From Wikipedia, the free encyclopedia
တောင်ဩစတြေးလျပြည်နယ်သည် ဩစတြေးလျတိုက် တောင်ဘက်၏ အလယ်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ ထိုပြည်နယ်၏ အကျယ်အဝန်းသည် ၃၈၀,ဝ၇ဝ စတုရန်းမိုင် မျှရှိသည်။ ထိုပြည်နယ်၏ ကျယ်ပြန့်သော အစိတ်အပိုင်းသည် သဲကန္တာရဖြစ်သည်။ မြေဩဇာကောင်းမွန်၍ စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်နိုင်သောဒေသများကား မြို့တော်ဖြစ်သော အက်ဒလိတ်မြို့အနီးအနားတစ်ဝိုက်နှင့် အရှေ့တောင်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက်တွင် တည်ရှိလေသည်။ ထိုဒေသများတွင် စပျစ်ခြံနှင့် သစ်သီးခြံများရှိသည်။
ထို့ထက် မြောက်ဘက်ကျသော အပိုင်းတွင် ဂျုံခင်းများရှိ၍၊ ထို့ထက် အထက်ကျသော အပိုင်းမှာကား သိုးနွားတို့၏ စားကျက်မြက်ခင်းကြီးများရှိလေသည်။ ထိုမြက်ခင်းကြီးများ၏ အထက်တွင် သဲကန္တာရကြီးတည်ရှိ၏။ ထိုသဲကန္တာရသည် ဩစတြေးလျတိုက်အလယ်ပိုင်း သဲကန္တာရကြီးနှင့် တဆက်တည်း ဖြစ်လေသည်။
ထိုပြည်နယ်၏ အနောက်ဘက်ပိုင်းသည် ချုံဖုတ်ကလေးများသာ ပေါက်ရောက်သော ကျတ်တီးပြင်ဒေသဖြစ်လေသည်။ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်း တစ်လျှောက်တွင် ပင်လယ်ကွေ့နှင့် ပင်လယ်အော် အများရှိသည်။ ထိုပြည်နယ်တွင် အဲယားအိုင်၊ ဖရုမ်းအိုင်နှင့် တောရင်းအိုင်များရှိသည်။ ဖရုမ်းအိုင်နှင့် တောရင်းအိုင်တို့မှာ ယခုအခါ ရေခန်းခြောက်နေသည်သာများ၏။
မာရေးမြစ်သည် ထိုပြည်နယ်၏ အရှေ့တောင်ဘက်ပိုင်းကို ဖြတ်သန်းစီးဆင်း၍ တောင်ဘက်သမုဒ္ဒရာထဲသို့စီးဝင်လေသည်။ ယင်းမြစ်သည် ဩစတြေးလျတိုက်တွင် အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ အခြားမြစ်ငယ်များရှိသည့်အနက် အချို့သည် အဲယားအိုင်တွင်းသို့ စီးဝင်ကြလေသည်။ ရာသီဥတုမှာ ပူပြင်းခြောက်သွေ့သော်လည်း ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်၏။ တောင်ဘက်ကမ်းရိုးတန်း တစ်လျှောက်နှင့် ကုန်းမြင့်ပိုင်းများတွင် စိုက်ပျိုးရေးကို လုပ်ကိုင်နိုင်လောက်အောင် မိုးရွာသွန်းသော်လည်း အတွင်းဘက်တွင်ကား တစ်နှစ်လျှင် မိုးရေချိန် ၅ လက်မမှ ၁၁ လက်မအထိမျှသာ မိုးရွာသည်။
တောင်ဩစတြေးလျပြည်နယ်သည် လယ်ယာလုပ်ငန်း ထွန်းကားသော ပြည်နယ်ဖြစ်၏။ မြောက်ဘက် ရေရှားသော ဒေသများတွင် ရေသွင်း၍ သစ်သီးခြံများကို စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်ကြလေသည်။ ထိုပြည်နယ်မှ ဂျုံ၊ မုယော၊ မြင်းစားဂျုံ၊ အာလူး ထွက်၏။ သတ္တုများလည်းထွက်၏။ အရှေ့ဘက်တောင်တန်းများမှ သံကျောက်၊ ထုံးကျောက်၊ ရွဲ၊ ဖန်ချက်ကျောက်နှင့် ဆားကြမ်းတို့ကို ရနိုင်သည်။ ထိုပြည်နယ်ရှိ ခန်းခြောက်သွားသော ဆားအိုင်များမှ ဆားမြောက်မြားစွာရရှိသည်။ အဓိက ထုတ်ကုန်များမှာ သစ်သီးအစိမ်း နှင့်အခြောက်၊ အရက်ချို၊ အမဲသား၊ ဂျုံ၊ ဂျုံမှုန့်၊ သိုးမွှေး၊ ကြေးနီနှင့် သိုး၊ နွားမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းထွက်ပစ္စည်းများ စသည်တို့ဖြစ်၏။
