အင်ဂိုလာနိုင်ငံ

အင်ဂိုလာနိုင်ငံ၏ တရားဝင်အမည်မှာ အင်ဂိုလာသမ္မတနိုင်ငံ ဟု ဖြစ်သည်။ အာဖရိက တောင်-အလယ်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တောင်ဘက်တွင် နမီးဘီးယားနိုင်ငံ၊ မြောက်ဘက်တွင် ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ၊ အရှေ့ဘက်တွင် ဇမ်ဘီယာနိုင်ငံ၊ အနောက်ဘက်တွင် အတ္တလန္တိတ်သမုဒ္ဒရာ တို့နှင့် နယ်ချင်းထိစပ်နေသည်။ မြို့တော်မှာ လွမ်ဒါ (Luanda) ဖြစ်သည်။ ကဗင်ဒါလူမျိုးစုပြည်နယ်သည် အင်ဂိုလာနှင့် ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အင်ဂိုလာသည် ၁၆ရာစုမှစ၍ ၁၉၇၅အထိ ပေါ်တူဂီကိုလိုနီ ဖြစ်ခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် ၁၉၇၅မှ ၂၀၀၂ အထိ ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ အာဖရိကတိုက်တွင် ရေနံနှင့် စိန် ဒုတိယအထွက်ဆုံး တိုင်းပြည်ဖြစ်သည်။ လူ့မျှော်မှန်းသက်တမ်းနိမ့်ပြီး မွေးစကလေးအသက်ရှင်နှုန်းနိမ့်သည်။^[6] ၂၀၀၆ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ကဗင်ဒါပြည်လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး (Front for the Liberation of the Enclave of Cabinda|FLEC) နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ် ချူပ်ဆိုခဲ့သည်။ ကဗင်ဒါခွဲထွက်ရေးပျောက်ကျားအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့သည် ယနေ့ထိတိုင် မြောက်ပိုင်းတွင် လှုပ်ရှားနေဆဲဖြစ်သည်။ ^[7] အင်ဂိုလာနိုင်ငံ၏ ရေနံထွက်ရှိမှု စုစုပေါင်း၏ ၆၅% မှာ ယင်း ကဗင်ဒါဒေသမှ ဖြစ်သည်။

