पूर्ण संख्या

पूर्ण संख्या किंवा पूर्णांक^[1] (इंग्लिश: Integer, इंटिजर) म्हणजे नैसर्गिक संख्या (शून्यासह) (म्हणजे ०, १, २, ३, ४, ...), तसेच शून्याखेरीज अन्य नैसर्गिक संख्यांची ऋणरूपे ^{[श 1]} (म्हणजे −१, −२, −३, ..) या संख्यांना उद्देशून वापरली जाणारी संज्ञा होय. या संख्या पूर्ण एककात व्यक्त करता येतात - म्हणजेच त्या कोणत्याही अपूर्णांकाशिवाय किंवा दशांशचिन्हाशिवाय मांडता येतात. उदाहरणार्थ, २१, ४ व −२०४८ या पूर्ण संख्या होत; मात्र ९.७५, ५^१/_२ या पूर्ण संख्या नव्हेत.

पूर्णांकांचा संच दर्शवण्यासाठी वापरले जाणारे चिन्ह.

या संख्या वास्तव संख्यांचा^{[श 2]} उपसंच ^{[श 3]} असून {..., −२, −१, ०, १, २, ...} या संचात बसू शकतात. पूर्णांक संख्यांचा संच ठळक टायपातल्या Z या रोमन वर्णाक्षराने (किंवा ब्लॅकबोर्ड ठळक टायपातल्या ${\displaystyle \mathbb {Z} }$, युनिकोड U+2124 ℤ), दर्शवतात. "अंक" या अर्थाच्या जर्मन भाषेतल्या "त्सालेन" (जर्मन: Zahlen) या शब्दातील "झेड" अक्षरावरून हे चिन्ह आले आहे.

पारिभाषिक शब्द

1. ऋणरूप (इंग्लिश: Negative, निगेटिव्ह). एखाद्या संख्येचे ऋणचिन्हाने युक्त असे रूप.
2. वास्तव संख्या (इंग्लिश: Real number, रियल नंबर)
3. उपसंच (इंग्लिश: Subset, उपसंच). एखाद्या संचाचा काही भाग.

संदर्भ व नोंदी

1. गणितशास्त्र परिभाषा कोश. p. १२८.