From Wikipedia, the free encyclopedia
غزوه‌ی بدر یا بدر الکبری[1]اولین گت ِجنگ زمون محمد میون مسلمونا و اهل مکه بی‌یه که ۱۷ رمضون سال دوم پس از هجرت شهر بدر دله اتفاق دکته.[2] پیروزی مسلمونا این جنگ دله نفوذ مکه ره تا حد زیادی کم هاکرده و جایگاه سیاسی مسلمونا ره مدینه دله قوی‌تر هاکرده. از زمون هجرت مسلمونا به مدینه، بقای اقتصادی وشون به حمله به کاروون‌ئون مکه وابسته بی‌یه. وقتی خَوِر حرکت کاروون ثروتمند ابوسفیان مکه جه، به محمد برسی‌یه، قریب به ۳۰۰نفر از مسلمونا حمله به وشون وسّه آماده بَینه و این میون، سپاه مکه شامل ۱۰۰۰سرباز وشون مقابله وسّه آماده هاکرد بی‌یه، با وجود برتری تعدادی مکیون، مسلمونا برنده بَینه و خله مکیون جه بکوشته و اسیر بَینه. قرآن دله این پیروزی جه به عنوان اتفاقی الهی یاد بَیی‌یه.[3][4]
| غزوه‌ی بدر | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخشی از درگیری‌ئون مسلمونا و مکیون | |||||||
 اتا عکس محمد جه، مسلمونا و فرشته‌ئون، بدر دله | |||||||
| |||||||
| جنگنده‌ئون | |||||||
| مسلمونای مدینه | اهل مکه | ||||||
| فرماندهان | |||||||
| محمد | عمرو ابن هشام | ||||||
| نیروها | |||||||
| حدود ۳۰۰-۳۱۷ سرباز، ۲ اسب و ۷۰ شتر |
حدود ۹۵۰ سرباز (شامل ۱۰۰ سواره‌نظام و ۶۰۰ سرباز زره‌پوش) و ات‌خله شتر | ||||||
| تلفات | |||||||
| ۱۴ یا ۱۵ کوشته | ۷۰ کوشته، ۷۰ اسیر | ||||||
هرچن به بائوته‌ی ویلیام مونتگومری وات، قرآن دله اشارهٔ صریحی به درگیری‌ئون اولیهٔ مسلمونا پیدا نوانه[5]، اما به بائوته ممد حوسن طباطبایی، روحانی شیعه، قرآن دله آیات ۱۲۱ تا ۱۲۸ سوره آل عمران صریحأ به بدر اشاره هاکرده.[6] همچنین طبق گت ِدایرةالمعارف اسلامی، سورهٔ انفال شأن این نبرد دله نازل بیّه.[1]
معمولاً قدیمی‌ترین و مورداعتمادترین منبع تاریخی بررسی این اتفاق وسّه نومهٔ عروة بن زبیر به عبدالملک (خلیفهٔ اون گادر) بدونسته وانه؛ هرچن خله از مطالب وه به افسانه شباهت دانّه. منابع اولیهٔ تاریخی دله این اتفاق مفصلاً شرح هدا بَیی‌یه.[2]
پس از هجرت مسلمونا به مدینه، اهالی مکه دارایی‌ئون رهابَیی مهاجرین مسلمون ره بَییتنه. اون گادر آیاتی نازل بَیبی‌یه[7] که به مسلمونا، برابر کسایی که وشون ره مجبور به انکار دینشون کانّه یا از فرابخوندستن مردم به خدا منع کانّه، اجازهٔ بجنگستن دائه،[8] [9] و مسلمونا این ره اعلان جنگی از جانب خدا علیه بت‌پرستون ِقریش دونستنه.