سوییس
From Wikipedia, the free encyclopedia
سوئیس یا سوییس (آلمانی جه: Schweiz، فرانسوی جه: Suisse، ایتالیایی جه: Svizzera) که ونه رسمی نوم سوئیس ِکنفدراسیون (لاتین جه: Confoederatio Helvetica) هسته، اتا کشور ِنوم هسته که اروپای غربی منطقه دله دَره و شمال جه آلمان، شرق جه اتریش و لیختناشتاین، جنوب جه ایتالیا و غرب جه فرانسه جه سامون دانّه. این کشور جمعیت ۷٫۵ میلیون نفره[1] و ونه گتی (=مساحت) ۴۱٬۲۹۰ کیلومتر مربع هسته.[2] سوئیس کشوری هسته که ونه حکومِت کنفدرال ِجمهوریه و ۲۶تا شهرستون دانه که وشون نوم ره «کانتون» گننه و هرکمین سِوا-سِوا اداره وانّه. سوئیس نیشتنگا (=پایتخت) نوم برن هسته و ونه اقتٮصادی قطبون دِتا شهر ِژنو و زوریخ هستنه. سوئیس ثروتمندترین کشورون جه هسته و ونه مردم میونگین نفری ۳۹٬۰۰۰ دلار درآمد دارنه.[2] سوییس ِکشور چنزوونه هسته و ونه دله چارتا رسمی زوون ِآلمانی، فرانسوی، ایتالیایی و رومانش دره. ونه مردمِ سنتی مذهب هم یکدست نییه و اتی کاتولیک و اتی دیگر پروتستان هستنه.
Confoederatio Helvetica (لاتین) Schweizerische Eidgenossenschaft (آلمانی) Confédération suisse (فرانسوی) Confederazione Svizzera (ایتالیایی) Confederaziun svizra (رومانش) سوئیس |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
ملی شعار: اِتّا همه وسّه، همه اِتّا وسّه | ||||||
ملی سرود: مزموز سوویس |
||||||
نیشتنگا | برن [http://toolserver.org/~geohack/geohack.php?pagename=%D8%B3%D9%88%DB%8C%DB%8C%D8%B3&language=fa¶ms=46_57_N_7_27_E_type:country شرقی ′۲۷°۷ شمالی ′۵۷°۴۶] | |||||
گتترین شهر | زوریخ | |||||
رسمی زوون | آلمانی ایتالیایی فرانسوی رومانش |
|||||
حکومت ِنوع | کنفدرالیسم | |||||
حاکمون نوع • پارلمونی جمهوری |
آلاین برست |
|||||
موارد منجر به تشکیل هابزبورگ ِشاه وشون ره اجازه هدا که مستقل بوون |
۱ آگوست ۱۲۹۱ |
|||||
گتی | ||||||
- | گتی | ۴۱٫۲۸۵کیلومتر مربع (۱۳۶) | ||||
- | ئو (٪) | ۴٫۲ | ||||
جمعیت | ||||||
- | سرشماری | ۷٬۵۹۱٬۴۰۰ (۹۵ام) |
||||
- | جمعیت انبسی | ۱۸۱٫۴/km۲ (۶۱ام) | ||||
جیدیپی | (تخمین ۲۰۰۷) | |||||
- | مجموع | ۲۹۶٫۲ میلیارد دلار (۳۸ام) | ||||
- | سرانه | ۳۸٬۷۰۶ دلار (۶ام) | ||||
اچدیآی (۲۰۰۶) | ۰٫۹۵۵ (بالا) (۷ام) | |||||
پول یکا | فرانک (CHF ) |
|||||
زمونی منطقه | UTC (جهونی ساعت+۲) | |||||
- | تابستونی (DST) | CEST (جهونی ساعت) | ||||
اینترنتی دامنه | .ch | |||||
تلفن پیششماره | +۴۱ | |||||
سلتیون اولین کسایی بینه که سوییس دله دَیینه. اتا تیره وشون جه که هلوتیا (Helvetia) نوم داشتنه پیش از رومیون سوئیس دله دَیینه و ژورا و آلپ ِکوهون دله زندگی کاردنه و اونجه ره هلوتیا نومِستنه. هلوتیا ره سال ۵۸ پیش از میلاد ژولیوس سزار بَییته. قرن پنجم میلادی ژرمنون این سرزمین دله بمونه و روخنهئون پَلی سِره بِساتنه. ژرمنون و بورگون (Burgun) و فرانکون چنتا مستقل ِجامعه تشکیل هِدانه. وشون سال ۶۳۹ میلادی اتا دولِت بساتنه که بعداً ونه نوم فرانسه بَیّه. قرن نهم گادِر سوابیا (Swabia) و بورگوندیون (Burgundians) همدیگه سِوا بَیینه و سال ۱۰۳۳ روم مقدس امپراتوری وشون ره دِباره اتا متحد منطقه هاکِرده. منطقهی ِحکومت قرن سیزَّهم کنتها و خاندانها (هابزبورگ دستوری) و محلی حاکمون میون رَسِد بیّه. سال ۱۲۹۱ سهتا پچیک ِشهر، اوری و شوییز (Schweiz) و آنتروالدن (Ulterwalden) نومی، اتا اتحادیه بساتنه که کمکم گتته بیّه و سوئیس ِکنفدراسیون ره تشکیل هدا. این شهرها که هرکمین سیوا-سیوا اداره بینه، اتکه بگذشته په، تصمیم بیتنه که شه خارجی مسائل وسّه همنظر بوون و جنگها دله بیطرفی پیش بَیرن.
سوئیس دِنیا دله بیطرفی جه معروف هسته. این کشور سال ۱۸۱۵ تاسا هَنتا هیچ جنگ دله شرکت نَکارده.[3] همینسه خله از بینالمللی سازمانها، سرخ صلیب و جهونی تجارت سازمان واری، ونه دله دَرنه. متحد ملل سازمان هم دِتا شعبه اروپا دله دانّه که اتا همین ژنو دَرون دَره. سوئیس ِملّی روز ۱ اوت ۱۲۹۱ هسته و این روز ره سوئیس دله ملی تعطیلات جزء هاکِردنه.