoon mit lieke Rechte binnen dat Königriek Dänemark Frederik X. vun Däänmark Aksel V. Johannesen | ||||
Autonomie |
1948 | ||||
Grött • Allens • Water (%) |
1.395,74 km² % | ||||
Inwahnertall • 2011 afschätzt • Inwahnerdicht |
48.574 (1. Januar 2011) 34,80/km² | ||||
Geldsoort | Färöösche Kroon liek mit de Däänsche Kroon (DKK) ( [[ISO 4217|]] ) | ||||
BBP | 9.699 Mio. DKK (2003) $ (2003) 202.000 DKK (2003) $ je Kopp | ||||
Tietzoon | UTC UTC+1 Summertied (März bit Oktober) (UTC) | ||||
Internet-TLD | .fo | ||||
ISO 3166 | FO | ||||
Vörwahl | +298 | ||||
De um un bi 49.000 Inwahners weert Färingers oder ok „Färöers“ nömmt. Se snackt de Färöösche Spraak, de sik ut dat Ooldwestnoordsche utspunnen hett un verwandt is mit Ieslannsch un Norweegsch. De Färingers seht sik nich as Dänen, man as en egen Volk, wat vun de Wikingers afstammen deit.
As ok Gröönland sünd de Färöer en „Natschoon mit lieke Rechten“ (Verdrag vun Fámjin) binnen dat Königriek vun Däänmark. Al vun 1948 af an sünd se wiethen autonom. Mit dat Løgting gifft dat dor een vun de öllsten Parlamente vun de Welt. Twee Afordente weert jummers na dat däänsche Folketing henstüert, bovenhen sünd se mit twee Lüde in den Noordschen Raat mit bi.
Anners, as Däänmark höört de Färöer nich to de Europääsche Union mit to un na Artikel 3, Afsatz 1 vun den Tollkodex höört se nich to dat Tollrebeet vun de Meenschop. Vun den 1. November 2006 af an sünd se mit Iesland in en Weertschopsunion verbunnen. Al vun 1985/1997 af an arbeit Iesland, Gröönland un de Färöer tohopen in den Westnoordschen Raat.
Geld verdeent warrt up de Eilannen meest mit de Fischeree un de Weertschop, de dor mit tosamenhangt. Bit in dat 19. Johrhunnert harrn de Färingers tomeist vun Bueree un sunnerlich vun den Export vun Färöösche Wull leevt. In de Tokumst hoopt de Lüde, dat Eerdööl unner den Grund vun de See funnen warrt, man bitherto is bi all Söken vun de Midden vun de 1990er af an Johre nix bi rutkamen.
Twuschen 2007 un 2009 harrn meist all Färingers Arbeit. Dortieds lä de Arbeitslosenquoot bi 1,3 %, leger, as allerwegens anners in Europa (buten de EU). Vun Januar 2009 af an kladdern de Arbeitslosentahlen avers wedder un in’n April 2011 weer de Quoot ankamen bi 7,7 %.[1]
In de Utgave November/Dezember 2007 vun National Geographic Traveler is en List bekanntmaakt wurrn mit de besten Inseln, wo een hen verreisen kann. Mehr as 500 Experten harrn düsse List tohopenstellt un de Färöer kemen dor up Platz 1 bi, vör de Azoren un de Lofoten.[2][3]