[10] طی اولین سال سکونت مسلمونا مدینه دله، محمد اجازه هدائه پچیک حمله‌ئون علیه کاروونای خاصی از مشرکون انجام بواشه. سهیل هشمی نظرات دربارهٔ این درگیری‌ئون ره بررسی کانده و گانه: دربارهٔ درگیری‌ئون اولیه میون مورخین متقدم و مستشرقین متأخر، با سیره‌نویسون، اختلاف‌نظر وجود دانّه: به بائوته اغلب تاریخ‌نگارون مسلمون متقدم، در طی این دورون محمد سیاست جدیدی ره برابر مکه بَیته: بجنگستن با مکیون به تلافی رفتار وشون با مسلمونا. و طبق بائوته خله از خاورشناسون هم، این حملات با هدف جبرون فقر اقتصادی ناشی از مهاجرت مسلمونا به مدینه انجام بی‌یه. بعضی بائوتنه «این درگیری‌ئون نشون‌دهندهٔ تغییری اساسی در خط مشی پیامبر جهت تکیه بر تنازع خشونت‌آمیز بی‌یه که با آیات جنگ‌دوستانه مدنی تجویز بیّه.» اما محمد هیکل گانه «این درگیری‌ئون لشکرکشی نظامی نَینه؛ بلکه پچیک حمله‌ئونی بینه که با هدف خسته‌هاکردن مکیون و نشون هدائن قدرت جدید مسلمونا و اثبات لزوم صلح و سازش با مسلمین انجام بی‌یه.» به باور هشمی، هر دِ دیدگاه بر مبنای حدس و گمون هسته.[11] [12] من‌حیث‌المجموع، «به‌سختی بنشنه این واقعه و وقایعی که مسبب وه بینه ره به‌روشنی شرح هدائن».[2] همینتی، پیشگیری از اقدام نظامی احتمالی وشون علیه مسلمونا و تموم‌هاکردن به آزار و اذیت اقلیت مسلمون باقی‌بموندسته مکه دله[13] و دَوِستن مسیر کاروون‌ئون مکه تا شام[14] (یا به تعبیری دیگر «تهدید حیات اقتصادی مکه»)[1]، هم به عنوان اهداف محمد فعالیت نظامی علیه مکیون جه ذکر بَینه.
طی اتا از همین درگیری‌ئون ماه رجب (که از ماه‌ئون حرام بی‌یه) همون سال، مسلمونا با کاروونی قریش جه نخلة دله(جایی میون مکه و طائف) درگیر بَینه[15] و عمرو بن حضرمی (از مردمونمکه) بمرده. قریش فرصت جه بهره بَورده و جنگی تبلیغاتی علیه مسلمونا به راه دمبدائه: وشون ره به بجنگستن ماه‌ئون حرام دله (که نزد اعراب عملی قبیح و نامتعارف بی‌یه) متهم هاکرده، تا میون مسلمونا و کل اهالی شبه جزیره، دشمنی ایجاد هاکنه.[16]
هر سال دِتا گت ِکاروون تجاری مکه جه درشینه و سود حاصل از وه بخش عمدهٔ درآمد اهل مکه ره شامل بی‌یه[17] و همهٔ تاجرون مکه ونه دله همباز(=شریک) بینه و تقریباً همه‌ی مکیون وسّه مهم بی‌یه.[18] از اونجه که کاروون حداکثر بتونسته از ۸۰ مایلی مدینه رد بواشه، مسلمونا مدینه فقط با نگهبونای همراه کاروون سروکار داشتنه و تونستنه وه ره حمله هاکنن و بی‌اونکه کسایی مکه جه به وشون معترض بواشه.[19] جمادی‌الاول یا جمادی‌الثانی سال دوم پس از هجرت، ابوسفیان گت ِکاروون تجاری ره به مقصد شام رهبری کارد و محمد از این باخَوِر بیّه[20] و ۱۵۰-۲۰۰نفر از مسلمونا حمله‌ی ونه وسّه ذی‌العشیرة دله هاکردنه و کمی بعد بفهمستنه که کاروون چن روز پیش اونجه جه بگذشته، پس تصمیم بَیتنه بردگرستن کاروون به مکه ِگادِر وشون ره سر دَخاسِن.