Мексик
From Wikipedia, the free encyclopedia
Mексик (Испани: México ) - албан ёсоор Мексикийн Нэгдсэн Улс (Испани: Estados Unidos Mexicanos) — Хойд Америкт оршдог улс. Умар зүгт АНУ, дорно өмнө зүгт Белиз, Гватемал гурван улстай газраар хил залгаж, өрнө зүгт Калифорнийн булан, Номхон далай, дорно зүгт Мексикийн булан, Карибын тэнгистэй эрэг хөвөөлдөг.
Мексикийн Нэгдсэн Улс Estados Unidos Mexicanos (Испани)
| |
|---|---|
 Төрийн далбаа
 Сүлд
| |
| Төрийн дуулал: Himno Nacional Mexicano ("Мексикийн Үндэсний Дуулал") | |
  | |
| Нийслэл ба томоохон хот | Мехико 19°26′N 99°8′W |
| Албан ёсны хэл | Испани хэл (де-факто)[b] |
| Хамтарсан албан ёсны хэлнүүд |
|
| Угсаатны бүлгүүд | Доороос харна уу |
| Шашин (2022)[1] |
|
| Ард түмний нэршил | Мексикчүүд |
| Төр засаг | Холбооны ерөнхийлөгчийн бүгд найрамдах улс[2] |
• Ерөнхийлөгч | Андрес Мануэль Лопез Обрадор |
• Сенатын Ерөнхийлөгч | Ана Лилия Ривера |
• Төлөөлөгчдийн танхимын дарга | Марсела Гуэрра Кастилло |
• Ерөнхий шүүгч | Норма Лусиа Пина Эрнандес |
| Хууль тогтоох байгууллага | Конгресс |
• Дээд танхим | Сенат |
• Доод танхим | Төлөөлөгчдийн танхим |
| Тусгаар тогтнол (Испаниас) | |
• Тунхагласан | 9 сарын 16, 1810 он |
• Бүрэн эрх | 9 сарын 27, 1821 он |
• Хүлээн зөвшөөрөгдсөн | 12 сарын 28, 1836 он |
• Анхны үндсэн хууль | 10 сарын 4, 1824 он |
• Хоёрдугаар үндсэн хууль | 2 сарын 5, 1857 он |
• Одоогийн үндсэн хууль | 2 сарын 5, 1917 он |
| Газар нутаг | |
• Нийт | 1,972,550 км2 (13) |
• Усны эзлэх талбай (%) | 1.58 (2015)[3] |
| Хүн ам | |
• 2023 тооцоо | 129,875,529[4] (10) |
• Нягтаршил | 61/км2 (142) |
| ДНБ (ХАЧП) | 2022 тооцоо |
• Нийт | ▲ $2.92 их наяд[5] (13) |
• Нэг хүнд ноогдох | ▲ $22,440[5] (69) |
| ДНБ (нэрлэсэн) | 2022 тооцоо |
• Нийт | ▲ $1.42 их наяд[5] (15) |
• Нэг хүнд ноогдох | ▲ $10,950[5] (71) |
| ОТББИ (2018) | 41.8[6] дундаж |
| ХХИ (2021) | ▲ 0.758[7] өндөр · 86 |
| Мөнгөний нэгж | Мексик песо (MXN) |
| Цагийн бүс | UTC−8 - −5 (Мексик дэх цагийг харна уу) |
• Зуны цаг (ЗЦ) | UTC−7 - −5 (янз бүр) |
| Жолооны тал | баруун |
| Утасны томьёо | +52 |
| Домэйн нэр | .mx |
Мексик 1,972,550 км² газар нутагтайгаараа дэлхийн 14-р, Америк тивийн 5-р том орон болохоос гадна 112.3 сая хүн амтай тул дэлхийн 11 дэх, Испани хэлт орнуудаас хамгийн олон хүн амтай улс гэгдэнэ. Хүн амын үндсэн хэл - Испани. Зонхилох шашин - Христ. Нийслэл Мехико дэлхийн их хотын тоонд багтдаг.
Мексик бол холбооны төрийн байгууламжит, ерөнхийлөгчийн эрх мэдэл давамгайлах бүгд найрамдах засагт, төлөөллийн ардчилсан улс төрийн дэглэмтэй улс. Ард иргэдийг засаглах учир холбооны гучин нэгэн муж улс, нэг дүүрэгт нутаг дэвсгэр хуваагддаг.
Мексик нь тухайн бүсийнхээ хүчирхэг орон бөгөөд 1994 оноос Эдийн Засгийн Хамтын Ажиллагаа ба Хөгжлийн Байгууллагад элссэн цорын ганц Латин Америкийн орон болсон. Мексик нь дундаас дээгүүр орлоготой оронд тооцогддог.
ҮНБ-ийг нь худалдан авах чадварын паритетаар тооцвол Мексикийн эдийн засаг нь дэлхийд 12-т орно. Эдийн засаг нь Хойд Америкийн Чөлөөт Худалдааны Гэрээний (NAFTA) гишүүн орнуудтай чухал уялдаа холбоотой. Мексик нь дэлхийн хүчтэй орон болж буйд тооцогдож байгаа боловч нийгмийн болон аюулгүй байдлын асуудлууд нь муугаар нөлөөлж байна.
2000 оны сонгуульд анх удаад сөрөг хүчний нам, 1929 оноос хойш Ерөнхийлөгчийн албыг барьж байсан Байгууллын Хувьсгалт намыг ("Partido Revolucionario Institucional" : PRI) дийлж ялалт байгуулжээ.
Зүүлт
Гадаад холбоос
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.