قبرس

قَبرِس اتا جزیره‌ای کشور هسته که مدیترانه دله دَره و ونه شرقی قِسمتون جه هسته. این کشور ِنیشتنگا (=پایتخت) نیکوزیا هسته. قبرس دله دِتا بخش شمالی قبرس (ترک‌هِنیشت) و یونانی‌هِنیشت وجود دارنه که هر دِتا دله ترکی و یونانی رسمی زوون هسته. یونانی‌ها ارتودوکس و ترکون مسلمون هستنه. جزیره‌یِ جمعیت یک میلیون و صد هزار نفر هسته و جنوبی قبرس دله ۸۴۰ هزار نفر درنه. ۷۷ درصد مردمون یونانی و ۱۸ درصد ترک هستنه.

قبرس
ملی سرود: اتا خونِش آزادی وسر
قبرس ِموقعیت
نیشتنگا (و گتترین شهر)		نیکوزیا [http://toolserver.org/~geohack/geohack.php?pagename=%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3&language=fa&params=35_08_N_33_28_E_type:country شرقی ′۲۸°۳۳ شمالی ′۰۸°۳۵]
رسمی زوون		یونانی و ترکی
حکومت ِنوع		جمهوری
حاکمون نوع  رئیس جمهور		نیکوس آناستاسیادس
موارد منجر به تشکیل بریتانیا جه		۱ اکتبر ۱۹۶۰
گتی
-	گتی	۹٬۲۵۱کیلومتر مربع (۵۴ام)
-	‌ئو‌ (٪)	۲
جمعیت
-	سرشماری	۸۰۱٬۶۲۲
-	جمعیت انبسی	۸۵‎/km۲‏ (۸۵ام)
پول یکا		یورو (EUR)
زمونی منطقه		EET
-	تابستونی (DST)	DST (جهونی ساعت)
اینترنتی دامنه		.cy
تلفن پیش‌شماره		+۳۵۷+

قبرس ِجزیره، ساردنی و سیسیل په، مدیترانه‌یِ سومین گتِ جزیره هسته.^[۱] قبرس دله خله توریسم مردمون وسّه درآمد یانّه. این کشور اروپا اتحادیه دله عضو هسته و ۱ ژانویه ۲۰۰۸ یورو حوزه دله دَربموئه.

تاریخ

اتا تاریخی نقشه قبرس جه

این جزیره اتی استراتژی منطقه دله کَته و همینسه تاریخ دله خله کشورون من‌جمله هیتیون، آشوریون، مصریون، ایرانیون، یونانیون، رومیون، بیزانسیون، عثمانیون و عربون وه ره فتح هاکردنه.

استعمارکَری گادِر بریتانیا این جزیره ره بَییته اما جهونی جنگ دوم دله ونه اقتصاد و نفوذ کم بیّه و مجبور بَیی‌یه که شه نیروئون ره قبرس دله جه بریم بَکشه. این گادِر سه‌تا دولِت که انگلیس، یونان و ترکیه بینه، دِ تا قبرسی رهبر جه روز ۱۱ فوریه ۱۹۵۹ اتا پیمون دَوِستنه که قدرت ونه نسبت ۷ به ۳ جه یونانی‌تبارون و ترک‌تبارون میون تقسیم بَواشه. قبرس سال ۱۹۶۰ میلادی (مازرونی ۱۴۷۲ سال) شه استقلال ره بریتانیا جه اعلام هاکرده و بریتانیا، یونان و ترکیه ونه حاکمیت حق ره تضمین هاکردنه.

دسامبر سال ۱۹۶۳، ترکون و یونانی‌تبارون اختلاف پیدا هاکردنه که چتی ونه پیمون ره اجرا هاکِنِن. این قضیه سَره یونانیون کانلی نوئل (= خونی کریسمس) ره پیش بیاردنه و ترک‌تبارون ره دولت دله اخراج هاکردنه و مسلحونه اقدامات ره پیش بَییتنه.^[۲] این کارها په، ترکون مجبور بَیینه جزیره جه فِرار هاکِنِن و حدود ۲۵ هزار نفر ترک جزیره جه آواره بَیینه.^[۳] درگیریون شروع بَیینه که ۱۱ سال دمباله پیدا هاکرده.^[۴] و متحد ملل سازمان سال ۱۹۶۴ صلح ِپاسبون ِنیرو ره بَرِسنی‌یه جزیره دله.^[۳]