[16] [21] زمون بردگرستن کاروون شام جه به مکه، محمد، طلحه بن عبیدالله و سعید بن زید ره به الحوراء برسنی‌یه تا پس از بگذشتن کاروون از اونجه، به وه خَور هادن. پس از اینکه این دِتا به اونجه برسینه، اتا از رئیسون جهینه وشون جه استقبال و وشون ره شه سره دله مخفی هاکرده تا کاروون با ۴۰نفر و نزدیک به ۵۰۰۰۰ دینار طلا، اونجه جه بگذشته و اون دِنفر با این خَور به مدینه بردگرستنه.[22] اما محمد چون ترسی‌یه حمله وسّه دیر بواشه، تا بردگرستن این دِنفر صبر نکارده و همینسه این دِنفر جنگ دله دنی‌بینه. و همینتی عثمان؛ که مدینه دله بموندسته تا شه مریض ِزنا جه، رقیه (پیغمبر ِکیجا)، مراقبت هاکنه.[22] [23] سپاه مسلمونا متشکل بی‌یه از ۳۰۰ تا ۳۱۷نفر (۸۲ تا ۸۶نفر مهاجرین جه، ۶۱نفر اوس جه و ۱۷۰نفر خزرجیون جه[24]) و ۲ یا ۳ اسب (متعلق به زبیر بن عوام و مقداد بن اسود) و ۷۰ شتر؛ که هر دِ یا سه نفر از اتا شتر، به‌نوبت، استفاده کاردنه و محمد هم به همراه علی و کسی دیگر اتا شتر داشتنه[25] و بنابراین بیشتر مسیر تیسابه لینگ بگذشته.[26] مسلمونا پرچمی اسپه‌رنگ داشتنه.[27]
مسلمونا ۱۲ یا ۱۳رمضون مدینه جه بریم بمونه[1] و نزدیکی بدر محمد دِ نفر ره پیش دمبدائه تا کاروون جه خَور بیارن و زمونی که این دِتا چاهی پَلی که بدر ِمردم ونجه ئو کشینه، گپ‌بزوئن دِتا روستایی ره بشناسنه که «کاروون فردا یا پس‌فردا رسنه…» و فوراً با این خَور بردگرستنه. کمی پس از اینکه اونجه جه بوردنه، ابوسفیان که شخصاً بموبی‌یه تا از امنیت مسیر مطمئن بواشه، به اونجه برسی‌یه و اتا روستایی خَور تجسس اون دِ نفر ره بشناسته، پس بردگرستن و مسیر حرکت کاروون ره به سمت سرخ دریا منحرف هاکرده.[29] ابوسفیان شه کاروون وسّه، که به ناحیه‌یی برسی‌بینه که به‌راحتی توسط مسلمونا مدینه قابل دسترسی بینه، مکه جه درخواست کومک هاکرده، و سپاه مکه متشکل از ۹۵۰ سرباز[30] که تقریباً همهٔ جنگجوئون قریش ره شامل بینه، به‌رهبری ابوجهل به سمت بدر راه دکته.[18] [2]
اون گادِر که مسلمونا جُحفة(در جنوب بدر) دله خیمه بزونه، کاروون ابوسفیان به نقطه‌یی برسینه که سپاه قریش بین کاروون و مسلمونان دیّه، پس به سپاه پیغوم هدائه از همون راه بردگردن که کاروون درامان هسته.[1] [31]سپاهیون قریش تمایل به بازگشت داشتنه و برخی سرون وشون هم مخالف پیشروی بینه، و احتمالاً بنی‌زهره و بنی‌عدی به مکه بردگردستنه،[32] اما ابوجهل بر پیشروی و قدرت‌نمایی و برپایی جشن و سرور بدر دله اصرار داشته و با مابقی سپاه به سمت بدر راه دکته. سپاهیون پیش بوردنه و العُدْوَةِالقُصْوَی دله یَلَیْل دله(بین بدر و عقنقل) پشت تپهٔ عَقَنْقَل خیمه بزونه.[33] [2] [1]