အင်ဂိုလာသမ္မတနိုင်ငံ República de Angola  (ပေါ်တူဂီ)
အလံတော် အမှတ်တံဆိပ်
ဆောင်ပုဒ်:  Virtus Unita Fortior  (လက်တင်) (အင်္ဂလိပ်: "Virtue is stronger when united")
နိုင်ငံတော် သီချင်း: Angola Avante!  (ပေါ်တူဂီ) Forward Angola!
Show globe Show map of Africa
မြို့တော် နှင့် အကြီးဆုံးမြို့	လုအန်ဒါမြို့ 8°50′S 13°20′E
ရုံးသုံး ဘာသာစကားများ	ပေါ်တူဂီ
အမျိုးသား ဘာသာစကားများ	Chokwe language Kongo language Kimbundu Umbundu
လူမျိုးစု (2000)	37% Ovimbundu 25% Ambundu 13% Bakongo 21% Other African 2% Mulatto (mixed European and African) 1% Chinese 1% European
ကိုးကွယ်မှု	၉၃.၄% ခရစ်ယာန်ဘာသာ —၅၆.၄% ရိုမန် ကက်သလစ် —၂၃.၄% ပရိုတက်စတင့် —၁၃.၆% အခြား ခရစ်ယာန် ၄.၅% ရိုးရာကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု ၁.၁% အခြားs 1.0% ဘာသာမဲ့
လူမျိုး	Angolan
အစိုးရ	ပြည်ထောင်စု တပါတီ သမ္မတ ဖွဲ့စည်းပုံသမ္မတနိုင်ငံ
• သမ္မတ	ယောဟန် လော်ရိန်ဆို
• ဒုသမ္မတ	ဘော်နီတို ဒီ ဆိုဆာ
ဥပဒေပြုလွှတ်တော်	အမျိုးသားလွှတ်တော်
တည်ထောင်ခြင်း
• ကွန်မြူနစ်အုပ်ချုပ်မှု အောက်တွင် ‌ပေါ်တူဂီနိုင်ငံမှ လွတ်လပ်ရေးရရှိခြင်း	၁၉၇၅ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၁ ရက်
• ကုလသမဂ္ဂ အပြည့်အဝအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်ခြင်း	၁၉၇၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၂ ရက်
• လက်ရှိဖွဲ့စည်းပုံ	၂၀၂၀ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၁ ရက်
ဧရိယာ
• စုစုပေါင်း	၁,၂၄၆,၇၀၀ km2 (၄၈၁,၄၀၀ sq mi) (အဆင့်: ၂၂)
• ရေထု (%)	မပြောပလောက်
လူဦးရေ
• ၂၀၂၀ ခန့်မှန်း	၃၁,၁၂၇,၆၇၄[1] (အဆင့် - ၄၆)
• ၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်း	၂၅,၇၈၉,၀၂၄[2]
• သိပ်သည်းမှု	၂၄.၉၇/km2 (၆၄.၇/sq mi) (အဆင့် - ၁၅၇)
GDP (PPP)	၂၀၁၉ ခန့်မှန်း
• စုစုပေါင်း	$၂၁၃.၀၃၄ billion[3] (အဆင့် - ၆၄)
• Per capita	$၆,၈၇၈[3] (အဆင့် - ၁၀၇)
GDP (nominal)	၂၀၁၉ ခန့်မှန်း
• စုစုပေါင်း	$၆၄.၄၈၀ ဘီလီယံ[3] (အဆင့် - ၆၁)
• Per capita	$၂,၀၈၀[3] (အဆင့် - ၉၁)
Gini (၂၀၁၈)	၅၁.၃[4] မြင့်
HDI (၂၀၁၉)	၀.၅၈၁[5] အလယ် · ၁၄၈
ငွေကြေး	ကွန်ဇာ (AOA)
အချိန်ဇုန်	WAT (UTC+1)
ရက်စွဲပုံစံ	dd/mm/yyyy
ယာဉ်ကြောစနစ်	right
တယ်လီဖုန်းကုဒ်	+244
Internet TLD	.ao

ဝေါဟာရရင်းမြစ်

ပထဝီဝင်အနေအထား

ရာသီဥတု

သမိုင်းကြောင်း

ပြည်နယ်များ

အစိုးရအဖွဲ့

နိုင်ငံရေး

နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး

စစ်တပ်

စီးပွားရေး

ကျန်းမာရေး

ပညာရေး

လူဦးရေနှင့်လူမျိုးများ

ယဉ်ကျေးမှု

ကိုးကား

1. "Início". www.ine.gov.ao. Archived from the original on 2020-03-19. Retrieved 2020-04-18.
2. Resultados Definitivos do Recenseamento Geral da População e da Habitação de Angola 2014 [Final Results of the General Census of Population and Housing of Angola 2014] (PDF) (ပေါ်တူဂီဘာသာစကားဖြင့်)၊ Instituto Nacional de Estatística၊ March 2016၊ 6 May 2016 တွင် မူရင်း (PDF) အား မော်ကွန်းတင်ပြီး
3. Report for Selected Countries and Subjects: Angola။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့။
4. GINI index (World Bank estimate) - Angola။ ကမ္ဘာ့ဘဏ်။ ဇွန် ၁၇၊ ၂၀၂၁ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
5. Human Development Report 2020။ ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးမှု အစီအစဉ် (December 15, 2020)။ ဇွန် ၁၇၊ ၂၀၂၁ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
6. (အင်္ဂလိပ်) Life expectancy at birth Archived 5 December 2010 at the Wayback Machine., www.cia.gov (2009)
7. (ပေါ်တူဂီ) Angola mantém presença militar reforçada em Cabinda, UOL.com.br (4 June 2008)