बाली लोक (इंडोनेशियन: सुकु बाली) हे इंडोनेशियातील बाली बेटात रहाणारे लोक आहेत. हे आस्ट्रोनियन वंशाच्या समूहात मोडतात. बालीची लोकसंख्या ४.२ दशलक्ष (इंडोनेशियाच्या लोकसंख्येच्या १.७% टक्के) आहे. एकूण बाली लोकसंख्येपैकी ८९% टक्के लोक बेटावर राहतात.[1] लॉम्बाक बेटावर आणि जावाच्या पूर्वेकडील भागात (उदा. बानुवांगीची नगरपालिका) येथे देखील बरेच बाली लोक राहतात.

Thumb
बाली जोडपे त्यांच्या लग्नातल्या पोशाखात आणि त्यांच्या मित्रांसह

उगम

Thumb
बाली नर्तक, १९२० ते १९४०.

बाली लोकांचा उगम तीन प्रकारच्या स्थलांतरातून (लाटांमधून) झाला आहे. सर्वात पहिले स्थलांतर हे जावा आणि कालीमंतनमधून सुरू झाले होते.[2] हिंदू काळात जावामधून बऱ्याच वर्षांपासून बाली लोकांची दुसरी लाट आली. तिसरी आणि शेवटची लाट जावामधून १५ व्या आणि १६ व्या शतकादरम्यान आली, त्याच वेळी जावा मध्ये इस्लाम धर्मांतरण चालु झाले होते. मातरमच्या इस्लामी परिवर्तनापासून वाचण्यासाठी जावातील अमीर-उमराव हिंदू आणि हिंदू शेतकरी यांनी बालीला पळ काढला. यासाठी जावातील हिंदू मजापहीत साम्राज्याचे पतन कारणीभूत ठरले. यामुळे बालि संस्कृती पुनरुत्थानीत जावा संस्कृतीचे एक समनुरूप स्वरूप बनले. आजही बाली मध्ये जावा मधील बऱ्याच गोष्टींचा प्रभाव जाणवतो.[3]

करफेट एट अल यांनी २००५ मध्ये केलेल्या डीएनए अभ्यासात आढळले की बालि लोकांतील वाय-क्रोमोसोम हे १२% भारतीय मूळ उत्पत्तीचे आहेत, तर ८४% संभाव्य ऑस्ट्रोनीयन मूळ आणि उरलेले संभाव्य मेलानेशियन मूळचे २% आहेत.[4]

संस्कृती

Thumb
बालीनी मुलींनी घातलेला कबया पोशाख

बाली संस्कृती ही बाली हिंदू-बौद्ध धर्म आणि बाली रीति-रिवाज यांचे मिश्रण आहे. बाली संस्कृती त्यांच्या नाट्य, नाटक आणि शिल्पकलेसाठी् साठी प्रसिद्ध आहे. बेट हे वायंग कुलिट किंवा छाया नाटकांच्या थिएटरसाठी देखील प्रसिद्ध आहे. ग्रामीण आणि उपेक्षित गावांमध्येदेखील सुंदर मंदिरे ही एक सामान्य बाब आहे आणि तसेच कुशल खेळाडू आणि प्रतिभावान कलाकार देखील सापडतात.[5] बाली स्त्रियांनी अर्पण करताना केलेली हस्तरेखाची पाने आणि फळांची व्यवस्थादेखील त्यांची कलात्मक बाजू दर्शवते.[6] मेक्सिकन कला इतिहासकार जोसे मिगुएल कोवारुबियास यांच्या मते, हौशी बाली कलाकारांद्वारे बनविलेल्या कलाकृतींना आध्यात्मिक मानले जाते आणि म्हणूनच या कलाकारांना त्यांच्या कामाबद्दल न मिळणाऱ्या प्रसिद्धीबद्दल वाईट वाटत नाही.[7] बाली कलाकार चीनी देवता किंवा सजावटीच्या गाड्यांवरील नक्शीकामांची नक्कल करण्यातही कुशल आहेत.[8]

संगीतातील गॅमलनचा वापर आणि बाली समाजाच्या विविध पारंपरिक कार्यक्रमांसाठी ही संस्कृती प्रसिद्ध आहे. प्रत्येक प्रकारच्या कार्यक्रमांसाठी विशिष्ट प्रकारचे संगीत वापरले जाते. उदाहरणार्थ, पिओडालानसाठी (वाढदिवसाचा उत्सव) वापरलेले संगीत हे मेटाटा (दात घासणे) समारंभासाठी वापरल्या जाणाऱ्या संगीतांपेक्षा वेगळे आहे.[9]

संदर्भ

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.