Teatru tal-Opri ta' Sydney
binja ikonika fejn jittellgħu l-ispettakli tal-arti f'Sydney, New South Wales, l-Awstralja / From Wikipedia, the free encyclopedia
It-Teatru tal-Opri ta' Sydney (bl-Ingliż: Sydney Opera House) huwa binja li tħaddan fiha diversi positijiet fejn jittellgħu l-ispettakli tal-arti f'Sydney, l-Awstralja. Il-binja tinsab fuq in-naħa ta' quddiem tax-xatt tal-Port ta' Sydney, u titqies b'mod wiesa' bħala waħda mill-iżjed binjiet famużi u li jintgħarfu fid-dinja kif ukoll kapulavur tal-arkitettura tas-seklu 20.[1][2]
Iddisinjata mill-arkitett Daniż Jørn Utzon, iżda mlestija minn tim ta' arkitetti Awstraljani mmexxi minn Peter Hall, il-binja nfetħet formalment mir-Reġina Eliżabetta II fl-20 ta' Ottubru 1973[3] wara li x-xogħlijiet tal-kostruzzjoni kienu bdew fl-1957 meta Utzon kien intgħażel bħala r-rebbieħ ta' kompetizzjoni internazzjonali tad-disinn. Il-Gvern ta' New South Wales, immexxi mill-Premier, Joseph Cahill, awtorizza l-bidu tax-xogħlijiet fl-1958 b'Utzon fit-tmun. Id-deċiżjoni tal-gvern li jinbena d-disinn ta' Utzon spiss tintesa minħabba ċ-ċirkostanzi li seħħew wara, fosthom id-dewmien fit-twettiq tax-xogħlijiet u l-kostijiet żejda, kif ukoll ir-riżenja finali tal-arkitett.[4]
Il-binja u l-madwar tagħha jokkupaw il-Punt ta' Bennelong kollu fil-Port ta' Sydney, bejn Sydney Cove u Farm Cove, biswit id-distrett ċentrali tan-negozju ta' Sydney u l-Ġonna Botaniċi Rjali, u qrib il-Pont tal-Port ta' Sydney.
Il-binja fiha diversi postijiet fejn jittellgħu l-ispettakli, li kollha f'daqqa jospita iktar minn 1,500 spettaklu kull sena, b'attendenza ta' iktar minn 1.2 miljun ruħ. L-ispettakli jiġu ppreżentati minn bosta artisti tal-ispettakli, inkluż tliet kumpaniji residenti: Opera Australia, il-Kumpanija tat-Teatru ta' Sydney u l-Orkestra Sinfonika ta' Sydney. Bħala wieħed mill-iżjed attrazzjonijiet popolari fl-Awstralja, b'kollox iżuruh iktar minn tmien miljun persuna fis-sena, u bejn wieħed u ieħor 350,000 viżitatur jagħmlu żjara ggwidata tal-binja kull sena. Il-binja hija ġestita mit-Trust tat-Teatru tal-Opri ta' Sydney, aġenzija tal-Gvern Statali ta' New South Wales.[5]
Fit-28 ta' Ġunju 2007, it-Teatru tal-Opri ta' Sydney sar Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO[6][7], wara li kien ġie elenkat fir-Reġistru tal-Wirt Nazzjonali (li ma għadux jeżisti) fl-1980, fir-Reġistru tat-Trust Nazzjonali tal-Awstralja fl-1983, fl-Inventarju tal-Wirt ta' Sydney mis-sena 2000, fir-Reġistru tal-Wirt Statali ta' New South Wales fl-2003, u fil-Lista tal-Wirt Nazzjonali tal-Awstralja fl-2005. It-Teatru tal-Opri ta' Sydney kien finalista wkoll fil-kampanja ta' New7Wonders of the World li fasslet il-lista tas-Seba' Għeġubijiet Ġodda tad-Dinja.[8][9]