Ватикан

Энэ хуудас нь Европ дахь хот улсын тухай өгүүлнэ. Бусад хот улсын засгийн газрын тухай, «Ватикан (салаа утга)»-с харна уу.

Ватикан, албан ёсоор Ватикан Хот Улс (латин. Status Civitatis Vaticanæ, Итали: Stato della Città del Vaticano) нь Итали улсын нийслэл Ром хотын дотор 44 га буюу 0.44 км² талбай эзлэн орших тусгаар тогтносон хот улс юм. Ватикан нь дэлхийн хамгийн жижиг, цөөн хүн амтай улс бөгөөд Ромын Католик шашны төв юм.

Ватикан Хот Улс Stato della Città del Vaticano (Итали) Status Civitatis Vaticanæ (Латин)
Төрийн далбаа Сүлд
Төрийн дуулал: Inno e Marcia Pontificale (Итали) "Хамба ламын сүлд дуу, марш" noicon
Үндэсний Тамга Sigillum Stati Civitatis Vaticanæ (Латин) Sigillo dello Stato della Città del Vaticano (Итали) Ватиканы Хот Улсын Төрийн Тамга
Албан ёсны хэл	Итали Латин хэл[1]
Үндэсний хэл	Итали хэл (де-факто)[lower-alpha 1]
Шашин	Католик (албан ёсны)
Ард түмний нэршил	албан ёсоор: байхгүй;[3] албан бус: Ватиканчууд
Төр засаг	Нэгдмэл теократ католик сонгуульт хэмжээгүй эрхт хаант засаг[4][5][6][7]
Хууль тогтоох байгууллага	Пап ламын зөвлөл[lower-alpha 2]
Тусгаар тогтнол
• Пипиний хандив	756 (1267 жилийн өмнө)
• Латераны гэрээ	2 сарын 11, 1929 (94 жилийн өмнө)
Газар нутаг
• Нийт	0.49 км2 (195)
Хүн ам
• 2023 тооцоо	764[10] (195)
• Нягтаршил	1559/км2 (6)
Мөнгөний нэгж	Евро (€) (EUR)
Цагийн бүс	UTC+1 (ТЕЦ)
• Зуны цаг (ЗЦ)	UTC+2 (ТЕЗЦ)
Жолооны тал	right[lower-alpha 3]
Утасны томьёо	+379[lower-alpha 4]
ISO 3166 код	VA
Домэйн нэр	.va
Вэбсайт Албан ёсны цахим хуудас

1929 онд Латераны гэрээ ёсоор тусгаар тогтнолоо олсноос хойш Ромын Католик Сүмээр удирдуулж ирсэн. Ромын Католик сүм, Ватикан Улсын албан ёсны хэл нь латин хэл байхад Ватикан хот-улсын албан ёсны хэл нь итали хэл юм.

Ромын Пап нь 756 оноос 1860 он хүртэл төв Италийг захирж 1860 онд газар нутгийн ихэнхийг Италийн вант улс хураан аваад, Ром хотын төвд үлдсэн байсан газар нутаг нь ч 1870 онд үгүй болсон байсан нь 1929 онд сэргэсэн гэж хэлж болно. Төрийн тэргүүн нь Ромын пап юм. Гүйцэтгэх засаглалын тэргүүн нь Төрийн нарийн бичгийн дарга, кардинал Пиетро Паролин юм.

Тэмдэглэл

1. Many other languages are used by institutions situated within the state, such as the Holy See, the Pontifical Swiss Guard, and the Pontifical Academy of Sciences.
   The Holy See uses Latin as its main official language, Italian as its main working language and French as its main diplomatic language; in addition, its Secretariat of State uses English, French, German, Italian, Polish, Portuguese and Spanish. The Swiss Guard, in which commands on parade are given in German, also uses French and Italian, two of the three other official Swiss languages, in its official ceremonies, such as the annual swearing in of the new recruits on 6 May.^[2]
2. ^[8][9]
3. Жуулчид Ватикан хотод тусгай зөвшөөрөлгүйгээр машин жолоодохыг хориглодог ба ихэвчлэн зөвхөн Ватикан хотод албан ёсны бизнес эрхэлдэг хүмүүст л жолоодох эрхийг олгодог.
4. ITU-T Ватикан Улсын телефон утасны код нь 379 боловч Итали улсын 39 кодын араас 06 гэх өргөтгөл бичиж залгах боломжтой

Эшлэл

1. Reuters Staff (6 October 2014). "Pope ditches Latin as official language of Vatican synod". Reuters.
2. Загвар:Cite AV mediaЗагвар:Cbignore
3. "Vatican City :: Italy Explained". Archived from the original on 2023-05-29. Татаж авсан: 2023-08-26.
4. "Internet Portal of Vatican City State". Vatican City State. Archived from the original on 24 May 2011. Татаж авсан: 9 July 2011.
6. Robbers, Gerhard (2006) Encyclopedia of World Constitutions Архивлагдсан 29 Дөрөвдүгээр сар 2016 at the Wayback Machine. Infobase Publishing. ISBN 978-0-81606078-8. p. 1009
7. Nick Megoran (2009) "Theocracy" Архивлагдсан 4 Наймдугаар сар 2020 at the Wayback Machine, p. 226 in International Encyclopedia of Human Geography, vol. 11, Elsevier ISBN 978-0-08-044911-1
8. "Legislative and Executive Bodies". Vatican City State. Archived from the original on 24 May 2011. Татаж авсан: 17 April 2022.
9. Pope John Paul II (26 November 2000). "Fundamental Law of Vatican City State" (PDF). Vatican City State. Archived from the original (PDF) on 26 February 2008. Татаж авсан: 17 April 2022.
10. "Population" (итали хэлээр). Vatican City State. 26 June 2023. Татаж авсан: 16 August 2023.

Гадны холбоос

 Commons: Ватикан – Викимедиа дуу дүрсний сан