Nyguinea
eiland / From Wikipedia, the free encyclopedia
Nyguinea (Tok Pisin: Niugini; Hiri Motu: Niu Gini; indonesisk: Papua, vanoldsher Irian) is et up-eyn-nå gröätste eiland van de wearld. Med ne uppervlakde van 785,753 km² is et et gröätste eiland up et südelik halvrund. Et is underdeyl van Melanesie en de süüdwestelike Groute Oceaan en ligt up 150 km van Australie. Ouk verskillende kleinere eilanden up et westen en ousten höyret der by an. De oustelike hälvde van et eiland valt under den unafhangeliken ståt Papua-Nyguinea. Et westen, ouk bekend as Westnyguinea of Westpapua, is deyl van Indonesie.
Anno 2021 woanet der sou'n 11 miljoon lüde up et eiland. Dee sint te verdeylen in ungeväär dusend verskillende volker, med eavenvöäle verskillende språken. Volgens Ethnologue sint der in Papua Nyguinea 826 språken en in indonesisk Papua noch es 257, wat et totaal up 1073 språken bregt. Dårmed is Nyguinea wat språken angeyt et meyst verskeidene gebeed van de wearld.
Med 0,5% van et totale wearlduppervlak is et eyne van de rykste gebeden wat leavensförme angeyt. Vöäle deers en planten dee der leavet kummet nargens anders vöär en sint noch neet beskreaven döär de weatenskap. Nyguinea wördt vake selvs bestempeld as 'håste' en wearlddeyl up sikselv.