ထိုပြည်နယ်တွင် မီးရထားလမ်း ဖောက်ထားသောကြောင့် ကူးသန်းသွားလာရေး လွယ်ကူသည်။ ပြည်နယ်အတွင်း မီးရထားလမ်း မိုင်ပေါင်း ၃,၉၀၀ ခန့်နှင့် ကုန်းလမ်းမိုင်ပေါင်း ၅၂,၀၀၀ ခန့်ရှိသည်။ ဩစတြေးလျတိုက်ကို အရှေ့မှအနောက်သို့ဖြတ်ကာ တောင်ဩစတြေးလျပြည်နယ် စပင်ဆာကွေ့ရှိ ပို့ဩဂတ်စတာမြို့မှသည် အနောက်ဩစတြေးလျပြည်နယ်ရှိ ကယ်လဂူလီမြို့အထိ ဖောက်လုပ်ထားသော မီးရထားလမ်းသည် သဲကန္တာရကို ဖြတ်သန်းသွားလေသည်။
ထို့ပြင် ပို့ဩဂတ်စတာမှ မြောက်ပိုင်းပြည်နယ်ရှိ အဲလစ်စပရင်း မြို့သို့ပေါက်သော မီးရထားလမ်းရှည်တသွယ်လည်းရှိသည်။ ရေကြောင်းကူးသန်းသွားလာရေးတွင် မာရေးမြစ်သည် အလွန်အသုံးဝင်ပေသည်။
တောင်ဩစတြေးလျပြည်နယ်၏ ကမ်းရိုးတန်း တစ်လျှောက်ကို ၁၈၀၂ ခုနှစ်တွင် မက်သယူး ဖလင်းဒါး အမည်ရှိ ရေကြောင်းခရီးသည်တစ်ဦးက စတင်တွေ့ရှိလေသည်။ သို့သော် ၁၈၃၆ ခုနှစ်တွင် စတင်၍ အခြေစိုက်ရာဒေသအဖြစ် တည်ထောင်ခဲ့လေသည်။ ၁၈၅၀ ပြည့်နှစ်နောက်တွင် လူဦးရေမှာ တဖြည်း ဖြည်း တိုးတက်လာသည်။ ၁၉၀၁ ခုနှစ်တွင် ဩစတြေးလျဓနသဟာယနိုင်ငံစုတွင် ပါဝင်ခဲ့လေသည်။ လယ်ယာလုပ်ငန်း ထွန်းကားသောပြည်နယ် ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးအတွင်း၌ စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းများသည် နေ့ခြင်း ညခြင်းဆိုသလိုပင် တိုးတက်လာခဲ့လေ၏။
ထိုပြည်နယ်၏ လူဦးရေမှာ ၁၉၅၅ ခုနှစ် သန်းခေါင် စာရင်းအရ ၈၁၅,၅၄၉ ယောက်ရှိသည်။ ဗြိတိသျှလူမျိုး၏ အဆက်အနွယ်တို့သာ များပြားလေသည်။ ဂျာမန်၊ စကန်ဒီနေးဗီးယန်းစသည့် ဥရောပတိုက်သားများ အနည်းငယ်မျှရှိသည်။ မြောက်ဘက်ပိုင်းတွင် ဩစတြေးလျတိုက်၏ တိုင်းဦးသားတို့ နေထိုင်ကြသည်။ တောင်ဩစတြေးလျပြည်နယ်တွင် ကလေးသူငယ်တိုင်းပင် ၁၄ နှစ်သားအရွယ်အထိ ကျောင်းများသို့ အခမဲ့တက်ရောက် စာပေသင်ကြားရ၏။ အက်ဒီလိတ်မြို့တွင် တက္ကသိုလ်ကျောင်း တစ်ကျောင်းရှိသည်။ ထို့ပြင် အစိုးရ သတ္တုတူးဖော်ရေးအတတ်နှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းအတတ်သင်ကျောင်း တကျောင်းလည်းရှိ၏။ ထိုပြည်နယ်တွင် အထက်အောက် လွှတ်တော်နှစ်ရပ်ပါဝင်သော ပါလီမန်လွှတ်တော်ရှိ၍ ဗြိတိသျှအစိုးရ ခန့်ထားသော ဘုရင်ခံသည် အမှုဆောင်ဝန်ကြီးအဖွဲ့၏ အကူအညီဖြင့် ပြည်နယ်ကို အုပ်ချုပ်လေသည်။
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