به بائوته‌ی وات، «بدون شک وه(ابوجهل) و یارونش گمون کاردنه انده قدرت دارنه که محمد جرئت بجنگستن با وشون ره ندانّه».[2]
نزدیکی بدر، مسلمونا دِ نفر از سقائون لشکر قریش ره دستگیر هاکردنه، و از اونجه که بفهمستنه سپاه قریش درحال پیشروی به سمت وشون هسته و احتمالاً پیش از وه از این موضوع بی‌خور بینه.[2] اون گادر محمد از شه سربازون مشورت بخاسته و اول ابوبکر و بعدش عمر شه نظرون ره بائوتنه و بعد مقداد بن عمرو [نماینده مهاجرین] تمایلش به جنگ ره اعلام هاکرده. اما طبق بیعت عقبه، انصار فقط زمونی که مسلمونا مدینه دله دینه موظف به دفاع از وشون بینه و دیگر اینکه وشون با فرض اینکه قرار هسته به کاروونی تجاری حمله هاکنن، محمد ره همراهی هاکردنه، لذا محمد با هدف دونستن نظر انصار، دِباره از افرادش مشورت بخاسته و اونگادر سعد بن معاذ [نماینده انصار] آمادگی انصار برای بجنگستن با قریش ره اعلام هاکرده. پس محمد فوراً دستور پیشروی هدائه تا پیش از دشمن به ئو چاه‌ئون بدر برسه. چاه‌ئون سراشیبی ملایم سر قرار داشتنه و محمد پس از برسی‌ین به اولین چاه دستور توقف هدائه و اتا از انصار هپرسی‌یه دستور توقف این جه از جانب خدا بی‌یه یا نظری شخصی، و محمد بائوته مه نظر هسته، و شخص درخاست هاکرده چاه‌ئون نزدیک دشمن پلی هرستن و ئوانباری شه وسّه بسازن و دشمن وسّه ئو نی‌یلن، و محمد قبول هاکرده[34] و تا صبح روز بعد همونجه دیینه و محمد شو ره با نیایش بگذرنی‌یه و آیاتی هم نازل بیّه(سورهٔ ۸، آیهٔ ۱۱).[35][36] وه مدت زیادی ره با عبادت سپری هاکرده تا آیهٔ تضمین‌کنندهٔ پیروزی ره بَییته.[2] وه به پیروونش بائوته همهٔ کوشته‌بیی‌ئون این جنگ دله شهیدنه و مستقیماً به بهشت شونّه.[10]
خیمهٔ مکیون پشت تپه‌یی بی‌یه و بدی‌ین نواشه.[2] سپیده‌دم هفدهم رمضون، قریشیون تا بالای عقنقل پیشروی هاکردنه، و سپس پایین سراشیبی خیمه بزونه و طرفین درگیری بتونستنه همدیگر ره بَوینن. چن نفر از مشرکون همون موقع نزدیک بمونه و همگی به جز حکیم بن حِزام کوشته بَینه. وقتی بدینه تعداد مسلمونا از اونچی فکر کاردنه کمتر هسته، عمیر بن وهب جمعی ره برسنی‌یه تا بوینه کسای دیگری هم کمین هاکردنه یا نا، و وه گشت بزوئه و کسی ره ندی‌یه، بردگردسته و خَوِر ره بائوته ای بائوته که: «…هیچکه از وشون کوشته نوانّه مگر اونکه کسی از شِما ره بکاشن…» و وه مکه دله به غیب‌گویی شهرت داشته و همین باعث تأثیرپذیری بیشتر سپاه از ونه حروفا بیّه. حکیم بن حزام عتبة پَلی بورده و ونجه بخاسته خون‌بهای شخص مقتول رویداد نخلة (عمرو بن حضرمی) ره به ونه برار، عامر بن حضرمی، هادن تا اتا از بهانه‌ئون اصلی این جنگ ره رفع هاکنه و از جنگ دکتن جلوگیری هاکنه. عتبة قبول هاکرده، و