Tirana

Tirana /tᵻˈrɑːnə/ ( dengar) (Standard Albania: Tiranëcode: sq is deprecated ; bahasa Gheg Albania: Tirona) adalah ibu negara dan kota terbesar di Albania. Ia juga merupakan pusat pentadbiran, budaya, ekonomi dan industri di Albania. Berdasarkan bancian pada tahun 2015, penduduk Tirana berjumlah 610,070 orang^[3] dan perbandaran Tirana, yang diwujudkan pada tahun 2015, memiliki jumlah penduduk seramai 800,986 orang.^[4] Ini bermakna Tirana adalah kawasan metropolitan terbesar di Albania, dan satu-satunya kota dengan jumlah penduduk melebihi 500.000 orang. Kota ini juga mempunyai banyak institusi dan universiti awam dan swasta.

Tirana Tiranë
Perbandaran Tirana
Dataran Skanderbeg pada waktu malam
Bendera Mohor
Lokasi Tirana di Albania
Negara	Albania
Kaunti	Kaunti Tirana
Daerah	Daerah Tirana
Diasaskan	1614
Pentadbiran
• Datuk bandar	Erion Veliaj[1]
Keluasan
• Jumlah	41.8 km2 (16.1 batu persegi)
Aras	110 m (360 ft)
Penduduk  (2015)
• Jumlah	610,070
Zon waktu	UTC+1 (CET)
• Musim panas (DST)	UTC+2 (CEST)
Poskod	1000[2]
Kod kawasan	04
Plat kereta	TR
Laman sesawang	www.tirana.gov.al

Bandar ini didirikan pada tahun 1614 dan menjadi ibu negara Albania pada tahun 1920.

Pemandangan Tirana dari Gunung Dajti.

Pendidikan

Lihat juga: Pendidikan di Albania

Tirana memiliki beberapa institusi akademik seperti Universiti Tirana, Politeknik Universiti Tirana, Universiti Pertanian Tirana, Akademi Pendidikan Fizikal dan Sukan, Universiti Seni (Akademi Seni Albania), Akademi Sains Albania, dan Universiti Tentera Skanderbeg, institusi penyelidikan akademik kebangsaan dan antarabangsa seperti NGO. English Base adalah sekolah Bahasa Inggeris di Tirana.

Tirana juga memiliki institusi pendidikan swasta seperti Universiti Albania (U.F.O - Universitas.Fabrefacta Optime), Universiti Epoka, Universiti New York, Tirana, Universiti Eropah Tirana, Universiti Luarasi, Akademi Filem dan Multimedia "Marubi".

• 
  Pandangan panorama 360° Dataran Mother Teresa pada waktu malam dengan kampus Universiti Tirana berada di tengah

Ekonomi

Tirana merupakan jantung ekonomi bagi Albania. Ia adalah pusat kewangan dan industri Albania yang utama. Sejak tahun 1920-an, ia melalui perkembangan yang pesat dan mewujudkan banyak industri bagi produk-produk pertanian, mesin, tekstil, pharmaseutikal, logam dan perkhidmatan. ^{[perlu rujukan]}

Tirana mula membangun pada awal kurun ke-16, apabila sebuah bazaar telah dibuka, dan para kraftangannya mengeluarkan fabrik sutera dan kapas, kulit, seramik dan besi, perak dan barang kemas. Tirana terletak di kawasan yang subur. Ia mengeksport 2,600 tong minyak zaitun dan 14,000 bungkusan barangan tembakau untuk didagangkan ke Venezia pada tahun 1769. ^{[perlu rujukan]} Pada tahun 1901, ia mempunyai 140,000 pokok zaitun, 400 buah kilang minyak serta 700 buah kedai. ^{[perlu rujukan]}

Pusat Perniagaan ABA, Menara Hijau 4ever dan Menara TID, sebuah menara perniagaan setinggi 80-meter (260-kaki) telah dibina di kota ini. Tirana juga memiliki pasar raya seperti City Park, QTU dan Pintu Timur Tirana.

Pengangkutan

Bas

Lihat juga: Laluan bas di Tirana

Terminal TIA

Sistem pengangkutan tempatan dalam Tirana adalah bas atau teksi. Teksi-teksi rasmi memiliki plat berwarna kuning dengan huruf berwarna merah dan biasanya bermeter.

Perkhidmatan koc dan bas mini (furgon) juga boleh didapati ke laluan pantai, utara dan selatan Albania daripada Tirana. Perkhidmatan koc antarabangsa ke Greece, melalui Korçë atau Kakavije, ke Kosovo^{[note 1]} melalui Lebuhraya Durrës-Morine, dan ke Republik Makedonia Utara melalui Struga.

Lapangan terbang

Lapangan Terbang Antarabangsa Tirana adalah satu-satunya lapangan terbang antarabangsa di Albania dan ia terletak dekat dengan ibu negara di Tirana. Lapangan terbang ini terletak di kampung Rinas sekitar 11 kilometer (6.9 batu) ke barat laut Tirana.

Laut

Tirana boleh dihubungi melalui pelabuhan Durrës, 36 km (22 bt) jauh dari ibu negara. Para penumpang feri daripada Durrës berlayar ke Trieste, Ancona, Otranto, Brindisi, Bari, Genoa (Itali), Zadar, Dubrovnik (Croatia), Koper (Slovenia), Bar (Montenegro), Corfu (Yunani) dan lain-lain. Kavaja juga termasuk dalam Kaunti Tirana.

Galeri

• 
  Sungai Lana
• 
  Dataran Skanderbeg
• 
  Dataran Skanderbeg
• 
  Seberang Dataran Skanderbeg
• 
  Menara Jam Tirana
• 
  Jambatan Pejalan Kaki Baru
• 
  Taman Rinia
• 
  Monumen Skanderbeg pada waktu malam
• 
  Universiti Tirana

Bandar berkembar

Tirana merupakan bandar kembar bagi;

• Ankara, Turki^[5]
• Bucharest, Romania^{[perlu rujukan]}
• Firenze, Itali^{[perlu rujukan]}
• Roma, Itali^{[perlu rujukan]}
• Torino, Itali^{[perlu rujukan]}

Rujukan

1. "Erion Veliaj shpall fitoren në Tiranë". www.evropaelire.org. Dicapai pada 2015-06-23.
2. Templat:Sq icon Kodi postar Diarkibkan 2012-02-20 di Wayback Machine Posta Shqiptare. www.postashqiptare.al. Dicapai pada 2008-11-13
3. "salinan arkib". Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-03-16. Dicapai pada 2016-09-12.
4. "salinan arkib" (PDF). Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2016-03-04. Dicapai pada 2016-09-12.
5. http://www.ankara.bel.tr/en/foreign-relations-department/sister-cities-of-ankara#.V649oGVvfxt

Pautan luar

Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan: Tirana.

• (Inggeris) Tapak rasmi

1. Kosovo merupakan sebuah subjek yang menjadi pertikaian antara Republik Kosovo dan Republik Serbia. Republik Kosovo mengistiharkan kemerdekaan secara unilateral pada 17 Februari 2008, tetapi Serbia berterusan mendakwa ia adalah sebahagian daripada wilayah berdaulatnya. Dua buah kerajaan ini mula menormalkan hubungan pada tahun 2013, sebagai sebahagian daripada Persetujuan Brussels. Kosovo menerima pengakuan rasmi sebagai sebuah negara merdeka daripada 111 daripada 193 Negara anggota Pertubuhan Bangsa Bersatu Pertubuhan Bangsa Bersatu.