अमिता अग्रवाल (जन्म १९६०) या एक भारतीय क्लिनिकल इम्युनोलॉजिस्ट, संधिवातशास्त्रज्ञ आणि संजय गांधी पोस्ट ग्रॅज्युएट इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस, लखनौच्या क्लिनिकल इम्युनोलॉजी आणि संधिवातशास्त्र विभागातील प्राध्यापक आणि प्रमुख आहेत. त्यांच्या ऑटोइम्यून संधिवाताच्या आजारांवरील अभ्यासासाठी त्या ओळखल्या जातात. अमिता अग्रवाल या इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्चच्या शकुंतला अमीर चंद पुरस्काराच्या प्राप्तकर्त्या आहेत. नॅशनल ॲकॅडमी ऑफ सायन्सेस, इंडिया, नॅशनल ॲकॅडमी ऑफ मेडिकल सायन्सेस आणि नॅशनल ॲकॅडमी ऑफ मेडिकलच्या निवडून आलेल्या फेलो आहेत. २००४ मध्ये भारत सरकारच्या जैवतंत्रज्ञान विभागाने बायोसायन्समधील त्यांच्या योगदानाबद्दल त्यांना कारकीर्द डेव्हलपमेंटसाठी राष्ट्रीय जैवविज्ञान पुरस्कार प्रदान केला. हा पुरस्कार सर्वोच्च भारतीय विज्ञान पुरस्कारांपैकी एक आहे.
 | या लेखातील मजकूर मराठी विकिपीडियाच्या विश्वकोशीय लेखनशैलीस अनुसरून नाही. आपण हा लेख तपासून याच्या पुनर्लेखनास मदत करू शकता.
नवीन सदस्यांना मार्गदर्शन हा साचा अशुद्धलेखन, अविश्वकोशीय मजकूर अथवा मजकुरात अविश्वकोशीय लेखनशैली व विना-संदर्भ लेखन आढळल्यास वापरला जातो. |
| अमिता अग्रवाल | |
| जन्म | इ.स. १९६० |
| पुरस्कार |
|
अमिता अग्रवाल यांचा जन्म १९६० मध्ये झाला.[1] त्यांनी एमबीबीएसची वैद्यकीय पदवी तसेच पदव्युत्तर पदवी (एमडी इन इंटरनल मेडिसिन) ऑल इंडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस, दिल्ली येथून मिळवली. त्यांनी क्लिनिकल इम्युनोलॉजीमध्ये डीएमची पदवी संजय गांधी पोस्ट ग्रॅज्युएट इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस (SGPGI) मधून मिळविली.[2] त्यांची कारकीर्द एस. जी. पी. जी. आय. मध्ये १९९६ मध्ये फॅकल्टी सदस्य म्हणून सुरू झाली. त्यांनी क्लिनिकल इम्युनोलॉजी आणि संधिवातशास्त्र विभागामध्ये प्राध्यापक आणि प्रमुख पदावर काम केले.[3] १९९५ मध्ये त्यांनी रॉयल मेलबर्न हॉस्पिटलमध्ये ए. पी. एल. ए. आर. फेलोशिपवर आणि ओक्लाहोमा युनिव्हर्सिटी ऑफ हेल्थ सायन्स सेंटरमध्ये बायोटेक्नॉलॉजी विभागाच्या संशोधन सहयोगीमध्ये संधिवातशास्त्राचे प्रगत प्रशिक्षण घेतले. याव्यतिरिक्त त्यांनी रोग नियंत्रण आणि प्रतिबंध केंद्र, अटलांटा, यूएसए येथे प्रशिक्षण दिले होते.[2]
अमिता अग्रवाल यांना ऑटोइम्यून संधिवात रोगाच्या, विशेषतः जुवेनाइल इडिओपॅथिक संधिवात (जे. आय. ए.) च्या पॅथोजेनेसिसच्या क्षेत्रातील संशोधनासाठी ओळखले जाते. त्यांनी वर्णन केले की भारतीय रूग्णांमध्ये जेआयएचा फेनोटाइप इतर ठिकाणांपेक्षा वेगळा आहे आणि एन्थेसाइटिस-संबंधित संधिवात (ईआरए) सर्वात सामान्य आहे. मॅक्रोफेजेस आणि टी पेशींची भूमिका, विविध साइटोकिन्स आणि आतडे मायक्रोबायोम यासारख्या इआरए चे रोगजनन समजून घेण्यात तिने महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. जे. आय. ए. व्यतिरिक्त त्यांनी सिस्टेमिक ल्युपस एरिथेमॅटोसस (एस. एल. इ.) असलेल्या रुग्णांमध्ये नेफ्रायटिसच्या क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. संपूर्ण भारतातील एस. एल. इ. ची विविधता समजून घेण्यासाठी त्या सध्या एस. एल. इ. वर एका बहु-संस्थात्मक नेटवर्क प्रकल्पाचे समन्वय साधत आहेत.