وه ره بائوته وه هم ابوجهل ره راضی هاکنه تا جنگ ره ول هاکنه. عتبة پیش سپاه بورده و بائوته: «ای مردمون قریش، بجنگستن با محمد و پیروونش هیچ سودی شِمه وسه ندانّه. اگر وشون ره بکاشین، هرکومتا شِما جه به دیگری که شمه فامیلون ره [از بین مسلمونا] بکوشته بیّه، با تنفر إشنه. پس بردگردین و محمد ره دیگر اعراب وسّه بی‌یلین…» اما پیش از اینکه تصمیم سپاهیون جنگ وسّه عوض بواشه، ابوجهل عتبة ره به «بترسی‌ین از بکوشته‌بیّن خادش و ونه وچه(که بین مسلمونا بی‌یه)» متهم هاکرده،[37] و همچنین عامر پَلی بورده و وه ره ترغیب هاکرده که فرصت انتقام‌گیری ره از دست نده.[38][39]
محمد پیومی ره توسط عمر به ابوجهل برسنی‌یه که «بردگردین [که] اگر کسی جز شِما با مِن بجنگه بهتر هسته و من هم دوست ندارمه شِمه جه بجنگم»، و ابوجهل بائوته «به خدا قسم برنگردمبه در حالی که خدا وشون ره در اختیار إما قرار هدائه، و این فرصت ره که به نقد پیش بموئه به نسیه نی‌یلمه، و از این پس هیچ‌کس معترض امه کاروون‌ئون نوانه».
محمد به افرادش بائوت بی‌یه از بکاشتن کسایی که از بنی‌هاشم هستنه، چون به‌اکراه حاضر به بجنگستن بینه، صرف‌نظر هاکنن.[40]
مسلمونا از موقعیت برتری ناحیه برخوردار بینه. سپاه مکه از لحاظ شمار نفرات و تجهیزات نظامی خله بتّر بی‌یه، اما برابر وضع تزلزل‌آمیز قریشیون، مسلمونا از روحیهٔ خله بهتری برخوردار بینه.
اول، اسود بن عبدالاسد اتا ئو‌انبار پَلی که مسلمونا بساته بینه بورده و حمزه بن عبدالمطلب وه ره بکاشته. سپس عتبة پیش بموئه و جنگ تن‌به‌تن وسّه موبارز طلب‌هاکرده؛ پس میون عتبة و شیبة (عتبة ِبرار) و ولید(عتبة ِریکا) قریش جه، و عبیدة بن الحریث و حمزه بن عبدالمطلب و علی مسلمونا جه، جنگی سه‌به‌سه درهایته و زمونی که شیبة بدست حمزه، و ولید بدست علی بکوشته بَینه، عتبة، عبیدة ره زخمی هاکرده و اونگادر حمزه پیش بورده و عتبة ره بکاشته و به کومک علی، عبیدة ره به لشگرگاه بردگاردنی‌یه و وه چن روز بعد بمرده. کمی بعد از سوی سپاه مکه چنتا کال تیر کپّل بَیی‌یه و دِ مسلمون ره بکوشته، و اون‌گادِر گت ِجنگ شروع بیّه.[41] [42] مسلمونا با قدرت حمله هاکردنه و صفوف مکیون ره بشکنینه،[43] و خله زود شکست لشکر قریش دله دکته و اکثرشون حین جنگ رَم‌هاکردنه و قریب به ۷۰نفر وشون جه بمردنه و تقریباً به همین تعداد اسیر بَینه، و خله از گت‌گتون ِقریش مثل ابوجهل (توسط معوِذ بن عفرا) و امیه بن خلف بکوشته بَینه.[44] [1] [2] از جانب مسلمونا، فقط ۱۵تن (۶ نفر مهاجرین و ۸نفر انصار جه) جنگ ِمیون یا پس از اون بکاشته بَینه.[45]
