ലക്ഷണ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ഒരു വാക്കിന്റെയോ മറ്റൊരു സ്വനസംഘാതത്തിന്റെയോ വാച്യാർഥത്തെത്തുടർന്ന് സന്ദർഭാനുഗുണമായ മറ്റൊരർഥം ദ്യോതിപ്പിക്കുന്ന ശബ്ദശക്തിയാണ് ലക്ഷണ. ഭാരതീയ വൈയാകരണന്മാരുടെയും ആലങ്കാരികന്മാരുടെയും അഭിപ്രായത്തിൽ അർഥബോധത്തിനു കാരണമായ മൂന്നിനം ശബ്ദവ്യാപാരങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ലക്ഷണ. ഭാരതീയാർഥവിജ്ഞാനമനുസരിച്ച്, വാച്യാർഥം അഥവാ രൂഢാർഥം വെളിപ്പെടുത്തുന്ന 'അഭിധ', ലാക്ഷണികാർഥം ദ്യോതിപ്പിക്കുന്ന 'ലക്ഷണ', വ്യംഗ്യാർഥം അഭിവ്യഞ്ജിപ്പിക്കുന്ന 'വ്യഞ്ജന' എന്നീ മൂന്ന് ശബ്ദവ്യാപാരങ്ങളാണുള്ളത്. ലക്ഷണാവ്യാപാരവും വ്യഞ്ജനാവ്യാപാരവും ശബ്ദത്തിന് വാച്യാതീതമായ അർഥദ്യോതനശേഷിയും സൗകുമാര്യവും നൽകുന്നു.