From Wikipedia, the free encyclopedia
वळू किंवा सांड हा गायीचा नर आहे. हा प्राणी अंगाने तगडा असतो. प्रजोत्पादनास या प्राण्याचा उपयोग होतो. महाराष्ट्रातील काही जातिवंत खिल्लार वळूंच्या नावावर जास्तीत जास्त १७/१८ गाई एका दिवसाला नेसर्गीक रेतन करण्याचे रेकॉर्ड देखील आहे. काही वळूनी त्यांच्या १५ वर्षाच्या आयुष्यात जवळपास ११,००० पेक्षा जास्त गाई देखील नेसर्गीक रेतन केलेल्या आहेत. सध्या खिल्लार गोवंशामध्ये पंढरपूर जवळील सिद्धापूर गावातील खिल्लार खान सर्वात जास्त प्रसिद्ध आणि जुनी मानली जाते. या सिद्धापूर खाणीतील सर्वात जास्त पैदास आज महाराष्ट्र आणि कर्नाटकात पाहायला मिळते.
हा लेख/विभाग स्वत:च्या शब्दात विस्तार करण्यास मदत करा. |
वळूची पिळदार शरीरयष्टी, दमदार छाती, भारदस्त ऊँची ,अंगावर असलेले ठिपके, पांढरे शुभ्र वस्त्र यामुळे वळूचा रुबाब जरा जास्त देखणाच दिसतो, तसेच त्याची उच्च वंशावळ या वैशिष्टांमुळे.
उत्तम पैदाशीसाठी खिल्लार पालकाने सर्वप्रथम आपली गाय खिल्लारच्या कोणत्या उपजाती मध्ये मोड़ते, हे जाणून घेतल पाहिजे व त्यानुसार त्या उपजातीच्या वळूची निवड केली पाहिजे. उदा: काजळी गाईच्या मालकाने शक्यतो कोसा /हरन्या / गाजरी वळू कड़ून आपली गाय रेतन करने टाळावे.
खिल्लार वळू निवडताना त्यात पुढील निकष पाळावेत
नाव आणि माहिती | अवयव | ||||
---|---|---|---|---|---|
फ़ाउंडेशन (पाया) | |||||
शरीर | शरीर | ||||
वशिंड | |||||
चेहरा1 | चेहरा2 | चेहरा3 | |||
शिंग1 | शिंग2 | ||||
बेंबी | |||||
छाती | |||||
गळकांबळ (पोळी) | |||||
शेपुट | |||||
चौक | चौक |
खिल्लार वळूला आज्ञाधारक करण्यासाठी दिवसातील जास्तीत जास्त वेळ म्हणजे ८ तास तरी त्या वळू सोबत घालवावा. वैरण, पाणी हे त्या एकाच व्यक्तीने करावे, त्याला हाक मारणे, त्याला गोंजारने कि जेणेकरून त्याला तुमची सवय झाली पाहिजे.
कोडमुर्ग सोन्या(शिंगमोडकं), श्रीशैल दळवाई, तिकोंडी | ||||||||||||||||
गुरूबसू तेली, गाव: संख, ता जत, जि सांगली,तासगाव चॅम्पियन | ||||||||||||||||
मूळ उगमस्थान - गाव: कर्जाल, तालुका मंगळवेढा, जिल्हा सोलापूर | ||||||||||||||||
मुदक्काप्पा तेली, (सिद्धापूर) - दत्तात्रय काशीद, जवळा | ||||||||||||||||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.