به بنویشته ممد حوسن طباطبایی تفسیر المیزان دله به نقل از کتاب ارشاد شیخ مفید، شیعه و سنی معتقدنه که سی و پنج نفر از سپاهیون مکه به دست علی بکاشته بَینه. علاوه بر این افراد دیگری هم هستنه که در خصوص کایری(=مشارکت) علی بکوشتن وشون دله اختلاف وجود دانّه.[46]
مسلمونایی که این جنگ ِدله شرکت هاکردنه «بدریّون» لقب بیتنه و وشون به عنوان اشخاصی شایسته‌تر حساب بینه.[2]
سهیل، عباس (عموی محمد)، عقیل و نوفل (عموزائون محمد) اسیرون مهم جه بینه.[47] محمد با اسیرون به‌نیکی رفتار کارده و جز ات‌دِ نفر از وشون، همگی با هدائن فدیه یا به دلایل دیگر آزاد بَینه.[1] محمد مانع رفتارای خشن (که اعراب وسّه معمولی بی‌یه) با اسیرون بی‌یه، و به طور کلی سیاست وه آزادهاکردن اسیرون با فدیه بی‌یه.[48]وه چن نفر ره که دشمنای خطرناک مدینه و اسلام دونسته، بکاشته و بقیه ره ببخشی‌یه.[49]
پس از جنگ، میون مسلمونا تقسیم غنائم جنگی وسّه اختلاف پیش بموئه تا اینکه آیاتی نازل بیّه[50] و محمد بائوته غنائم و اسیرون به طور مساوی بین کسایی که جنگ دله شرکت داشتنه تقسیم وانه.[51] بخشی از غنائم هم به فقیرون مدینه به‌خصوص زنان و وچونی که پس از جنگ بیوه و یتیم بَینه اختصاص پیداهاکرده.[52]
وات گانه: «این شکست به مکه خله آسیب بزوئه، اما وه ره فلج نکارده. ازدست‌هدائن خله از سرون مکیون وسّه اتا گت ضرر بی‌یه، اما شاید گت‌ترین ضرر از دست هدائن اعتبار و قدر و منزلت بی‌یه.»[2]
پس از این جنگ، مهم‌ترین شخص مکه، ابوسفیان بیّه.
پس از این جنگ، محمد جایگاه مستحکم‌تری مدینه دله پیداهاکرده. به بائوته‌ی وات، اعتمادبه‌نفس و اعتباری که مسلمونا با این پیروزی کسب هاکردنه، عواملی بی‌یه که بدون وشون اسلام به‌سختی تونسته به جایگاه کنونیش برسه.[2]
در نظر مسلمونا، این پیروزی نتیجهٔ امداد الهی بی‌یه. وشون بر این باور بینه که خدا شه فرشته‌ئون ره وشون وسّه برسنی‌یه.[2]
به بائوته وات، «این مصیبت که بر سر اهل مکه بموئه مجازاتی بی‌یه که پیش‌تر آیات مکی دله پیش‌بینی بیّه و بنابراین صحت ادعای پیغمبری محمد ره معلوم هاکرده».[53]
پیروزی این جنگ دله باعث بیّه اهل مدینه شرکت لشکرکشی‌ئون مسلمونای دله آماده‌تر بائن. احتمالاً قبایل میون مدینه و سرخ دریا برای اتحاد با محمد آماده‌تر بَینه؛ چراکه قریش تابستون اون سال دله جرئت نکارده کاروونی ره به سوریه برسنه[54]
پس از غزوهٔ بدر، غزوهٔ احد روی هدائه و مسلمونا مکیون جه شکست بخاردنه. ابوسفیان این جنگ ره در برابر جنگ بدر بدونسته، و به محمد وعدهٔ جنگی دیگر ره سال بعد وسّه بازار موسمی بدر الصفراء دله هدائه. محمد و پیروونش به وعده‌گاه بمونه، اما ابوسفیان میونه‌ی راه پشیمان بیّه و بردگردسته.[1]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
