Натрийн цианид

Натрийн цианид нь NaCN томъёо бүхий органик бус нэгдэл. НЦ нь цагаан, усанд уусдаг, маш хортой давс. Түүний гол хэрэглэгч нь алтны уурхай юм. Цианидийн, металлуудтай урвалд орох өндөр эрмэлзэлтэй байдаг шинж чанар нь мөн үйлдвэрлэлд ашиглагдана. Хүчилтэй урвалд орвол, хортой хий болох циант устөрөгчийг ялгаруулна:

NaCN + H₂SO₄ → HCN + NaHSO₄

Натрийн цианид

Ерөнхий
CAS бүртгэлийн дугаар	143-33-9 Y
ChEMBL	ChEMBL1644697 N
ChemSpider	8587 Y
ЕХ дугаар	205-599-4
Jmol-3D зураг	Зураг
PubChem	8929
RTECS дугаар	VZ7525000
UN дугаар	1689
InChI InChI=1S/CN.Na/c1-2;/q-1;+1 Y Key: MNWBNISUBARLIT-UHFFFAOYSA-N Y InChI=1S/CN.Na/c1-2;/q-1;+1 Key: MNWBNISUBARLIT-UHFFFAOYAG
SMILES [C-]#N.[Na+]
Шинж чанар
Химийн томъёо	NaCN
Моль масс	49.0072 g/mol
Гадаад байдал	цагаан хуурай/хатуу
Үнэр	сулхан бүйлс шиг
Нягт	1.5955 g/cm3
Хайлах температур	563.7 °C (1,046.7 °F; 836.9 K)
Буцлах температур	1,496 °C (2,725 °F; 1,769 K)
Усанд уусдаг эсэх	48.15 g/100 mL (10 °C) 63.7 g/100 mL (25 °C)
Уусалт:	аммиак, метанол, этанолд уусдаг диметилформамид, SO2-д маш бага уусдаг диметилсульфоноксидод уусдаггүй
Хугалах илтгэгч (nD)	1.452
Термохими
Хувийн дулаан шингээлт(C)	70.4 J/mol K
Ердийн моляр энтроп (So298)	115.7 J/mol K
Үүсэлтийн ердийн энтальп (ΔfHo298)	-91 kJ/mol
Аюултай нөхцөл
Бодисийн аюулгүй байдлын хүснэгт	ICSC 1118
ЕХ ангилал	T+ N C [1]
Р-фраз	R26/27/28, R32, R50/53
АБ-фраз	(S1/2), S7, S28, S29, S45, S60, S61
NFPA 704	0 4 0
Дөл авалцах температур	Шатдаггүй
Үхлийн тун эсвэл концентраци:
LD50 (Медиан тун)	6.44 mg/kg (харх, амаар) 4 mg/kg (хонь, амаар) 15 mg/kg (сүүн тэж., амаар) 8 mg/kg (харх, амаар)[2]
АНУ-ын зөвшөөрөгдсөн дээд хэмжээ (NIOSH):
PEL (Зөвшөөрөгдөх)	TWA 5 mg/m3[3]
REL (Зөвлөсөн)	C 5 mg/m3 (4.7 ppm) [10-минут][3]
IDLH (Аюултай хэмжээ	25 mg/m3 (CN-р тооцвол)[3]
Хамааралтай нэгдлүүд
Катионууд	Калийн цианид
Бусад	Устөрөгчийн цианид
Өөрөөр тодотгож заагаагүй бол бодисуудын хэвийн төлөв (25 °C [77 °F], 100 kPa) дахь үзүүлэлтүүд.
N шалгах (what is: Y/N?)
Мэдээлэлийн хайрцагны эх сурвалж

Хортой чанар

Гол өгүүлэл: Цианидын хордлого

Натрийн цианид нь бусад цианийн давсуудтай нэгэн адилаар мэдэгдэж буй хорт бодисуудаас хамгийн хурдан үйлчилгээтэй хорнуудын нэг юм. Натрийн цианид нь амьсгалын хүчтэй ингибитор ба митохондрийн цитохром оксидазад нөлөөлж, улмаар электроны тээвэрлэлтийг зогсооно. Ингэснээр исэлдүүлэх метаболизм буурч, хүчилтөрөгчийн ашиглалт багасна. Цаашид, анаэроб метаболизмийн шалтгаантай/гаралтай лактататацидозын байдалд хүрнэ. Амаар, маш бага (200–300 мг) тунг авахад л үхэлд хүргэж болно.

Мөн үзэх

• Цианид

Эх сурвалж

1. Oxford MSDS
2. "Cyanides (as CN)". Immediately Dangerous to Life and Health. National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
3. "NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards #0562". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
4. http://cameochemicals.noaa.gov/chemical/4477

Гадаад холбоос

• Institut national de recherche et de sécurité (INRS), "Cyanure de sodium. Cyanure de potassium", Fiche toxicologique n° 111, Paris, 2006, 6 pp. (PDF file, in French)
• International Chemical Safety Card 1118
• Hydrogen cyanide and cyanides (CICAD 61)
• National Pollutant Inventory - Cyanide compounds fact sheet
• NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards
• EINECS number 205-599-4
• CID {{{1}}} from PubChem
• CSST (Canada)
• Sodium cyanide hazards to fish and other wildlife from gold