![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Blausen_0592_KidneyAnatomy_01.png/640px-Blausen_0592_KidneyAnatomy_01.png&w=640&q=50)
Бөөр
From Wikipedia, the free encyclopedia
Бөөр (латин. ren, грек. νεφρός [nephros], англи. kidney) нь хүрэн бор өнгөтэй, шош хэлбэрийн хүний эрхтэн. Насанд хүрсэн хүний бөөр 12 см орчим урт, 6 см орчим өргөн, 3 см орчим зузаан байдаг. Бөөр нь хэвлийн хөндийн ар хананд байрлах бөгөөд дээд хил нь цээжний 12-р нугалам, доод хил нь нурууны 3-р нугаламын түвшинд байдаг. Гэхдээ зүүн бөөр нь баруун бөөрнөөс 1,5-2,0см дээр байрласан байдаг. Үүний шалтгаан нь баруун бөөрний дээр байрлах элэг баруун бөөрийг шахаж байрласнаас болдог.[1]
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Blausen_0592_KidneyAnatomy_01.png/640px-Blausen_0592_KidneyAnatomy_01.png)
Бөөр лүү орж буй артерийн судас (renal artery), гарч буй венийн судас (renal vein), шээс дамжуулах цорго (ureter) бүхий хэсгийг бөөрний үүд (renal sinus) гэнэ. Бөөрний үүдээр дөнгөж ороход хөндий байх ба уг хөндийг бөөрний тэвш (renal pelvis) гэнэ. Бөөрний тэвш нь бөөрөнд үүссэн шээсийг тосч цуглуулаад улмаар шээс дамжуулах цоргонд дамжуулдаг. Бөөрний тэвш нь бөөрний 2-3 их аяга (major calyces)-аас шээсийг тосч авах ба их аяга нь 2-3 бага аяга (minor calyces)-аас шээсийг тосч авна. Бөөр нь гадуураа ширхэглэг холбогч эдэн гэртэй байдаг. Бөөрний завсрын эд нь хөвсгөр холбогч эд байх ба үүнээс гадна бөөр нь торлог эд болон торлог эдийн эсээр баялаг. Бөөрийг зүсээд харахад холтослог (cortex) болон тархилаг (medulla) гэсэн хоёр хэсгээс тогтох ба холтослог нь бараан хүрэн өнгөтэй харин тархилаг нь арай цайвар өнгөтэй харагддаг байна. Тархилаг нь 8-12 ширхэг пирамид (renal pyramid) хэлбэрийн бүтцээс тогтсон байх ба пирамидын суурь нь холтослог руугаа, орой нь бөөрний үүд рүү харж байрладаг. Пирамидын оройг бөөрний хөхлөг (renal papilla) гэх бөгөөд хөхлөгийн үзүүр дэхь бичил сүвээр бага аяга руу шээс шүүрч байдаг. Пирамидын хоорондох завсрын эдийг бөөрний багана (renal column) гэж нэрлэдэг. Бөөрний бүтэц үйл ажиллагааны нэгж нь нефрон (nephron) юм. Нефрон нь цусыг шүүж шээс үүсгэх үүргийг гүйцэтгэдэг ба хоёр бөөр тус бүр 1 сая орчим нефроноос тогтдог байна.[1]