biċċa art imdawra bl-ilma minn tliet naħat iżda li tkun konness mal-art kontinentali From Wikipedia, the free encyclopedia
Peniżola (bil-Latin: paeninsula minn paene li tfisser “kważi” u insula li tfisser “gżira”) hija biċċa art imdawra bl-ilma fuq il-biċċa l-kbira tal-fruntiera tagħha filwaqt li tkun kollegata ma’ art kontinentali li testendi minnha.[1][2][3][4] L-ilma tal-madwar ġeneralment jinftiehem li huwa kontinwu, għalkemm mhux neċessarjament jissemma bħala korp wieħed tal-ilma.
Il-peniżoli mhux dejjem jissejħu peniżoli; ġieli jissejħu wkoll promontorju, kap, promontorju ta’ gżira, biċċa art ’il barra jew istmu.[5] Promontorju ġeneralment jitqies bħala biċċa art dejqa li tibqa’ dieħla ġol-baħar li tkun inqas prominenti minn kap. Xmara li tgħaddi minn baċir dejjaq ħafna xi kultant jingħad ukoll li tifforma “peniżola” imdawra kważi għalkollox bl-ilma. Bil-Malti, il-plural ta’ peniżola huwa peniżoli, filwaqt li qajla l-plural jinkiteb bil-Latin peninsulae f’dokumenti tekniċi.[6]
Karatteristika partikolari ta’ peniżola hija l-promontorju[7] flimkien mal-istmu partikolarment dejjaq li joħroġ minn wiċċ l-ilma. Jekk peniżola tkun tinsab f’korp tal-ilma intern (eż. lag jew xmara) din tissejjaħ ukoll “peniżola interna”.[8]
Uħud mill-ikbar peninsuli fid-dinja jinkludu l-Peniżola Għarbija, l-akbar waħda, li tkopri l-Arabja Sawdita u pajjiżi ġirien, segwita mill-Peniżoli Indoċiniża u Malasjana fix-Xlokk tal-Asja. Eżempji oħra notevoli huma l-Peniżola Iberika (Spanja u l-Portugall), il-Peniżola Taljana, u l-Peniżola Skandinava. Kull wieħed minn dawn ir-reġjuni juri ekosistemi diversi, pajsaġġi, u storji kulturali, li jiffurmaw kemm l-attivitajiet naturali kif ukoll dawk umani madwar id-dinja [9].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