त्यांनी संधिवातविज्ञानासाठी मनुष्यबळ विकसित करण्यासाठी भारतभर पसरलेल्या जवळपास १०० विद्यार्थ्यांना प्रशिक्षण देऊन मोठे योगदान दिले आहे. स्वयंप्रतिकार रोगाच्या प्रयोगशाळेतील निदानामध्ये भारतीय डॉक्टरांना प्रशिक्षित करण्यासाठी त्यांनी ऑटोअँटीबॉडीजवर राष्ट्रीय कार्यशाळा आयोजित केली आहे. प्राथमिक इम्युनोडेफिशियन्सी डिसीजेस (एफ. पी. आय. डी.) च्या फाउंडेशनच्या प्रादेशिक निदान केंद्राच्या त्या प्रमुख आहेत.[4] प्राथमिक इम्युनोडेफिशियन्सी (पी. आय. डी) चा सामना करण्यासाठी स्थापन केलेली आंतरराष्ट्रीय संस्था. [5] ती भारतातील पीआयडी सुविधांसाठी संसाधन व्यक्तींपैकी एक आहे. [6] तिने भारतीय संधिवातविज्ञान संघटनेचे अध्यक्षपद भूषवले आहे. [7] बालरोग संधिवातविज्ञान इंटरनॅशनल ट्रायल्स ऑर्गनायझेशनच्या भारतासाठी त्या राष्ट्रीय समन्वयक होत्या.
अमिता अग्रवाल यांना १९९८ मध्ये भारतीय वैद्यकीय संशोधन परिषदेचे शकुंतला अमीर चंद पारितोषिक मिळाले. त्यांच्या ऑटो-इम्यून संधिवाताच्या आजारांवरील अभ्यासासाठी आणि ICMR ने त्यांना २००१ मध्ये डॉ. कमला मेनन पुरस्काराने पुन्हा सन्मानित केले.[8] भारत सरकारच्या जैवतंत्रज्ञान विभागाने तिला २००४ मधील सर्वोच्च भारतीय विज्ञान पुरस्कारांपैकी एक, कारकीर्द विकासासाठी राष्ट्रीय जैवविज्ञान पुरस्कार प्रदान केला [9] त्यांनी दिलेल्या पुरस्कार भाषणांमध्ये इंडियन असोसिएशन ऑफ रूमेटोलॉजी (२००२), डॉ. कोएल्हो मेमोरियल लेक्चरर (२००५) असोसिएशन ऑफ फिजिशियन ऑफ इंडिया आणि ICMR चे क्षनिका ओरेशन (२००५) यांचा समावेश होतो.[10][11] नॅशनल ॲकॅडमी ऑफ सायन्सेस, इंडियाने २०१३ मध्ये त्यांची फेलो म्हणून निवड केली[12] आणि त्यांना २०१४ मध्ये नॅशनल ॲकॅडमी ऑफ मेडिकल सायन्सेसची फेलोशिप मिळाली.[13]
- Bhattacharya, Shruti; Misra, Ramnath; Aggarwal, Amita (2020-01-15). "Patients with enthesitis related arthritis show similar monocyte dysfunction pattern as seen in adult axial spondyloarthropathy". Ped Rheumatol (इंग्रजी भाषेत). 18 (1): 6. doi:10.1186/s12969-020-0403-9. PMC 6964050. PMID 31941549.
- Bhattacharya, S; Yadav, A; Aggarwal, A (2019-02-08). "Evidence for M2 macrophage activation in patients with enthesitis-related arthritis category of juvenile idiopathic arthritis". Clin Rheumatol (इंग्रजी भाषेत). 38 (6): 1715–1719. doi:10.1007/s10067-018-04408-x. PMID 30734215.
- Zanwar, A; Phatak, A; Aggarwal, A (2018-12-01). "Prospective validation of the Juvenile Spondyloarthritis Disease Activity Index (JSpADA) in children with enthesitis related arthritis". Clin Rheumatol (इंग्रजी भाषेत). 57 (12): 2167–2171. doi:10.1093/rheumatology/key246. PMID 30107576.
- Aggarwal, A; Gupta, R; Negi, V; Rajasekhar, L; Misra, R; Chaturvedi, P; Sinha, S (2017-05-01). "Urinary haptoglobin, alpha-1 anti-chymotrypsin and retinol binding protein identified by proteomics as potential biomarkers for lupus nephritis". Clin Exp Immunol (इंग्रजी भाषेत). 188 (2): 254–262. doi:10.1111/cei.12930. PMC 5383437. PMID 28120479.
- Aggarwal, A; Sarangi, AN; Gaur, P (2017-03-01). "Gut microbiome in children with enthesitis-related arthritis in a developing country, and the effect of probiotic administration". Clin Exp Immunol (इंग्रजी भाषेत). 187 (3): 480–489. doi:10.1111/cei.12900. PMC 5290238. PMID 27861762.
- Gaur, P; Myles, A; Misra, R; Aggarwal, A (2017-02-01). "Intermediate monocytes are increased in enthesitis related arthritis category of juvenile idiopathic arthritis". Clin Exp Immunol (इंग्रजी भाषेत). 187 (2): 234–241. doi:10.1111/cei.12880. PMC 5217887. PMID 27706807.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