سال ۱۹۷۴ ماکاریوس سوم، قبرس ِرئیس جمهور، اتا کودتا، که یونان ِنظامیون ونه سَره نقش داشتنه، دله عزل بیّه و ترکیه حمله هاکرده و ترکی‌هنیشت مناطق که شمالی قسمتون ره شامل بی‌یه ره، شه ارتش جه بَییته.^[۵] این کار ِپه اتی بحران پیش بمو و شمالی قبرس ترک جمهوری اعلام استقلال هاکرده ولی فقط ترکیه وه ره برسمیت بشناسی‌یه.

تقسیمات

قبرس دله شیش‌تا استان دارنه. این استان‌ها نوم فاماگوستا، کیرنیا، لارناکا، لیماسول، نیکوزیا، و پافوس هسته.^[۶]

نقشه	استان‌ها	یونانی نوم	ترکی نوم
	فاماگوستا	Αμμόχωστος (Ammochostos)	Gazimağusa/Mağusa
	کیرنیا	Κερύvεια (Keryneia)	Girne
	لارناکا	Λάρνακα (Larnaka)	Larnaka/İskele
	لیماسول	Λεμεσός (Lemesos)	Limasol/Leymosun
	نیکوزیا	Λευκωσία (Lefkosia)	Lefkoşa
	پافوس	Πάφος (Pafos)	Baf/Gazibaf

مردمون

قبرس دله ۸۰٪ یونانی‌تبار، ۱۸٪ ترک‌تبار و ۲٪ دیگه مسیحیون (مارونی، لاتینی کاتولیک و ارمنی) جه هستنه.^{[۷][۸][۹][۱۰]}

پانویس

1. Akdeniz'de Gizli Petrol Savaşı
2. Papadakis ۲۰۰۵, ۸۲
3. Kliot ۲۰۰۷, ۵۹.
4. Demirtaş-Coşkun ۲۰۱۰, ۳۹
5. خوشبینی زیاد نسبت به موفقیت مذاکرات قبرس
6. "EUROPA – The EU at a glance – Maps – Cyprus". Europa (web portal). Retrieved 27 March 2009.
7. Boyle, Kevin; Sheen, Juliet (1997). Freedom of Religion and Belief: A World Report. Routledge. p. 288. ISBN 0-415-15978-4.
8. Salih, Halil Ibrahim (2004). Cyprus: Ethnic Political Counterpoints. University Press of America. p. 121. ISBN 0-415-15978-4.
9. Karoulla-Vrikki, Dimitra (2009). "Greek in Cyprus: Identity Oscillations and Language Planning". In Georgakopoulou, Alexandra; Silk, M.S. (eds) (eds.). Standard languages and language standards: Greek, past and present. Ashgate Publishing. p. 188. ISBN 0-7546-6437-6. {{cite book}}: |editor2-first= has generic name (help)
10. Hadjipavlou, Maria (2002). "Cyprus: A Partnership Between Conflict Resolution and Peace Education". In Salomon, Gavriel; Nevo, Baruch (eds) (eds.). Peace Education: The Concept, Principles, and Practices Around the World. Routledge. p. 195. ISBN 0-8058-4193-8. {{cite book}}: |editor2-first= has generic name (help)

منابع

• Cyprus-Conflict.net An independent and comprehensive website dedicated to the Cyprus conflict, containing a detailed narrative as well as documents, reports and eye-witness accounts.
• Library of Congress Cyprus Country Study Detailed information on Cyprus, covering the various phases of the Cyprus conflict.
• Bryant, Rebecca; Papadakis, Yiannis (2012), Cyprus and the Politics of Memory: History, Community and Conflict, I.B.Tauris, ISBN 1780761074
• Broome, Benjamin J. (2004), "Building a Shared Future across the Divide: Identity and Conflict in Cyprus", in Fong, Mary; Chuang, Rueyling (eds.) (eds.), Communicating Ethnic and Cultural Identity, Rowman & Littlefield, ISBN 074251739X {{citation}}: |editor2-first= has generic name (help)
• Tarih Araştırmaları: 1964 Olayları
• Wikipedia contributors, «Cyprus,» Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Cyprus&oldid=491209087 (accessed May 8, 2012).