२००७-२००८चे जागतिक आर्थिक संकट
From Wikipedia, the free encyclopedia
२००७-२००८ चे आर्थिक संकट, किंवा ग्लोबल फायनान्शियल क्रायसिस, हे २१ व्या शतकाच्या सुरुवातीला आलेले एक गंभीर जागतिक आर्थिक संकट होते. महामंदी (१९२९) नंतरचे हे सर्वात गंभीर आर्थिक संकट होते. कमी-उत्पन्न घर खरेदीदारांना लक्ष्य करत शिकारी कर्ज देणे, [1] जागतिक वित्तीय संस्थांकडून जास्त जोखीम घेणे, [2] आणि युनायटेड स्टेट्स हाऊसिंग बबल फुटणे यामुळे " परिपूर्ण वादळ " झाले. अमेरिकन रिअल इस्टेटशी जोडलेले मॉर्टगेज-बॅक्ड सिक्युरिटीज (MBS), तसेच त्या MBS शी लिंक केलेले डेरिव्हेटिव्ह्जचे विस्तीर्ण जाळे, मूल्यात कोसळले . [3] सप्टेंबर २००८ रोजी लेहमन ब्रदर्सच्या दिवाळखोरीसह आणि त्यानंतरच्या आंतरराष्ट्रीय बँकिंग संकटाने कळस गाठून जगभरातील वित्तीय संस्थांना गंभीर नुकसान सहन करावे लागले. [4]
या लेखातील मजकूर मराठी विकिपीडियाच्या विश्वकोशीय लेखनशैलीस अनुसरून नाही. आपण हा लेख तपासून याच्या पुनर्लेखनास मदत करू शकता.
नवीन सदस्यांना मार्गदर्शन हा साचा अशुद्धलेखन, अविश्वकोशीय मजकूर अथवा मजकुरात अविश्वकोशीय लेखनशैली व विना-संदर्भ लेखन आढळल्यास वापरला जातो. |
आर्थिक संकटाची पूर्वस्थिती गुंतागुंतीची आणि बहु-कारणाची होती. [5] [6] [7] जवळजवळ दोन दशकांपूर्वी, यूएस काँग्रेसने परवडणाऱ्या घरांसाठी वित्तपुरवठा करण्यास प्रोत्साहन देणारा कायदा पारित केला होता. [8] तथापि, १९९९ मध्ये, १९३३ मध्ये स्वीकारण्यात आलेले ग्लास-स्टीगल कायद्याचे काही भाग रद्द करण्यात आले, ज्यामुळे वित्तीय संस्थांना त्यांच्या व्यावसायिक (जोखीम-विरोध) आणि मालकी व्यापार (जोखीम घेणे) ऑपरेशन्स एकत्र करण्याची परवानगी देण्यात आली. [9] आर्थिक संकुचित होण्यासाठी आवश्यक असलेल्या परिस्थितींमध्ये निर्विवादपणे सर्वात मोठा वाटा होता शिकारी आर्थिक उत्पादनांचा वेगवान विकास ज्याने कमी-उत्पन्न, कमी माहिती असलेल्या गृहखरेदीदारांना लक्ष्य केले जे मुख्यत्वे वांशिक अल्पसंख्याकांचे होते. [10] बाजाराचा हा विकास नियामकांचे लक्ष न देता झाला आणि त्यामुळे अमेरिकन सरकारला आश्चर्याचा धक्का बसला. [11]
संकटाच्या सुरुवातीनंतर, जागतिक वित्तीय व्यवस्थेचे पतन टाळण्यासाठी सरकारांनी वित्तीय संस्थांचे मोठ्या प्रमाणावर जामीन आणि इतर उपशामक आर्थिक आणि वित्तीय धोरणे तैनात केली. [12] यूएस मध्ये, ३ ऑक्टोबर, २००८ चा $८०० अब्ज डॉलरचा आणीबाणीचा आर्थिक स्थिरीकरण कायदा आर्थिक फ्री-फॉल कमी करण्यात अयशस्वी झाला, परंतु त्याच आकाराच्या अमेरिकन रिकव्हरी अँड रिइन्व्हेस्टमेंट ऍक्ट २००९, ज्यामध्ये भरीव वेतन कर क्रेडिटचा समावेश होता, आर्थिक निर्देशक उलट दिसले. आणि १७ फेब्रुवारीच्या कायद्यानंतर एका महिन्यापेक्षा कमी कालावधीत स्थिर होईल. [13] या संकटामुळे मोठी मंदी आली ज्यामुळे बेरोजगारी वाढली [14] आणि आत्महत्या, [15] आणि संस्थात्मक विश्वास कमी झाला [16] आणि प्रजनन क्षमता, [17] इतर मेट्रिक्समध्ये. युरोपीय कर्ज संकटासाठी मंदी ही एक महत्त्वाची पूर्वअट होती.
२०१० मध्ये, "युनायटेड स्टेट्सच्या आर्थिक स्थिरतेला चालना देण्यासाठी" संकटाला प्रतिसाद म्हणून यूएसमध्ये डोड-फ्रँक वॉल स्ट्रीट सुधारणा आणि ग्राहक संरक्षण कायदा लागू करण्यात आला. बेसल III भांडवल आणि तरलता मानके देखील जगभरातील देशांनी स्वीकारली आहेत. [18] [19]